Το τηλεφώνημα που άλλαξε τον πόλεμο στη Συρία

Στη Μάνμπιτζ, 30 χιλιόμετρα από τα τουρκοσυριακά σύνορα, κυματίζει πλεόν, έπειτα από έξι χρόνια, η συριακή σημαία. Μετά την έκκληση των κουρδικών δυνάμεων υπό τον φόβο της τουρκικής επίθεσης, τον οποίο γέννησε η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συρία, ο συριακός στρατός ανακοίνωσε σήμερα την είσοδό του στην στρατηγικής σημασίας πόλη, στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Η έκκληση των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG), της σημαντικότερης στρατιωτικής δύναμης των Κούρδων στην Συρία, έρχεται λίγες ημέρες μετά το ιστορικό τηλεφώνημα του Αμερικανού προέδρου με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το οποίο προκάλεσε σοκ ακόμη και στην Ουάσιγκτον.

Στο επίμαχο τηλεφώνημα, πριν από δύο εβδομάδες, το αναμενόμενο ήταν ο Τραμπ να προειδοποιήσει εκ νέου τον Τούρκο ομόλογό του σχετικά με τα σχέδιά του να πραγματοποιήσει επίθεση στα βόρεια σύνορα, με στόχο τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), της σημαντικότερης στρατιωτικής δύναμης των Κούρδων στην Συρία, υποστηρίζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Απεναντίας, στην πορεία της συζήτησης, ο Αμερικανός πρόεδρος επαναπροσδιόρισε την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή, ανακοινώνοντας ότι θα αποσύρει 2.000 στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί στη Συρία και ότι θα αφήσει στην Άγκυρα την αποστολή της πλήρους εξόντωσης του Ισλαμικού Κράτους.

«Εάν αποσύρουμε τους στρατιώτες μας, μπορείς να καθαρίσεις το Ισλαμικό Κράτος;», φέρεται να ρώτησε ο Τραμπ τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε Τούρκος αξιωματούχος στο Reuters. Αφότου ο Τούρκος πρόεδρος τον διαβεβαίωσε, ο Τραμ έδωσε άμεση εντολή στον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον να ξεκινήσει την επιχείρηση απόσυρσης των ΗΠΑ από τη Συρία.

«Πρέπει να ομολογήσω ότι ήταν μία αναππάντεχη απόφαση. Η λέξη έκπληξη είναι πολύ αδύναμη για να περιγράψει την κατάσταση», σχολιάζει ο Τούρκος αξιωματούχος στο Reuters.

Η απόφαση ήταν αναπάντεχη και στην Ουάσιγκτον, όπου ανώτατοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Τζέιμς Μάτις, προσπάθησαν να αλλάξουν τη γνώμη του Τραμπ. Η συνέχεια είναι γνωστή. Αφότου ο Τραμπ κατέστησε σαφές ότι δεν υποχωρεί, τόσο ο Μάτις όσο και ο Μπρετ ΜακΓκερκ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στον διεθνή συνασπισμό που μάχεται το Ισλαμικό υπέβαλαν την παραίτησή τους.

Για την Τουρκία, η απόφαση του Τραμπ σημαίνει ευκαιρίες, αλλά συνάμα είναι και ρίσκο.

Η Άγκυρα διαμαρτύρεται επί χρόνια ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ΝΑΤΟϊκός σύμμαχος, είχαν επιλέξει τις κουρδικές YPG ως κύριο εταίρο τους στο μέτωπο κατά του Ισλαμικού Κράτους, στη Συρία.

Η απόσυρση των ΗΠΑ δίνει την ελευθερία στον τουρκικό στρατό να ωθήσει τις YPG πίσω από τη συνοριακή γραμμή των 500 χιλιομέτρων χωρίς να διακινδυνεύσει μια αντιπαράθεση με τις αμερικανικές δυνάμεις. Επίσης, βγάζει από τη λίστα μια κύρια αιτία της διπλωματικής κρίσης μεταξύ των δύο χωρών φέτος.

Την ίδια στιγμή ωστόσο ανοίγει μία περιοχή στη Συρία πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που ενδεχομένως ήταν έτοιμη η Τουρκία να αντιμετωπίσει, δημιουργώντας εκτός από το κουρδικό μέτωπο, και έναν νεό μέτωπο, της κυβέρνησης της Δαμασκού, η οποία δεσμεύεται να ανακτήσει τον έλεγχο ολόκληρης της Συρίας, καθώς και των υποστηρικτών της, τη Ρωσία και το Ιράν.