Η συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης είναι υπερβολικά δύσκολη υπόθεση για έναν μαθηματικό. Απαιτεί έναν φιλόσοφο» είχε πει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Είχε άδικο. Γιατί για κάποιους, τα πράγματα, όπως φαίνεται, είναι απλά. Και καθόλου δεν οδηγούν σε φιλοσοφικές αναζητήσεις περί ηθικής και δικαιοσύνης. Δηλώνουν όσα κέρδη και εισοδήματα πρέπει να δηλώσουν και φυλάσσουν τα υπόλοιπα σε φορολογικούς παραδείσους. Γιατί υπάρχουν τα εργαλεία για να το πράξουν: offshore εταιρείες, shell corporations και άλλες σύνθετες δομές. Και κυρίως γιατί δεν το απαγορεύει ο νόμος.
Τα όσα αποκαλύπτονται από τα Paradise Papers ή όσα αποκαλύφθηκαν από τα Panama Papers, τα Luxemburg Leaks και άλλες μικρότερης έκτασης διαρροές εγγράφων προκαλούν έκπληξη και σάλο πρωτίστως επειδή αφορούν πρόσωπα κύρους, που εκπροσωπούν σημαντικότατους θεσμούς και επιχειρήσεις γνωστές στους πάντες. Κατά τα άλλα, όλοι γνωρίζουν ότι η φοροαποφυγή είναι διαχρονική και παγκόσμια πρακτική με τεράστιο κόστος για τα δημόσια ταμεία και κατά συνέπεια για τις δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες. Υπολογίζεται ότι περίπου το 8% του παγκόσμιου πλούτου ή 7,5 τρισ. δολάρια μένει κρυμμένο σε φορολογικούς παραδείσους, με το ποσό να έχει αυξηθεί σχεδόν 25% μόνο την τελευταία δεκαετία.
Το κλειδί των παραδείσων δεν το έχουν οι υδραυλικοί, οι ταβέρνες, κάθε είδους αυτοαπασχολούμενοι και μικρές επιχειρήσεις – δηλαδή οι συνήθεις ύποπτοι, που δηλώνουν λιγότερα από όσα βγάζουν όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις πλέον ανεπτυγμένες και «διαφωτισμένες» χώρες. Και η δική τους φοροδιαφυγή πρέπει να ενδιαφέρει, να θυμώνει και να μπαίνει στο στόχαστρο. Δεν είναι ούτε νόμιμη, ούτε ηθική, κοστίζει στο κράτος και αυξάνει τα βάρη για τους υπολοίπους. Αλλά είναι μάλλον υποκριτικό να περιορίζουμε τα πυρά μας εκεί.
Το κλειδί των παραδείσων το έχουν βασίλισσες, πολιτικοί πρώτης γραμμής, αστέρες της μουσικής, επιχειρηματικοί κολοσσοί. Οι μαύρες λίστες με τους κλειδοκράτορες και τις πόρτες που ανοίγουν είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά δεν φτάνουν για την αντιμετώπιση αυτού του «νόμιμου σκανδάλου». Οι αρχές πρέπει να πάρουν μια και καλή από τους πρωταγωνιστές τα κλειδιά.
