«Τίποτα που να μοιάζει με πρόγραμμα». Η αποστροφή του επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί είναι δηλωτική των προθέσεων της Κομισιόν και σε μεγάλο βαθμό του συνόλου των θεσμών για την επόμενη μέρα του ελληνικού προγράμματος.
Ένα 4ο μνημόνιο για την Αθήνα δύσκολα περνάει από τα Κοινοβούλια της Ευρωζώνης, έπειτα από οκτώ χρόνια ελληνικού δράματος και εν μέσω ραγδαίας ανόδου των πανταχού αντιευρωπαϊκών δυνάμεων στο εσωτερικό της Ε.Ε. Η τρέχουσα συγκυρία είναι ιδιαιτέρως θετική για την ευρωπαϊκή οικονομία, προκλήσεις όπως το Brexit απαιτούν όλη την προσοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τα κράτη-μέλη αποφάσισαν πως είναι καιρός να σταματήσουν τα (φτηνά) δάνεια προς την Ελλάδα.
Ανεξάρτητα λοιπόν από τις πραγματικές συνθήκες και τα διαρθρωτικά στοιχεία της οικονομίας, ήρθε η ώρα για μια ελληνική ιστορία επιτυχίας. Μόνο που το success story θα «τρέξει» υπό τη σκιά εποπτείας με άλλον μανδύα και χωρίς χρήματα.
Τα εργαλεία σε αυτό το νέο σκηνικό θα είναι το Σύμφωνο Σταθερότητας, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, ο ESM έως ότου εξοφληθεί το 75% των δανείων, το ΔΝΤ εφόσον όπως όλα δείχνουν προχωρήσει η περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους, ο SSM ως επιτηρητής των τραπεζών και οι αγορές, οι οποίες -το μάθαμε από πρώτο χέρι στην Ελλάδα- δεν «παίζουν», και σίγουρα δεν «χορεύουν», πόσω μάλλον με νταούλια…, αντιθέτως, καθορίζουν το επιτόκιο των δανείων με το οποίο χρηματοδοτείται το ελληνικό Δημόσιο.
Το αποθεματικό ύψους 19 δισ. ευρώ, που βρίσκεται υπό διαμόρφωση από το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τους θεσμούς, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα ξεκλειδώσει η διαδικασία για τη μετάβαση στο νέο σκηνικό.
Όμως αυτή η καινούργια πραγματικότητα δεν θα είναι τόσο καινούργια, καθώς η Ελλάδα θα παραμένει αντιμέτωπη με τις προκλήσεις που ορίζουν τη μοίρα της οικονομίας της: επενδύσεις, παραγωγή, διάρθρωση των προϊόντων και υπηρεσιών, απασχόληση, συνταξιοδοτικό, ληξιπρόθεσμες οφειλές, μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Όλα μαζί θα διατηρούν το ρίσκο για νέο στραβοπάτημα, το οποίο αν συνέβαινε θα έδινε ίσως υπόσταση στην αξιοσημείωτη αναφορά του Μάριο Ντράγκι: Η Ελλάδα είναι αυτή που θα αποφασίσει αν θα ζητήσει 4ο πρόγραμμα διάσωσης.
Εξάλλου, θα πρέπει να φανεί οριστικά αν η πιστοληπτική γραμμή είναι πράγματι εκτός παιχνιδιού, δεδομένων των πιέσεων που ασκεί η ΕΚΤ, μεταξύ άλλων, συνδέοντας το θέμα με τη διατήρηση του waiver για την ομαλή χρηματοδότηση των τραπεζών.
Το ΔΝΤ πάντως ξεκαθάρισε τη θέση του διά στόματος Λαγκάρντ: «Υποθέτουμε ότι τον Αύγουστο το τρέχον πρόγραμμα θα τελειώσει. Μπορώ να αντιληφθώ το ότι η ελληνική κυβέρνηση θέλει να το γιορτάσει ως χειραφέτηση, αλλά η χώρα θα παραμείνει υπό επιτήρηση». Ο λόγος; «Στην Ελλάδα όλα είναι δυσκολότερα».
