27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ (M. Tετάρτη)
Της αλειψάσης τον Κύριον.
Συμεών (βΔ επισκόπου Ιεροσολύμων, συγγενούς του Κυρίου),
Ποπλίωνος, Oσίων Συμεών και Γεωργίου των Στυλιτών, Ιωάννου (ηγουμένου Iεράς Mονής Καθαρών, του ομολογητού), Ευλογίου (ξενοδόχου).
Μεγάλη Τετάρτη και «Αυτός ο πάντων αίτιος έξω εαυτού γίνεται δι’ υπερβολήν της ερωτικής αγαθότητος…». Ο Ιερός Νιπτήρας. Ο προσφερόμενος σε όλους Χριστός. Ο Δημιουργός, πριν προσφέρει στο Δείπνο τον Εαυτό Του για τροφή και ποτό, νίπτει τα πόδια των μαθητών Του. Στην ανάγκη του ανθρώπου για αισθητή γνώση του Θεού ο Θεός απαντάει με την προσφορά άμεσης βρώσης και πόσης με την πρόσκληση σε Δείπνο της Ευχαριστίας. Μόνο που ο Δείπνος παραμένει «Μυστικός», δηλαδή «εις κρίσιν». Η σύνδεση της ανάγκης του ανθρώπου με την προσφορά του Θεού είναι πρόβλημα μεταμορφωμένης όρασης. Και μεταμορφωμένη όραση σημαίνει δυνατότητα δυναμικής προσέγγισης, άσκηση ελευθερίας και αγάπης.
Κάθε Μεγάλη Τετάρτη ανοίγει στα Ιεροσόλυμα η γυάλινη προθήκη μέσα στην οποία βρίσκεται τμήμα της «κολόνας του δαρμού» –όπου έδεσαν οι Ρωμαίοι τον Ιησού–, ώστε να μπορούν να προσκυνήσουν οι πιστοί. Πολλοί ισχυρίζονται πως αφουγκράζονται τους ήχους από το μαστίγιο που χτυπούσε τον Ιησού.
Από το ναό των Αγίων Αποστόλων (της Κωνσταντινούπολης) έχει διασωθεί τμήμα της κολόνας (κολόνα του δαρμού) όπου έδεσαν και φραγγέλισαν τον Χριστό. Τώρα διασώζεται στον πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου της Πόλης.
Ευχέλαιο
Τη Μεγάλη Τετάρτη το απόγευμα, πριν από τον Όρθρο της Μεγάλης Πέμπτης, τελείται το Μυστήριο του Ευχελαίου.
Στο μυστήριο του Ευχελαίου ο ιερέας αλείφει τους πιστούς και δη τους ασθενείς με αγιασμένο λάδι προς ίαση όχι μόνο του σώματος αλλά και των ψυχικών ασθενειών.
Η συνήθεια αυτή φτάνει στο Χριστιανισμό τόσο από την ιουδαϊκή θρησκεία όσο και από την αρχαιοελληνική, καθώς από αρχαιοτάτων χρόνων ο κόσμος απέδιδε στο λάδι ιαματικές ιδιότητες. Οι Ισραηλίτες άλειφαν με λάδι τα νεογέννητα, ενώ επίσης χρησιμοποιείτο στα γυμναστήρια, στα Ασκληπιεία και στα λουτρά.
Ο καλός Σαμαρείτης, στην παραβολή του Χριστού, χρησιμοποίησε λάδι για να αλείψει τις πληγές του θύματος των ληστών.
Την πρώτη αναφορά στο Ευχέλαιο τη βρίσκουμε σε επιστολή του Αποστόλου και Αδελφοθέου Ιακώβου, στην οποία αναφέρονται τα εξής: «Ασθενεί τις υμίν; Παρακαλεσάσθω τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας και προσευξάσθωσαν επ’ αυτόν αλείψαντες αυτόν ελαίω επ’ ονόματι του Κυρίου και η ευχή της πίστεως σώσει τον κάμνοντα και εγερεί αυτόν ο Κύριος καν αμαρτίας ή πεποιηκώς αφεθήσεται αυτώ».
Με το Ευχέλαιο επικαλούμαστε τη Θεία Χάρη να θεραπεύσει τον ασθενή. Μετάνοια και Ευχέλαιο είναι στενά συνδεδεμένα, γιατί και τα δύο έχουν ως προορισμό να ξεριζώσουν την αμαρτία.
Το μυστήριο το τελούν μόνο οι ιερείς. Κανονικά πρέπει να είναι επτά (λέγεται και μυστήριο των επτά ιερέων), αλλά σε απόλυτη ανάγκη μπορεί να το τελέσει και ένας. Το Ευχέλαιο είναι καθιερωμένο να γίνεται σε όλες τις Εκκλησίες της χώρας το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης, αλλά πραγματοποιείται και όταν υπάρχει ανάγκη για τη σωματική ή ψυχική υγεία των πιστών. Για το λόγο αυτό, επειδή οι ασθενείς δύσκολα μεταφέρονται, έχει επικρατήσει η συνήθεια το μυστήριο αυτό να τελείται και στο σπίτι.
Στο τελετουργικό του Ευχελαίου παρατηρούμε ότι και οι επτά αποστολικές περικοπές και τα επτά Ευαγγέλια μιλούν για θαύματα και θεραπείες τις οποίες έκανε ο Χριστός ή για την εξουσία που έδωσε στους μαθητές Tου να γιατρεύουν ασθένειες της ψυχής και του σώματος.
Στο τέλος της λειτουργίας διαβάζεται πάνω από τα κεφάλια των πιστών ή του ασθενούς η συγχωρητική ευχή. Στη συνέχεια ο ασθενής χρίεται με το αγιασμένο λάδι, για τον καθαγιασμό των αισθήσεων, ξεκινώντας από τα μάτια, ως τη σημαντικότερη αίσθηση.
Τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας αποτελούν για την Ορθοδοξία τη νέα επτάφωτο λυχνία που κληρονόμησε ο Χριστός στους ανθρώπους, όχι μόνο για να φωτίζει το νέο χριστιανικό κόσμο, αλλά και για να αναγεννά ηθικά και ψυχικά τον άνθρωπο και για να τον οδηγήσει στην πνευματική ολοκλήρωση.
