Το μεγάλο ραντεβού του διεθνούς ποδοσφαίρου τον προσεχή Ιούνιο στη Ρωσία είναι μία πολύ σοβαρή πολιτική υπόθεση για τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Κλάους Χ., πρώην βασικός αρθρογράφος σε μεγάλη γερμανική εφημερίδα και παλαιός γνώριμος, είναι ευχαριστημένος, αλλά και προβληματισμένος. Το μεν πορτοφόλι του είναι γεμάτο με χρήμα του Κρεμλίνου, όπως και αυτό τριών ακόμα ανθρώπων της επικοινωνίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία και τη Γαλλία, πλην όμως το έργο τους είναι αρκετά δύσκολο. Πρέπει, με αφορμή το Μουντιάλ 2018, να βρουν τρόπους αναμόρφωσης της ρωσικής εικόνας στον κόσμο και ειδικότερα στην Ευρώπη.
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος
Και, όπως μας είπε ο Γερμανός συνάδελφος, το έργο τους είναι δύσκολο, γιατί ένα γεγονός όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου, το οποίο θα παρακολουθήσουν σχεδόν δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι, ενέχει πραγματικούς κινδύνους – τόσο για τον ίδιο τον Βλ. Πούτιν όσο και για τη ρωσική κυβέρνηση. «Πολλοί Ρώσοι ιθύνοντες και σύμβουλοι του προέδρου δεν έχουν ξεχάσει τι συνέβη στη Βραζιλία το 2014, με αφετηρία την τότε διεξαγωγή του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου» μας λέει ο Κλάους Χ.
Δεν έχει άδικο. Στη Βραζιλία το 2014 η πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ αποδοκιμαζόταν αδιαλείπτως κάθε φορά που εμφανιζόταν στους αγώνες. Ένα σημάδι αντιδημοτικότητας που το 2016 οδήγησε στην καθαίρεση και την απομάκρυνσή της από το αξίωμα. Το ποδόσφαιρο προσέφερε ελάχιστη παρηγοριά στην Βραζιλιάνα πρόεδρο.
Η διάσημη ομάδα της χώρας της, που αναμενόταν να κερδίσει το Κύπελλο, υπέστη μια ταπεινωτική ήττα 7-1 από τη Γερμανία στον ημιτελικό. Η διάθεση αισιοδοξίας που η κυβέρνηση της Βραζιλίας ήλπιζε διακαώς να δημιουργηθεί από τη διοργάνωση, έδωσε γρήγορα τη θέση της σε κάτι πολύ δυσάρεστο.
Μπορεί κάτι παρόμοιο να συμβεί και στη Ρωσία, όπου το αυταρχικό καθεστώς δεν χωρατεύει; Η απάντηση είναι: γιατί όχι; Οι παράγοντες που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα είναι πολλοί και καμία δύναμη δεν μπορεί να τους έχει υπό τον έλεγχό της.
Με δεδομένη τη φύση του ρωσικού καθεστώτος, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι ο σημερινός πρόεδρος θα επανεκλεγεί τον προσεχή Μάρτιο. Παρ’ όλα αυτά, μας υπενθυμίζει το βρετανικό περιοδικό Εκόνομιστ, κατά την τελευταία προεδρική εκλογή του 2012 είχαν προηγηθεί των εκλογών μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Μόσχα και αλλού, που θορύβησαν τον Βλ. Πούτιν. Αυτή τη φορά οι δυνάμεις που στρέφονται εναντίον του Πούτιν, υπό την ηγεσία του χαρισματικού Αλεξέι Ναβάλνι, συσπειρώνονται γύρω από το καυτό ζήτημα της κρατικής διαφθοράς.
Στη Βραζιλία και στη Νότια Αφρική (που φιλοξένησε τη διοργάνωση το 2010), οι ανησυχίες σχετικά με την κρατική διαφθορά επικεντρώθηκαν στο υπερβολικό κόστος της κατασκευής νέων γηπέδων. Κάτι παρόμοιο θα μπορούσε εύκολα να συμβεί και με το ρωσικό Παγκόσμιο Κύπελλο, όπου ήδη έχουν καταγγελθεί σκάνδαλα υπέρβασης του κόστους κατασκευής και βελτίωσης γηπέδων. Έτσι, έχουν ήδη υπάρξει διαδηλώσεις διαμαρτυρίας – κυρίως στην Αγία Πετρούπολη, όπου το κόστος εγκατάστασης ενός νέου γηπέδου είχε 540% υπέρβαση.
Από την άλλη πλευρά, προβληματισμός υπάρχει και με το ποιοτικό επίπεδο της ρωσικής ποδοσφαιρικής ομάδας. Ως γνωστόν, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Γαλλίας το 2016 η Ρωσία ήταν απογοητευτική και αποχώρησε άδοξα. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην εικόνα του Βλ. Πούτιν αν η ρωσική ομάδα δεν καταφέρει να φθάσει τουλάχιστον μέχρι τους 8 διεκδικητές του παγκόσμιου τίτλου;
Σοβαρά προβλήματα θα μπορούσαν επίσης να προκύψουν και με τους Ρώσους χούλιγκαν, οι οποίοι είχαν αμαυρώσει το Euro 2016. Είχαν κάνει δε και επίδειξη πρωτοφανούς ρατσισμού.
Σίγουρα, λοιπόν, οι χούλιγκαν αποτελούν μέγα πονοκέφαλο για τη ρωσική ηγεσία, η οποία έχει άμεση ανάγκη να εξωραΐσει την παγκόσμια εικόνα της. Και από την άποψη αυτή, το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι μία σημαντική ευκαιρία επανόδου της Ρωσίας στο διεθνές προσκήνιο, όχι με βομβαρδισμούς στη Συρίακαι παρεμβάσεις στην Ουκρανία και στην ήδη προσαρτημένη Κριμαία, αλλά με την επίδειξη επιτευγμάτων και κουλτούρας.
Για τον σημερινό -και αυριανό, όπως όλα δείχνουν- Ρώσο πρόεδρο η πρόκληση είναι ιδιαιτέρως σημαντική, γιατί, πέρα από όλα τα άλλα, υπάρχει και ένα πρόβλημα κυρώσεων, που για το καλό της ρωσικής οικονομίας πρέπει να αμβλυνθεί.
