Του Νίκου Αθηναίου
Ενώ οι ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Συρία συνεχίζονται στη Γενεύη από προχθές Δευτέρα, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ξαφνικά, χθες, ότι η Ρωσία αποχωρεί από τη Συρία έχοντας την έγκριση του Σύριου ηγέτη Ασσάντ — ύστερα από επίσημο αίτημα του οποίου η Ρωσία επενέβη στη Συρία τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Ο Ρώσος ηγέτης κ. Βλαντιμίρ Πούτιν δεν παρέλειψε να ενημερώσει τηλεφωνικά και τον Αμερικανό Πρόεδρο κ. Μπαράκ Ομπάμα. Απομένει να δούμε αν η αποχώρηση θα είναι πραγματική ή ελιγμός της Μόσχας για να περιφρουρήσει περισσότερο τα κεκτημένα στη Μέση Ανατολή, μαζί και την εικόνα του ειρηνοποιού που καταπολέμησε τη διεθνή τρομοκρατία.
Η Μόσχα θεωρεί ότι ουσιαστικά πέτυχε τους στόχους για τους οποίους επενέβη στη Συρία. Δεν επιθυμεί τώρα μεγαλύτερη και μακροχρόνια μάχη στη χώρα, κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει συνθήκες Αφγανιστάν από το οποίο έχει πικρή εμπειρία.
Ο Ρώσος ηγέτης κ. Βλαντιμίρ Πούτιν εκμεταλλεύτηκε άριστα την άρνηση του Αμερικανού Προέδρου κ. Μπαράκ Ομπάμα να επέμβει στρατιωτικά στη Συρία — όταν ο Ασσάντ παραβίασε την «κόκκινη γραμμή» του Ομπάμα σχετικά με τη χρήση χημικών τον Αύγουστο του 2013 — και πέτυχε διπλωματικά και γεωπολιτικά κέρδη.
Την ίδια στιγμή ο Πούτιν αύξησε και την αξιοπιστία του έναντι των αντιπάλων του στη Δύση αφού απέδειξε ότι μπορεί να παρεμβαίνει στρατιωτικά για να τους βοηθάει όταν βρίσκονται σε κίνδυνο και τον καλούν για να τους βοηθήσει. Και όλα αυτά σε μια στιγμή που ΕΕ και ΝΑΤΟ κλονίζονται εκ των έσω.
Η Μόσχα αποχωρεί μεν, αλλά θα έχει πλέον στη Μεσόγειο δύο βάσεις, μια ναυτική και μία αεροπορική, στη Ταρτούς και Λατάκια αντιστοίχως, στελεχωμένες με τουλάχιστον 800 άτομα, όπως είπε ο εκπρόσωπος του Ρώσου ηγέτη κ. Πούτιν.
Επίσης θα διατηρήσει στη Συρία πυραύλους S-400 για κάθε ενδεχόμενο, καθώς και για την άμυνα των ρωσικών βάσεων και του προσωπικού τους. Ακόμα, θα μπορεί κάθε στιγμή που κρίνει απαραίτητο να πραγματοποιεί αναγνωριστικές πτήσεις στη χώρα. Το Ιράν και η Χεζμπολά είναι επίσης κερδισμένοι, και η βοήθεια που προσέφεραν και προσφέρουν στο καθεστώς Ασσάντ είναι ανεκτίμητη.
Η Ουάσινγκτον αντιδρά σε κάθε σκέψη αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης στη Μέση Ανατολή μετά από τους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και την αποτυχία στη Λιβύη το 2011. Στρατηγική της επιδίωξη, υπό την προεδρία Ομπάμα, είναι οι κυρίαρχες περιφερειακές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, όπως είναι η Τουρκία, Σαουδική Αραβία και το Ιράν να βρουν κοινό έδαφος συνεννόησης για μια νέα ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή χωρίς τη δική της συμμετοχή. Προσπαθεί δε να πείσει και το Ισραήλ να μην ανησυχεί και να μην αντιδρά από την άνοδο του Ιράν. Γνωστό εξάλλου ότι οι σχέσεις Ισραήλ-Ομπάμα γνώρισαν πρωτοφανή για τα δεδομένα τους κρίση.
Απομένει να δούμε τι αποτέλεσμα θα έχουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες όταν αλ Νούσρα και Ισλαμικό Κράτος είναι εκτός της εκεχειρίας , η βία στο εσωτερικό της Τουρκίας κλιμακώνεται, η Σαουδική Αραβία έχει τον πονοκέφαλο των εξέγερσης των Σιιτών στην Υεμένη με την υποστήριξη του Ιράν, και οι Κούρδοι – τους οποίους οι Τούρκοι βλέπουν σαν τρομοκράτες, με τη βοήθεια Ρώσων και Αμερικανών να δημιουργήσουν το δικό τους κράτος στα σύνορα με την Τουρκία.
Το ερώτημα είναι αν η Συρία θα εξακολουθήσει να είναι πεδίο εμφυλίου πολέμου, γεγονός που σημαίνει ότι η βία θα αναζωπυρωθεί ίσως πιο έντονα και οι στρατιές μεταναστών και τζιχαντιστών δε θα σταματήσουν προς Ευρώπη, Ρωσία και Αμερική, και αυτή τη φορά όχι μόνο από τη Συρία αν το Ισλαμικό Κράτος κερδίσει έδαφος.
Αξιοσημείωτη είναι η πρόσφατη κατηγορία του αποχωρούντα στο τέλος του φετινού καλοκαιριού Αρχηγού του ΝΑΤΟ Στρατηγού Φίλιπ Μπρίντλοβ ότι οι ρωσικοί βομβαρδισμοί των ρωσικών δυνάμεων κατά της αντιπολίτευσης και των δυνάμεων που μάχονταν τον Ασσάντ δημιούργησαν στρατιές μεταναστών προς τη Δύση και έτσι η Μόσχα τους χρησιμοποιεί ως όπλο κατά αυτής.
Χθες ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών κ. Σεργκέι Λαβρόφ κάλεσε από την πλευρά του τις ΗΠΑ να του πουν ποιες ακριβώς δυνάμεις από την αντιπολίτευση στη Συρία θα συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις και έτσι εντάσσονται στο σχέδιο κατάπαυσης του πυρός. Προφανώς θέλει η Ουάσινγκτον να του πει αν και ποιες αντικαθεστωτικές δυνάμεις βοηθάει στη Συρία.
Με ενδιαφέρον θα παρακολουθήσουμε πως η Ρωσία θα κεφαλαιοποιήσει τα κέρδη της στη Συρία, αν, δηλαδή, θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί το σχίσμα που το μεταναστευτικό δημιουργεί στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και πώς η συμπεριφορά της εκεί θα της αποφέρει κέρδη και σε άλλα μείζονα θέματα εξωτερικής πολιτικής της όπως η Ουκρανία, οι οικονομικές κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της και οι σχέσεις της με άλλοτε κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Στο εσωτερικό της Ρωσίας, οι κινήσεις Πούτιν σε θέματα εξωτερικής πολιτικής του αυξάνουν τη δημοφιλία, αν και η εσωτερική οικονομική κατάσταση είναι πολύ κακή.
Προχθές, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ δεν συζήτησαν το θέμα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την Ιταλία και την Ουγγαρία να ταχθούν επισήμως κατά της συνέχισης των οικονομικών κυρώσεων μετά από τον προσεχή Ιούλιο οπότε και αναμένεται να λήξει η σημερινή επιβολή τους. Επίσης, Ελλάδα και Κύπρος θεωρούν ότι οι κυρώσεις πρέπει να αρθούν. Ακόμα, οι στενές ενεργειακές σχέσεις Γερμανίας και Ρωσίας — ιδιαίτερα σε σχέση με τον νέο αγωγό που θα φέρνει φυσικό αέριο κατευθείαν στη Γερμανία — θα επηρεάσουν και αυτές την ακόμα μεγαλύτερη ομαλοποίηση των σχέσεων της Μόσχας με τη Δύση και την ΕΕ.
Εκεί που θα αναμένεται να υπάρξουν έντονες τριβές θα είναι κατά τη διάρκεια της σημαντικής Διάσκεψης του ΝΑΤΟ που θα γίνει εφέτος στη Βαρσοβία, από 8-9 Ιουλίου, στον απόηχο της απόφασης που έλαβαν στις 11ης Φεβρουαρίου φέτος οι υπουργοί Αμύνης για μεγαλύτερη ποιοτικά και ποσοτικά ανάπτυξη συμμαχικών δυνάμεων στα πλευρά της Ρωσίας από τη Βουλγαρία μέχρι τη Βαλτική.
Θέμα που θα τεθεί και συζητηθεί στη σκιά των [προφορικών] δυτικών διαβεβαιώσεων για μη επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολική Ευρώπη που το Κρεμλίνο ισχυρίζεται – μάλλον όχι άδικα – ότι η Δύση έδωσε στη Μόσχα λίγο πριν από την επανένωση της Γερμανίας το 1990. Βέβαια μεσολάβησαν πολλά από τότε.
