Διευρύνεται παγκοσμίως ο ρόλος του ΝΑΤΟ
Του Νίκου Αθηναίου.
Η απόφαση των υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου για κοινές αεροναυτικές επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών και επιτήρησης στο Αιγαίο -ύστερα από αίτημα Τουρκίας, Γερμανίας και Ελλάδος- καθώς και στα τουρκοσυριακά σύνορα -ύστερα από αίτημα των ΗΠΑ- δείχνει να σημαίνει ότι η Συμμαχία ενεργοποιεί ατύπως το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ περί προστασίας χώρας μέλους από εξωτερική επίθεση. Η απόφαση συμπληρώνει ανάλογη απόφαση που έλαβαν οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ την 1η Δεκεμβρίου 2015.
Η Τουρκία θεωρείται από τη Συμμαχία ότι «είναι στην πρώτη γραμμή της κρίσης» και ότι βρίσκεται εκτεθειμένη σε σοβαρό εξωτερικό κίνδυνο εξαιτίας του πολέμου στη Συρία και των ρωσικών ενεργειών εναντίον της. Έτσι η άμυνά της ενισχύεται και από τη θάλασσα και από τον αέρα με νατοϊκούς μηχανισμούς. Οι δύο αυτές ιστορικές αποφάσεις του ΝΑΤΟ αναδεικνύουν τον παγκόσμιο ρόλο του ΝΑΤΟ στον 21ο αιώνα, σε ένα διεθνές περιβάλλον γεμάτο από τις αποκαλούμενες «υβριδικές απειλές» – συμβατικές, ασύμμετρες, κυβερνοχώρου – κατά της Δύσης και του ελεύθερου κόσμου. Να σημειωθεί ότι οι υπουργοί Αμύνης αποφάσισαν στις 11 Φεβρουαρίου και την ανάπτυξη ευέλικτων στρατιωτικών δυνάμεων από τη Βουλγαρία μέχρι τις παρυφές των Βαλτικών Χωρών προκειμένου να αναχαιτιστεί η ρωσική επιθετικότητα.
Είχε προηγηθεί ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα με την «Πρωτοβουλία Διαβεβαίωσης των Ευρωπαίων» από τον Ιούνιο του 2014 που προσδιορίζει λεπτομερώς τις αμερικανικές προσπάθειες για την «ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας». Στη πλαίσιο αυτής της Πρωτοβουλίας, οι Αμερικανοί θα διαθέσουν το ποσό των 3.4 δισεκατομμυρίων δολαρίων στους Ευρωπαίους για συμμαχικούς σκοπούς μόνο για το οικονομικό έτος 2017.
Ύστερα από την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους τέλη Νοεμβρίου 2015, ο εκπρόσωπος του Αμερικανικού Πενταγώνου Μαρκ Ράιτ δήλωσε εγγράφως ότι ρωσικό αεροσκάφος παραβίασε «τουρκικό και νατοϊκό εναέριο χώρο». Μετά από την νέα παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρους στις 29 Ιανουαρίου εφέτος, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κ. Τζον Κίρμπι επανέλαβε ότι παραβιάστηκε ο Τουρκικός «και ο εναέριος χώρος του ΝΑΤΟ». Την ίδια ώρα ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Τζενς Στόλτενμπεργκ καλούσε τη Ρωσία να «σεβαστεί πλήρως νατοϊκό εναέριο χώρο». Σήμερα πια η Τουρκία δεν είναι μόνη κατά της Ρωσίας.
Η Μόσχα δεν δέχεται ότι ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη παραβίασαν νατοϊκό εναέριο χώρο, απλά γιατί «η θεωρία περί νατοϊκού εναέριου χώρου είναι ανυπόστατη», όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Αντρέι Κέλιν, επικεφαλής του Τμήματος Ευρωπαϊκής Συνεργασίας του ρωσικού ΥΠΕΞ στο RIA NOVOSTI. Την ίδια στιγμή σε απάντηση των προαναφερθεισών νατοϊκών ενεργειών, η Ρωσία αντέδρασε με μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις στην Κριμαία και την περιοχή του Κράσνονταρ, στα νότια της χώρας.
Η κατάσταση στη Συρία εξακολουθεί να περιπλέκεται. Οι Ρώσοι και οι Ιρανοί βοηθούν τον Ασσάντ με κάθε τρόπο να διατηρηθεί στην εξουσία, και εμπεδώνουν την κυριαρχία τους στη χώρα και τη Μέση Ανατολή ευρύτερα. Ενώ συνεχίζουν να εξασφαλίζουν καθημερινά διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα μέσω στρατιωτικών ενεργειών και ιδιαίτερα με τους βομβαρδισμούς στο Χαλέπι όπου είναι η συριακή αντιπολίτευση στράφηκαν προς Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα και ζήτησαν ξανά διπλωματική λύση σε διάστημα μιας έως τριών εβδομάδων.
Μια νέα παράμετρος στο μεταξύ ήρθε να διογκώσει τον προβληματισμό και την ανησυχία: ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία ζήτησαν να επέμβουν στη Συρία στρατιωτικά, όπως έγινε γνωστό από συνάντηση που είχαν με τον Αμερικανό υπουργό Αμύνης Ας Κάρτερ στο πλαίσιο της διάσκεψης του ΝΑΤΟ την Παρασκευή. Δεδομένου ότι και οι Τούρκοι θέλουν να φύγει ο Ασσάντ και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν ζώνη ασφαλείας στα σύνορά τους με την Συρία σε βάρος των Κούρδων που θέλουν το δικό τους κράτος εκεί το ερώτημα είναι μήπως Σαουδάραβες, Τούρκοι και Ιρανοί αρχίσουν να μάχονται στη Συρία για να εξασφαλίσουν κυρίαρχη θέση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι βέβαια πιστεύει ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση» για τη Συρία.
Και ενώ αναζητείται διεθνώς διπλωματική λύση εν μέσω βομβαρδισμών και διαφόρων απειλών ουδείς μπορεί να απαντήσει ποιος θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Ασσάντ, και ποιοι ακριβώς θα διαπραγματευτούν τι, όταν και αν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Στην καλύτερη σε πιάνει φόβος όταν σκέπτεσαι το προηγούμενο της Λιβύης του 2011 και προσπαθείς να καταλάβεις ποια είναι η αμερικανική εξωτερική πολιτική σήμερα.
Στη χειρότερη σε πιάνει ανατριχίλα από τη δήλωση-απειλή του Ρώσου Πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντεφ “να κάνουμε τα πάντα για να γλιτώσουμε τον τρίτο παγκόσμιο».
Εξυπακούεται με συμμετοχή των χωρών του ΝΑΤΟ.
