Από την υπερήφανη διαπραγμάτευση, στην άτακτη υποχώρηση. Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγραφεί η εξέλιξη της διαπραγμάτευσης στην Ουάσιγκτον από την ελληνική κυβέρνηση, αφού αντί για ελάφρυνση του πακέτου των 5,4 δις που πρέπει να επιβληθούν για να πιάσει η χώρα μας τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν θέσει οι δανειστές, η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει επί πλέον μέτρα 3 δις, τα οποία όμως θα εφαρμοσθούν εφ’ όσον δεν υλοποιηθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Η Κυβέρνηση παραδέχθηκε αργά το βράδυ, μέσα από non paper που διένειμε ότι όντως υπάρχει τέτοια πρόταση από την πλευρά των δανειστών, αλλά όπως σημειώνει, δεν την έχει δεχθεί, παρά μόνο την εξετάζει.
Το ανησυχητικό βέβαια είναι ότι και στην περίπτωση των 5,4 δις ευρώ, η ελληνική κυβέρνηση τα εξέταζε, έως που ήλθε η απαίτηση για πρόσθετα προληπτικά μέτρα 3 δις. Και η ουσία βρίσκεται, όπως επισήμανε στέλεχος της ΝΔ, ότι «ο Τσακαλώτος πήγε στην Ουάσιγκτον για μαλλί κι έφυγε κουρεμένος», καθώς οι καθυστερήσεις στο κλείσιμο της αξιολόγησης και οι παλινωδίες αλλά και η τακτική της κυβέρνησης μ τις διαρροές στα Wiki Leaks, το μόνο που φαίνεται ότι πέτυχαν είναι η περαιτέρω απώλεια της αξιοπιστίας της χώρας μας έναντι των δανειστών.
Η κυβέρνηση βρίσκεται σε τρομερά δυσχερή θέση καθώς γνωρίζει ότι το πακέτο των περίπου 9 δις όχι μόνο είναι δύσκολο να περάσει από τη Βουλή, αλλά είναι ακόμη δυσκολότερο να εφαρμοστεί, καθώς και στο εσωτερικό της χώρας η αξιοπιστίας της έχει κατρακυλήσει στο έσχατο σημείο.
Αυτό σημαίνει ότι η επιτάχυνση πολιτικών εξελίξεων είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει.
Πρόταση του Σόιμπλε τα 3 δις επί πλέον
Όλα ξεκίνησαν, όταν ο Βόλφκαγκ Σόιμπλε αιφνιδίασε την Παρασκευή την ελληνική κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον. Ενώ υποστήριζε ότι δεν θα ληφθεί απόφαση μεταξύ των δανειστών στην Ουάσιγκτον, την Παρασκευή συνεκλήθη αιφνιδίως το περίφημο «Ουάσιγκτον κλάμπ». Στο άτυπο αλλά πανίσχυρο όργανο, μετέχουν: Η Κομισιόν, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ, ο ESM, ο πρόεδρος του Eurogroup, οι υπουργοί Οικονομικών Γαλλίας, Γερμανίας και ο Τόμας Βίζερ ως επικεφαλής του EuroWorking Group. Η πρωτοβουλία ανήκε στον γερμανό ΥΠΟΙΚ Βόλφαγκ Σόιμπλε και συζητήθηκε να λάβει η Αθήνα νέα, προληπτικά μέτρα σε περίπτωση που δεν πιάσει τους στόχους.
Μοσκοβισί: Αν πάρουν κι άλλα μέτρα θα πέσει η κυβέρνηση
Στο τραπέζι, ο μόνος που φέρεται να αντέδρασε, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΑΝΤ1 Θανάση Τσίτσα, ήταν ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ Πιέρ Μοσκοβισί. «Με αυτή την πρόταση θα δρομολογηθούν πολιτικές εξελίξεις και αστάθεια στην Ελλάδα» προειδοποίησε, γεγονός που παραπέμπει στις πληροφορίες ότι ο κ. Τσίπρας στο ταξίδι του στο Παρίσι και στη συνάντησή του με τον κ. Ολάντ, είχε θέσει την παράμετρο εξόδου από την εξουσία, την οποία, όταν διέρρευσε, διέψευσε η κυβέρνηση.
Οι συμμετέχοντες αποφάσισαν τότε να δρομολογήσουν δύο σενάρια: Το σκληρό και το ήπιο. Σύμφωνα με το ήπιο, οι δανειστές ευελπιστούν ότι Αλέξης Τσίπρας θα δώσει την πολιτική του δέσμευση ότι η Αθήνα θα πάρει τα μέτρα εφόσον χρειαστεί. Σύμφωνα με το σκληρό, θα είναι υποχρεωμένος να τα περάσει από την Βουλή – με ό,τι κινδύνους αυτό συνεπάγεται. Η Κριστίν Λαγκάρντ αποδέχθηκε την πρόταση αυτή. Μόλις έγινε γνωστή η συνάντηση, το βράδυ της Παρασκευής, από δημοσίευμα της Wall Street Journal ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ζήτησε εσπευσμένα την δεύτερη συνάντηση με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ για να διευκρινίσει τι ακριβώς έχει να αντιμετωπίσει η Αθήνα. «Τώρα ανοίγει το παιχνίδι της διαπραγμάτευσης» είπε ο κ. Τσακαλώτος στους δημοσιογράφους μετά την συνάντηση αυτή.
Το non paper του Μαξίμου επιβεβαιώνει την απαίτηση για 3 δις επί πλέον
Το μέγαρο Μαξίμου παραδέχεται ότι προτάθηκε στην Αθήνα να πάρει έκτακτα προληπτικά μέτρα εφόσον δεν πιάσουμε τους στόχους. Σε σημείωμα που έδωσε στη δημοσιότητα σχετικά με την πορεία της διαπραγμάτευσης αναφέρονται τα εξής:
- Η συζήτηση στην Ουάσιγκτον απέδειξε ότι υπάρχουν συγκλίσεις, αλλά και σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε όλα τα μέλη που μετέχουν στη διαπραγμάτευση. Σημαντικότερη σύγκλιση, είναι η επιθυμία όλων των πλευρών να υπάρχει καταρχήν συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων (staff level agreement ) στην Αθήνα, μέχρι την συνεδρίαση του Eurogroup την ερχόμενη εβδομάδα.
- Επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά η διαφορά ανάμεσα στο ΔΝΤ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για το πόσο εφικτό είναι να φτάσουμε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018. Συγχρόνως, η γερμανική πλευρά φαίνεται να πιστεύει ότι είναι δυνατόν να κλείσει η συμφωνία με την συμμετοχή και του ΔΝΤ, χωρίς, όμως, καμία ελάφρυνση του χρέους -κάτι που αγνοεί την επαναλαμβανόμενη θέση του ΔΝΤ, που επισημάνθηκε πολλές φορές και στην Ουάσιγκτον, ότι χωρίς ουσιαστική απομείωση χρέους, το Ταμείο δεν μπαίνει στο πρόγραμμα.
- Θετικό σημείο για την ελληνική πλευρά είναι η ενισχυμένη κατανόηση για τις “κόκκινες γραμμές” στο αφορολόγητο και τις συντάξεις. Παρά τα σχετικά, δηκτικά, σχόλια στον εγχώριο Τύπο, ούτε μια φορά, στις συζητήσεις στην Ουάσιγκτον, δεν αναφέρθηκε -πόσο μάλλον έγινε αντικείμενο κριτικής- η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή το φορολογικό και το ασφαλιστικό.
- Είναι προφανές ότι καθώς πλησιάζουμε το Eurogroup θα υπάρχουν διαδοχικές προτάσεις και προσεγγίσεις για να βρεθεί ένα “πακέτο” που όλες οι πλευρές θα μπορέσουν να το υποστηρίξουν με αξιοπρέπεια.
- Είναι επίσης προφανές ότι οι διαφωνίες ανάμεσα στους θεσμούς για τα μακροοικονομικά μεγέθη δεν μπορούν να λυθούν σε βάρος της χώρας. Όπως είναι επίσης προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρχει συμφωνία που να παραβιάζει κάτι που συμφωνήθηκε πριν από δέκα μήνες.
- Μέσα στις διαφορετικές προτάσεις που κατατέθηκαν προκειμένου να υπάρξει προσέγγιση ανάμεσα στους θεσμούς, είναι και αυτή για περαιτέρω μέτρα που θα αποφασιστούν μεν από τώρα αλλά θα εφαρμοστούν, εάν και μόνο εάν, δεν καλύψουμε το στόχο του 3,5%, το 2018. Με δυο λόγια, η συγκεκριμένη πρόταση προβλέπει να κλείσει η αξιολόγηση με τα μέτρα που υπολογίζουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και συμφωνούν και οι ελληνικές αρχές και, μόνο αν το 2018 δεν πιάσουμε το στόχο, να είμαστε υποχρεωμένοι, τότε, να εφαρμόσουμε και κάποια από τα μέτρα που προτείνει το Δ.Ν.Τ. Και είναι ξεκάθαρο ότι σ’ αυτή την πρόταση, τα περαιτέρω μέτρα προτείνεται να είναι ανάλογα με την απόκλιση από το στόχο. Για παράδειγμα, μια απόκλιση 0,3% (δηλαδή, να έχουμε 3,2% πρωτογενές πλεόνασμα και όχι 3,5%) θα οδηγούσε σε μέτρα ύψους μόνο 0,3%.
- Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά δεν έχει αποδεχτεί αυτή την πρόταση και η τελική της θέση θα εξαρτηθεί από ολόκληρο το “πακέτο” που θα είναι στα τραπέζι και που, προφανώς, θα συμπεριλαμβάνει και την ελάφρυνση του χρέους, η οποία, με βάση τη Συμφωνία του Ιουλίου, είναι προγραμματισμένο να αποφασιστεί αμέσως μετά την πρώτη αξιολόγηση.
Το χειρότερο όλων βέβαια είναι ότι ο πολιτικός χρόνος για την κυβέρνηση έχει εξαντληθεί. Περιθώρια για περαιτέρω διαπραγματεύσεις δεν υπάρχουν, καθώς αν τα μέτρα δεν ψηφισθούν πριν από το Πάσχα και δεν κλείσει άμεσα η αξιολόγηση, τότε οι συζητήσεις θα παραπεμφθούν μετά το βρετανικό δημοψήφισμα, που σημαίνει παράταση της ασφυξίας στην αγορά.
