Εντείνονται οι προετοιμασίες στους κόλπους της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας εν όψει της άφιξης των επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών από τη Δευτέρα στην Αθήνα. Χθες, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε σειρά συναντήσεων στο υπουργείο του με την υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Δημήτρη Λιάκο, τον υφυπουργό Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τάσο Πετρόπουλο αλλά και τον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργο Πιτσιλή, εν όψει της σημερινής έναρξης των διαβουλεύσεων σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, αλλά και της επίσημης «πρεμιέρας» της 3ης αξιολόγησης τη Δευτέρα. Όπως αναφέρει αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας με τον οποίο συνομίλησε η «Ν», ο προβληματισμός της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας σε αυτή τη φάση έχει να κάνει, όχι τόσο με το περιεχόμενο των προαπαιτούμενων, αλλά με τον όγκο της προετοιμασίας που πρέπει να γίνει και σε επίπεδο νομοθέτησης και σε επίπεδο έκδοσης υπουργικών αποφάσεων, εγκυκλίων κ.λπ. Η τελευταία «απογραφή» της κατάστασης δείχνει ότι από τα 95 προαπαιτούμενα που πρέπει να τελειώσουν για να φτάσουν οι δανειστές στο σημείο να συντάξουν την έκθεση συμμόρφωσης (compliance report) αυτή τη στιγμή είναι σε φάση οριστικοποίησης όχι περισσότερα από 20. Έτσι, ο στόχος να έχει ολοκληρωθεί το 80% των προαπαιτούμενων μέχρι το Eurogroup του Νοεμβρίου (είναι προγραμματισμένο για τις 6 του επόμενου μήνα) όπως ζητήθηκε από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα θεωρείται ήδη εξαιρετικά φιλόδοξος και, εκτός συνταρακτικού απροόπτου, μη υλοποιήσιμος.
Αμέσως μετά το τέλος των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν χθες στο υπουργείο Οικονομικών, κυβερνητικό στέλεχος υποστήριζε ότι η συζήτηση επικεντρώθηκε σε συγκεκριμένα θέματα, όπως η ενοποίηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με τον εισπρακτικό μηχανισμό των ασφαλιστικών ταμείων που ελέγχεται από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ). Επίσης, έγινε συζήτηση και για τη ρύθμιση των 120 δόσεων στην οποία θα μπορούν να ενταχθούν πρόσωπα με επαγγελματική ιδιότητα και οφειλές αποκλειστικά σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία. Ο κυβερνητικός παράγοντας υποστήριξε ότι η ρύθμιση είναι πιθανό να ενεργοποιηθεί μέσα στον Νοέμβριο, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των χρεών των επιχειρήσεων.
Ανώτατο στέλεχος έλεγε στη «Ν» ότι από το σύνολο των προαπαιτούμενων που παραμένουν ανοικτά, η κυβέρνηση περιμένει ότι οι μεγαλύτερες διαφωνίες με τους θεσμούς θα καταγραφούν στα ακόλουθα:
1. Στα δημοσιονομικά. Μπορεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να ξεκαθάρισε σε όλους τους τόνους ότι δεν θα ζητήσει πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, ώστε το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 να ανέβει στο 3,5% από 2,2% που εκτιμά το ίδιο ότι θα είναι το αποτέλεσμα της επόμενης χρονιάς. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το ενδεχόμενο να υπάρξουν διαφωνίες τόσο με το ΔΝΤ όσο και με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσον αφορά τις προβλέψεις του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα ξεσκονίσουν τον προϋπολογισμό για να διαπιστώσουν αν μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος του 3,5% και το ΔΝΤ θα αναλύσει τα ίδια νούμερα για να διαπιστώσει αν θα φτάσουμε στο 2,2%. Αν η μία ή η άλλη πλευρά θέσει θέμα δημοσιονομικού κενού, τότε αυτό θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα μέτρα. Η διαπραγμάτευση για το δημοσιονομικό θα είναι από αυτές που θα ολοκληρωθούν στο τέλος. Σε κάθε περίπτωση όμως, υπάρχει και η συνταγματική δέσμευση για κατάθεση του προϋπολογισμού του 2018 στη Βουλή μέχρι τις 21 Νοεμβρίου, κάτι που σημαίνει ότι μέχρι τότε θα πρέπει να έχει υπάρξει πλήρης συμφωνία είτε χρειαστούν πρόσθετα μέτρα είτε όχι.
2. Στις ιδιωτικοποιήσεις. Από τα 95 προαπαιτούμενα, τουλάχιστον τα 27 αφορούν το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων. Από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού το τελευταίο διάστημα έχει διαφανεί η πρόθεση να επισπευστούν οι διαδικασίες. Ωστόσο, υπάρχουν και θέματα που κρίνονται ως ιδιαίτερα «ευαίσθητα» πολιτικά, όπως είναι για παράδειγμα το ενδεχόμενο να υποχρεωθεί η ελληνική πλευρά να εκχωρήσει το management στις εταιρείες υδάτων ακόμη και αν κρατήσει στην κατοχή της την πλειοψηφία των μετοχών.
Βασικό κεφάλαιο στη διαπραγμάτευση θα είναι και η διανομή έκτακτου μερίσματος μέσα στο 2017 λόγω της παραγωγής πλεονάσματος άνω του επίσημου στόχου που είναι το 1,75%, τόσο με βάση το μνημόνιο του ESM όσο και με βάση το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η ελληνική πλευρά θέλει καταρχήν να πείσει τους δανειστές για το ότι η υπέρβαση του στόχου είναι δεδομένη. Ο δεύτερος στόχος είναι να συμφωνηθεί το ποσό που θα διανεμηθεί, το οποίο η ελληνική πλευρά θέλει να ανεβάσει ακόμη και πάνω από τα 800 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το πού θα πάνε τα χρήματα, κυβερνητικό στέλεχος αποσαφήνιζε ότι θα τηρηθούν τα όσα έχουν συμφωνηθεί και έχουν αποτυπωθεί στη λεγόμενη «επιστολή Τσακαλώτου» η οποία συντάχθηκε πέρυσι μετά τη διαφωνία που προκλήθηκε με τους θεσμούς εξαιτίας της καταβολής της έκτακτης ενίσχυσης στους συνταξιούχους. Όπως προκύπτει και από την επιστολή, αν συμφωνηθεί ότι υπάρχει υπερεκτέλεση στον προϋπολογισμό, τα χρήματα θα πρέπει να διατεθούν σε στοχευμένα μέτρα «για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας […] και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών […] για τη δημιουργία ενός “μαξιλαριού ρευστότητας” (cash buffer) ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών».
Aποπληρωμή ληξιπρόθεσμων
Από τις πρώτες ημέρες της διαπραγμάτευσης -δεδομένου ότι πλέον τα χρονικά περιθώρια έχουν γίνει ασφυκτικά- η ελληνική πλευρά θα παρουσιάσει τα στοιχεία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες.
Μετά την καταβολή τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ σε επιστροφές φόρου μέσα στον Σεπτέμβριο, αλλά και με δεδομένες τις πληρωμές περίπου 500 εκατ. ευρώ για αποπληρωμή οφειλών στο διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, εκτιμάται ότι έχουν εκπληρωθεί οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση και της τελευταίας υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ που προορίζονται για το πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη εκκρεμότητα θα πρέπει να έχει λήξει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, καθώς σε διαφορετική περίπτωση τα χρήματα θα επιστρέψουν στο ESM.
