Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκεται η διαπραγμάτευση με τους δανειστές, αλλά και η ίδια η κυβέρνηση στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο, καθώς μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει βρεθεί πειστικό επιχείρημα που να δικαιολογεί τα νέα μέτρα 9 δις που απαιτείται να ψηφίσει η Βουλή.
Το μεγάλο πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ δεν βρίσκεται τόσο στα μέτρα 5,4 δις που πρέπει να ληφθούν για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, αλλά τα μέτρα – κάβα των 3,6 δις που οι δανειστές θέτουν ως προϋπόθεση και τα οποία πρέπει να συνοδεύουν εκείνα των 5,4 δις για να κλείσουν την αξιολόγηση.
Το εσωτερικό πρόβλημα που προκύπτει κινείται σε δύο επίπεδα:
1. Το αμιγώς πολιτικό και τη διαχείριση του νέου πακέτου μέτρων που ισοδυναμούν με τέταρτο μνημόνιο.
2. Το οικονομικό, και τις επιπτώσεις που θα έχει στην αγορά, δηλαδή στην πραγματική οικονομία η λήψη τόσο επώδυνων μέτρων.
Σε ό,τι αφορά στο πρώτο πρόβλημα, ατού του πρωθυπουργού θεωρείται ότι απευθυνόμενος στους βουλευτές του νιώθει ότι απευθύνεται σε πρόσωπα που ο ίδιος έχει διορίσει σε αυτή τη θέση ελέω λίστας. Και με δεδομένο ότι τουλάχιστον μέχρι τις 25 Ιουλίου ισχύει σίγουρα –και πάλι- η λίστα σε περίπτωση εκλογών, πολλοί στο Μαξίμου θεωρούν ότι δεν θα υπάρξουν εσωτερικά προβλήματα.
Ακόμα και οι «53» των οποίων αρχηγός είναι ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος, παρά τις διαφωνίες και τις αποστάσεις που λαμβάνουν από τις κυβερνητικές επιλογές, εκτιμάται ότι τελικά θα ψηφίσουν τα μέτρα γιατί δεν θέλουν να χρεωθούν πτώση της κυβέρνησης.
Συντεταγμένα αναμένεται να κινηθούν και οι ΑΝΕΛ οι οποίοι γνωρίζουν ότι τυχόν πτώση της κυβέρνησης και εκλογές ίσως σημάνουν την πολιτική τους εξαφάνιση.
Συνεπώς οι τυχόν απώλειες στην ψήφιση των μέτρων – κάβα, δεν πρόκειται να προέλθουν από μια προγραμματισμένη κίνηση αλλά αυτόνομα από κάποιους βουλευτές, που δεν αντέχουν άλλο την πίεση στις εκλογικές τους περιφέρειες και που πίστεψαν ότι με άλλο κόμμα (επαναστατικό της Αριστεράς) είχαν κατέβει στις εκλογές και άλλο (συμβιβαστικό, μια από τα ίδια) τους προέκυψε στη συνέχεια.
Με δεδομένο όμως ότι η κυβερνητική πλειοψηφία είναι ισχνή και η αρνητική στάση της κυβέρνησης είναι δηλωμένη, αρκεί η διαφωνία ενός δύο βουλευτών για να αρχίσει να δημιουργείται κλίμα αποσύνθεσης και, ίσως, απώλειας της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Το πρωθυπουργικό γραφείο είναι πλήρως ενήμερο για την κατάσταση και την αγωνία της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Ήδη, το «μασάζ» έχουν αναλάβει το προεδρείο της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ και σύμφωνα με πληροφορίες το διάστημα αμέσως μετά το Πάσχα και πριν την ψήφιση των μέτρων ο Αλέξης Τσίπρας δρομολογεί νέα κύκλο επαφών με τους βουλευτές, πιθανότατα σε ομάδες ανά περιφέρεια. Πέραν τούτου, δεδομένο θεωρείται ότι θα υπάρξει και συνεδρίαση της ΚΟ στην οποία θα αναλυθούν διεξοδικά όλα τα δεδομένα της συμφωνίας, των μέτρων που θα κληθούν να ψηφίσουν οι βουλευτές αλλά και των απαιτήσεων των θεσμών που η κυβέρνηση κατάφερε να αποκρούσει.
Σε ό,τι αφορά στο οικονομικό επίπεδο, είναι σαφές ότι η επιβολή του τετάρτου μνημονίου και η ψήφιση προληπτικών μέτρων για το 2018 εκλαμβάνεται από τις αγορές ως μήνυμα προδιαγεγραμμένης αποτυχίας (ή αυτοεκπληρούμενης προφητείας όπως είχε δηλώσει μέρες νωρίτερα η κυβερνητική εκπρόσωπος.
Παράλληλα είναι προφανές ότι η επίδραση της σχετικής δέσμευσης, που θα επηρεάσει τους επενδυτές, θα είναι απόλυτα αντιαναπτυξιακή, με αποτέλεσμα όποια σενάρια για σταθεροποίηση και ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας να πηγαίνουν στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας».
Αλλά και ο όγκος των μέτρων κατά την εφαρμογή τους θεωρείται ότι θα προκαλέσει προβλήματα, καθώς υπάρχει φόβος ότι θα κυριαρχήσει η αντίληψη που ήδη έχει αρχίσει να εμφανίζεται «χαμένοι για χαμένοι, αφού τίποτα δεν μας σώζει, δεν πληρώνουμε και τίποτα και όπου βγει». Πρόκειται για μια ηττοπαθή αντίληψη που, όμως, έχει αρχίσει ήδη να υπάρχει ανάμεσα στους φορολογουμένους πολίτες με αποτέλεσμα τα δημοσιονομικά να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο και όλο και λιγότεροι να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Φυσικά σε αυτό το κλίμα συμβάλλει καθοριστικά και η έλλειψη ρευστότητας που στην κυριολεξία έχει «στεγνώσει» την ελληνική αγορά.
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως στο Eurogroup της Μεγάλης Πέμπτης θα πρέπει να συμφωνηθεί ο αυτόματος μηχανισμός δέσμευσης για λήψη των μέτρων ύψους 3,6 δισ. εάν και όποτε παρατηρείται απόκλιση από τον στόχο για πλεόνασμα 3,5% το 2018, αλλά και να γίνει το πρώτο βήμα για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Οι συζητήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει από το πρωί της Κυριακής και αναμένεται να συνεχιστούν με στόχο να έχουν καταλήξει σε μία συμφωνία μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Μαξίμου προκρίνει το Συμβούλιο Δημοσιονομικής Πολιτικής ως τον θεσμοθετημένο εκείνο μηχανισμό που θα αναλάβει την παρακολούθηση του προϋπολογισμού και θα ενεργοποιήσει τυχόν πρόσθετα μέτρα σε περίπτωση αποκλίσεων, με κυβερνητικούς παράγοντες να παραπέμπουν στον αντίστοιχο μηχανισμό που έχει και η Γερμανία.
Βέβαιο πάντως είναι ότι οι πιστωτές ζητούν αυτοματοποίηση της διαδικασίας, ώστε να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις, η περιπλοκότητα και οι… υποκειμενικές κρίσεις όταν έλθει η ώρα ενεργοποίησης των μέτρων, με τη λύση ίσως τελικά να βασίζεται στα στοιχεία της Eurostat, τα οποία αναγνωρίζει και αποδέχεται και η κυβέρνηση.
Όλες αυτές οι συζητήσεις, βέβαια, ως κοινό παρονομαστή έχουν και το ενδεχόμενο, ότι σε περίπτωση που ο κ. Τσίπρας επιχειρήσει και πάλι πολιτικό ελιγμό, ο δρόμος που έχει να ακολουθήσει είναι ένας, και οδηγεί στις κάλπες, είτε με τη μορφή εκλογών είτε με τη μορφή νέου δημοψηφίσματος, το οποίο όμως θα λάβει άλλες, τραγικότερες του περυσινού, διαστάσεις για την Ελλάδα, αφού προφανώς τότε ο κ. Τσίπρας θα θέλει να νομιμοποιήσει, μέσω της ψήφου του λαού, αποφάσεις που πιθανόν σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγούσαν σε Ειδικό Δικαστήριο, όπως είναι η αποδοχή της πρότασης για Grexit.
Τα μέτρα – κάβα πέφτουν βαριά στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ η οποία θα κληθεί να ψηφίσει (και) το «εφεδρικό πακέτο» ύψους 3,6 δισ ευρώ, που ζητά το κουαρτέτο και το οποίο θα ενεργοποιηθεί εφόσον το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα είναι μικρότερο του 3,5% του ΑΕΠ το 2018.
Η αντιπολίτευση έχει δηλώσει ότι δεν θα συνδράμει αυτή τη φορά, το μεγάλο πρόβλημα του Αλέξη Τσίπρα όμως τώρα βρίσκεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.
Και αν το βασικό πακέτο των 5,4 δισ περάσει – με τους βουλευτές της συγκυβέρνησης ούτως ή άλλως να καταστρώνουν εναλλακτικά σενάρια επίσκεψης και εκτάκτου διαφυγής από τις περιφέρειές τους – είναι διάχυτη στις τάξεις του κυβερνώντος κόμματος η θέση «τα 3,6 δεν μπορώ να τα ψηφίσω».
Οι 53, στην επιρροή των οποίων προσμετρώνται 11 με 14 βουλευτές ενώ άτυπος επικεφαλής τους είναι ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, απείλησαν ήδη με καταψήφιση, από την περασμένη Κυριακή, παρόντος του Αλέξη Τσίπρα, κατά την συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος.
Ενδεικτική της ισχυρότατης εκ των έσω πίεσης που δέχεται το κυβερνητικό επιτελείο είναι η σειρά μηνυμάτων που αποστέλλει το Μαξίμου προς πολλαπλούς αποδέκτες, εντός και ιδίως εκτός συνόρων, περί σφοδρής πολιτικής περιπλοκότητας που δημιουργεί το – κατά το κοινώς λεγόμενον – «4ο μνημόνιο στα σκαριά».
Τη θέση της Αθήνας, την οποία διέσωσε σε έναν βαθμό το γεγονός ότι ο Ευ. Τσακαλώτος δεν πήγε στο Eurogroup της Παρασκευής με άδεια χέρια, επιβαρύνει πάντως η συμφωνία στην Ουάσιγκτον μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ.
Με τα σενάρια για εκλογές, ακόμη και το δημοψήφισμα ακούστηκε, να δίνουν και να παίρνουν, συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα αρνούνται κατηγορηματικά οτιδήποτε άλλο εκτός από την βούληση του πρωθυπουργού να κλείσει την συμφωνία.
