Προ οκτώ-εννιά ετών, οι ειδικοί Κολεγίου Ιατρικής στο Χιούστον ανακοίνωσαν ότι μια τσίχλα… γεννά μαθηματικά μυαλά, για την ακρίβεια βοηθά στον έλεγχο του στρες, αφήνοντας ελεύθερους τους μαθητές να διαπρέψουν. Όταν μάθαμε ότι χρηματοδοτήθηκε από εταιρεία που παρασκευάζει τσίχλες, αλλιώς μετρήσαμε την ανακάλυψη, που πάντως δεν είχε τεράστιο κόστος για την κοινωνία.
Πολλοί μάσησαν, όμως, με την περίπτωση του Βρετανού χειρουργού και ερευνητή Άντριου Γουέικφιλντ, ο οποίος το 1998 δημοσίευσε στην έγκριτη επιθεώρηση «The Lancet» μελέτη η οποία συνέδεε το εμβόλιο της ιλαράς – παρωτίτιδας – ερυθράς με τον αυτισμό και οδήγησε σε ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα.
Αποδείχτηκε έπειτα από χρόνια ότι πίσω από τη μελέτη υπήρχε βαριά σύγκρουση συμφερόντων. Ο Γουέικφιλντ, εκτός του ότι είχε εκμεταλλευθεί παιδιά με αυτισμό, στη συνέχεια «μαγείρευε» τα αποτελέσματα, ώστε σε συνεργασία με εταιρείες να προωθήσει εξετάσεις για πιθανή ύπαρξη αυτισμού στα εμβολιασμένα παιδιά.
Το «Lancet» απέσυρε τη μελέτη το 2010 και ο Γουέικφιλντ έχασε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Το κακό όμως είχε ήδη γίνει και απ’ ό,τι φαίνεται δεν σβήνει. Περιπτώσεις σαν κι αυτή γεννούν δυσπιστία στην κοινωνία. Περιπτώσεις σαν τα πειράματα σε πιθήκους και ανθρώπους στη Γερμανία, που χρηματοδότησε η αυτοκινητοβιομηχανία, ξαναβάζουν στο τραπέζι το θέμα γενικότερης ρύθμισης των όρων υπό τους οποίους θα πρέπει να γίνεται η έρευνα, έτσι ώστε να μη χρηματοδοτείται από εκείνους που ενδέχεται να έχουν το μεγαλύτερο όφελος απ’ αυτήν.
Δεν το λέμε εμείς. Ο πρόεδρος του Γερμανικού Συμβουλίου Βιοηθικής το θέτει, εκφράζοντας φόβους για το ενδεχόμενο να υποστεί πλήγμα η σοβαρή ερευνητική εργασία. Η επιστήμη είναι ακριβή, η χρηματοδότηση είναι μία πληγή και σίγουρα δεν είναι επάγγελμα η ηθική.
«Χρειαζόμαστε μια ευρύτερη συζήτηση για την αυξανόμενη επιρροή των οικονομικών συμφερόντων στην έρευνα και τη διδασκαλία στα πανεπιστήμια», δήλωσε σοσιαλδημοκράτης βουλευτής. Μάλιστα. Η πολιτική εκχώρησε ένα μέρος της εξουσίας της και τώρα υποδύεται το βασιλιά Λιρ. Αναμενόμενα τα όσα επακολουθούν. Σε όλους, εκτός από τον Λιρ.
