Ναυάγιο-Στον αέρα η αξιολόγηση-Υποταγή, ρήξη ή απόδραση, οι επιλογές Τσίπρα

Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκαν, τα ξημερώματα της Τρίτης, οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές, τινάζοντας στον αέρα την αξιολόγηση που η ολοκλήρωσή της ισοδυναμεί με οξυγόνο για την ελληνική οικονομία, ενώ σύμφωνα με την άποψη οικονομικών αναλυτών το σκηνικό κινείται σε δύο άξονες: Μεταξύ ταπεινωτικής λύσης για την κυβέρνηση που είχε ανεβάσει πολύ υψηλά τον πήχυ, και ρήξης, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ελληνική οικονομία και την επαναφορά των σεναρίων περί Grexit.

Μετά από μαραθώνιες συζητήσεις που διήρκησαν 6,5 ώρες, οι εκπρόσωποι των θεσμών και η ελληνική πλευρά, αποφάσισαν να διακόψουν τις διαπραγματεύσεις, ώστε να μεταβούν στην Ουάσινγκτον για την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ. Νωρίτερα το βράδυ της Δευτέρας, κυβερνητικά στελέχη σχολίαζαν ότι Αθήνα και δανειστές είναι πολύ κοντά σε δημοσιονομικά και φορολογικό αλλά «κρατούν μικρό καλάθι»

Νέο ορόσημο το Eurogroup στις 22 Απριλίου

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο, στόχος είναι να επιστρέψουν στην Αθήνα την επόμενη Δευτέρα για να κλείσουν τη συμφωνία με νέο χρονικό ορόσημο τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 22 Απριλίου. Σύμφωνα με τον κ. Τσακαλώτο, ως τότε το ζητούμενο είναι να έχει υπογραφεί το «staff level agreement».

«Αποφασίστηκε σήμερα ότι θα έχουμε παύση των συζητήσεων για να μεταβούμε όλοι στην Ουάσινγκτον για την εαρινή σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Συμφωνούν και οι τέσσερις θεσμοί και η ελληνική κυβέρνηση ότι υπήρχε πρόοδος στα θέματα που χρειάζεται για να φτιάξουν ένα ισχυρό πακέτο για να ολοκληρωθεί η συμφωνία και άρα θα επιστρέψουν αμέσως μετά τη Σύνοδο για να τελειώσει αυτή η συμφωνία μέχρι το Eurogroup της 22ας Απριλίου», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών. «Θα καταλήξουμε στο stuff level agreement λίγο πριν το Eurogroup. Υπήρχε πρόοδος σε πολλά μεγάλα θέματα αλλά επειδή υπάρχουν και πολλά μικρά θέματα τα οποία δεν είχαμε καιρό να τα συζητήσουμε, δεν μπορούσαμε να καταλήξουμε στο staff level agreement σε αυτή τη φάση», πρόσθεσε.

Τα σημεία διαφωνίας

Στην τρίωρη διαπραγμάτευση για το ασφαλιστικό, με κυρίαρχο θέμα την περικοπή των επικουρικών συντάξεων, πηγές προσκείμενες στην ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, έκαναν λόγο για πρόοδο, χωρίς όμως να προκύψει οριστική συμφωνία.

Στα πιο κρίσιμα ζητήματα το χάσμα παραμένει αγεφύρωτο, καθιστώντας άσκοπη κάθε περαιτέρω συζήτηση:

– Το ΔΝΤ επιμένει στην πρόβλεψη ότι με τα μέτρα που λαμβάνονται, το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι το 2017 και 2018 στο 1,5% και δεν φτάνει ποτέ στο 3,5% όπως εκτιμά η κυβέρνηση και κάνει δεκτό η «Ευρωπαϊκή Τρόικα».

– Στα φορολογικά, το ΔΝΤ επιμένει ότι για να βγουν τα νούμερα, χρειάζονται να μην υπάρχει αφορολόγητο πάνω από 8.182 ευρώ (με έκπτωση φόρου 1800 αντί 2.100 ευρώ σήμερα ή 2.000 που έχει προτείνει η κυβέρνηση και σημαίνει αφορολ΄γητο για μισθωτούς-συνταξιούχους στα 9.100 ευρώ). Δεν καταγράφεται όμως αύξηση ΦΠΑ στην ΔΕΗ, ούτε δέχονται οι δανειστές τις αυξήσεις στα τσιγάρα.

– Στις συντάξεις, η κυβέρνηση δεν δέχεται να ξεκινήσουν οι περικοπές από τα 1.300 ευρώ, χωρίς τουλάχιστον να κάνουν κάποιες άλλες υποχωρήσεις οι δανειστές, είτε δεχόμενοι μεγαλύτερες αυξήσεις ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους, είτε σε άλλο πεδίο (πχ στα κόκκινα δάνεια). Στο τραπέζι έχει μπει και πρόβλεψη για μεγαλύτερη και ταχύτερη μείωση του ΕΚΑΣ από το 2017 (πριν την πλήρη κατάργησή του το 2019).

– Στα «κόκκινα» δάνεια, η κυβέρνηση φαίνεται να συζητά για κατάργηση της προστασίας (εξαίρεσης) των στεγαστιών δανείων μετά τον Δεκέμβριο του 2016. Αντί δηλαδή για τρία χρόνια εξαίρεσης που ζητούσε η κυβέρνηση, ή τουλάχιστον για 1-2 χρόνια που δεχόταν ως συμβιβαστική πρόταση, στο τελικό κείμενο συμφωνίας που έμεινε ανυπόγραφο στο τραπέζι προβλέπεται κατάργηση από το Δεκέμβριο φέτος κιόλας –δηλαδή παράταση μόλις 7-8 μηνών.

Υποταγή, ρήξη ή απόδραση;

Με δεδομένες τις εξελίξεις η κυβέρνηση ρίχνει το βάρος της στο πολιτικό παζάρι που θα γίνει στην Ουάσιγκτον, το Σαββατοκύριακο 16-17 Απριλίου. Η επικεφαλής του ΔΝΤ κυρία Κριστίν Λαγκάρντ θα συζητήσει με τους Έλληνες και τους Ευρωπαίους εκπροσώπους τι από όλα αυτά μπορεί στο τέλος να γλιτώσει η Ελλάδα, υπό τον όρο όμως ότι και οι Ευρωπαίοι θα αναλάβουν να εγγυηθούν πως θα ελαφρύνουν όσο χρειάζεται το ελληνικό χρέος, κάτι το οποίο μέχρι στιγμής οι Ευρωπαίοι δανειστές δεν θέλουν καν να συζητήσουν.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το μνημόνιο Τσίπρα η δυνατότητα για να ανοίξει η συζήτηση για το χρέος βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια των δανειστών και αν ξεκινήσει θα συνοδεύεται με νέο πακέτο μέτρων.

Στη βάση αυτή οι δανειστές απορρίπτουν και κάθε συζήτηση για τη μείωση των επιτοκίων καθώς τη θεωρούν έμμεσο κούρεμα χρέους.

Αν η κυβέρνηση πάντως επιστρέψει την Δευτέρα με μια συμφωνία για λιγότερο σκληρά μέτρα και εγγυήσεις ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, οι συζητήσεις θα επαναληφθούν στην Αθήνα.

Σε διαφορετική περίπτωση η ρήξη και η οικονομική ασφυξία για τη χώρα μας, είναι ορατή, με ό,τι σημαίνει αυτό για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.

Στις συζητήσεις το κλίμα βαραίνουν και οι επιθέσεις της κυβέρνησης προς το ΔΝΤ αλλά και η διαρροή συζητήσεων προς τα Wikileaks, που εκ των πραγμάτων θέτουν ζήτημα αξιοπιστίας για την κυβέρνηση.

Πολιτικοί αναλυτές ωστόσο αναφέρουν ότι ακόμα και αν υποχωρήσει η κυβέρνηση δεν είναι σίγουρο ότι θα λήξει η αξιολόγηση και θα εκταμιευθούν χρήματα για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις προς δανειστές και ιδιώτες, και θυμίζουν ότι και το καλοκαίρι του 2014 και η κυβέρνηση Σαμαρά είχε υποχωρήσει σε όλα προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση, αλλά αυτό δεν συνέβη επειδή οι δανειστές έβλεπαν ότι η τότε κυβέρνηση καταρρέει και ήθελαν να διαπραγματευθούν με τη νέα κυβέρνηση.

Ως εναλλακτική λύση ορισμένοι δεν αποκλείουν την μετάβαση σε μια κυβέρνηση με διευρυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, κάτι το οποίο βέβαια πρέπει να γίνει χωρίς τη ΝΔ, η οποία το απορρίπτει, αλλά τα μικρότερα κόμματα μέχρι στιγμής το θέτουν ως προϋπόθεση για να συμμετάσχουν.