Σοβαρές παρεκκλίσεις από τις ισχύουσες διαδικασίες στην Ελλάδα και διεθνώς, που δεν συνάδουν με την εύρυθμη λειτουργία μιας ανεξάρτητης αρχής, εισάγει με τις ρυθμίσεις του για τη λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) το νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν την ασυμβατότητα των ρυθμίσεων με το ευρωπαϊκό δίκαιο και θέτουν επίσης θέμα αντισυνταγματικότητας. Αναφέρονται ειδικά στη ρύθμιση που απαλλάσσει τα μέλη της ΡΑΕ από αστική ευθύνη και παράλληλα περιορίζει την ποινική ευθύνη μόνο στις περίπτωση που λειτούργησαν με δόλο. Τα επίμαχο άρθρο, που έγινε αφορμή να «ξεχειλίσει το ποτήρι» σε σχέση με όσα συμβαίνουν στη ΡΑΕ κατά τη θητεία του προέδρου Νίκου Μπουλαξή και να δημοσιοποιηθούν μέσω επιστολής-καταπέλτη του κ. Ακά Μανωλκίδη, που αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», αφορά, πέρα από το θέμα των ευθυνών, και τις «υπερεξουσίες» του προέδρου επί των μελών της ολομέλειας.
Ως προς το θέμα των αστικών και ποινικών ευθυνών η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει τα εξής: «Τα μέλη της ΡΑΕ δεν υπέχουν αστική ευθύνη για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Δεν απαλλάσσονται από ευθύνη έναντι του ελληνικού Δημοσίου για πράξεις ή παραλείψεις από δόλο ή βαρεία αμέλεια. Τα μέλη της Αρχής υπέχουν ποινική ευθύνη για πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, μόνο αν ενήργησαν με δόλο».
Οι υπερεξουσίες του προέδρου της Αρχής προκύπτουν από τη ρύθμιση που προβλέπει: « Εκπίπτει από τη θέση του μέλος της Αρχής το οποίο απουσιάζει αδικαιολόγητα σε τρεις (3) συνεχόμενες συνεδριάσεις ή πέντε (5) εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους. Η διαπίστωση γίνεται με πράξη του προέδρου της Αρχής, η οποία διαβιβάζεται στο όργανο που διόρισε το μέλος. Το όργανο αυτό οφείλει, εντός μηνός από τη λήψη της πράξης αυτής, να εκδώσει τη σχετική πράξη έκπτωσης του μέλους». Ακόμη μία ρύθμιση ορίζει ότι τα μέλη της ΡΑΕ θα πρέπει να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, κάτι που, όπως αναφέρει, συνεπάγεται την αναστολή οποιουδήποτε δημόσιου λειτουργήματος, συμπεριλαμβανομένου του δικηγορικού, και οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπονται μόνο διδακτικά καθήκοντα με καθεστώς μερικής απασχόλησης.
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, εγείρουν σοβαρά ζητήματα αντισυμβατότητας με το ευρωπαϊκό δίκαιο αλλά και αντισυνταγματικότητας, και μαρτυρούν είτε πανικό και απώλεια εμπιστοσύνης των μελών προς το πρόσωπο του προέδρου της ΡΑΕ είτε υποκρύπτουν διάθεση χειραγώγησης των μελών και της λειτουργίας της Αρχής ενόψει εξαιρετικά σημαντικών αποφάσεων που εκκρεμούν στην ολομέλεια, για τις οποίες έχουν εκφραστεί επιφυλάξεις.
Μια Αρχή διχασμένη και βαθιά υπονομευμένη στη λειτουργία της δεν μπορεί να χειριστεί με ευθυκρισία, διαφάνεια και αμεροληψία κανόνες που οφείλουν να διέπουν μια ανεξάρτητη Αρχή με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες. Οι νέες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου έρχονται να επιβεβαιώσουν όσα καταγγέλλει –στην επιστολή-καταπέλτη για τον πρόεδρο της ΡΑΕ Νίκο Μπουλαξή και το στενό περιβάλλον του γραφείου του, την οποία κοινοποίησε σε όλους τους υπαλλήλους της ΡΑΕ αλλά και στον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη– ο κ. Ακάς Μανωλκίδης που από το 2015 ασκεί καθήκοντα αντιπροέδρου.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Μανωλκίδης καταγγέλλει κλίμα τρομοκρατίας, περιγράφοντας τα εξής περιστατικά:
• Με πρωτοβουλία του προέδρου κατατέθηκε μηνυτήρια αναφορά για δήθεν διαρροή εισηγητικών εκθέσεων της υπηρεσίας στο πλαίσιο της εξέτασης μιας αιτήσεως τον Δεκέμβριο του 2017.
• Το Σαββατοκύριακο της 16ης-17ης Ιουνίου 2018, που τα μέλη και οι εργαζόμενοι στη ΡΑΕ απουσίαζαν, έγινε έλεγχος στα υπολογιστικά συστήματα της Αρχής, γεγονός για το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη αστυνομική προανάκριση. Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΡΑΕ είχε ζητήσει γνωμοδότηση για την παρέμβασή του αυτή από έγκριτη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου (με δύο απευθείας αναθέσεις και έναντι υψηλής αμοιβής).
Ο κ. Μανωλκίδης κάνει λόγο στην επιστολή του για «εσωτερική κατάλυση της ανεξαρτησίας της ολομέλειας της ΡΑΕ» μέσω του νομοσχεδίου. «Η υπό ψήφιση διάταξη καθιστά τον πρόεδρο της Αρχής “εισαγγελέα” και “δικαστή” ταυτόχρονα, καθώς θα είναι και ο μόνος κριτής περί του δικαιολογημένου της απουσίας μέλους της ΡΑΕ από τις συνεδριάσεις της ολομέλειά της», αναφέρει. Περαιτέρω σημειώνει πως η πράξη αυτή καθίσταται υποχρεωτική για τον υπουργό και στερεί από τον εγκαλούμενο το δικαίωμα απολογίας και της δικαιοδοτικής κρίσης από ανεξάρτητο όργανο. Στην ουσία, επισημαίνει, παρέχει στον πρόεδρο της Αρχής τη δυνατότητα να ανταλλάσσει το περιεχόμενο της ψήφου ενός μέλους με τον χαρακτηρισμό μιας απουσίας του ως δικαιολογημένης.
