Την ώρα που η Ελλάδα βουλιάζει από χιλιάδες πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στη χώρα μας, μια νέα γενιά Ελλήνων μεταναστών, η λεγόμενη «generation G» (young, talented and Greek), φεύγει για το εξωτερικό, καταρρίπτοντας το ένα αρνητικό ρεκόρ πίσω από το άλλο.
Το φαινόμενο της εκροής ανθρώπινου κεφαλαίου έχει λάβει δυστυχώς μεγάλες διαστάσεις, κάτι που επιβεβαιώνει και τη Τράπεζα της Ελλάδος, στην ετήσια έκθεσή της.
Ενδεικτικά, την εξαετία 2008 – 2013 εργασία στο εξωτερικό αναζήτησαν 223.000 νέοι ηλικίας 25-39 ετών ως αποτέλεσμα της μείωσης του κατά κεφαλήν ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών που μειώθηκε από 93,8% (μ.ο. της ΕΕ των 19 το 2008), σε μόλις 68,8% το 2013!
Όπως αναφέρει σε σημερινό δημοσίευμά του το insider.gr, η ετήσια ροή των μονίμως εξερχόμενων Ελλήνων υπηκόων ηλικίας 25-39 ετών αυξήθηκε από 20 χιλιάδες το 2008 σε 53 χιλιάδες το 2013.
Η μαζική φυγή των νέων -κυρίως επιστημόνων- από τη χώρα μας, προκαλεί πολλαπλές παρενέργειες στην οικονομία και την κοινωνία:
– αρνητική επίπτωση στον ήδη υποτονικό ρυθμό γεννητικότητας, αλλά και μεγαλύτερη επιβάρυνση των ασφαλιστικών ταμείων, αφού η χώρα θα στερηθεί μόνιμα ένα σημαντικό τμήμα απασχολήσιμων ατόμων.
– η εκροή ανθρώπινου κεφαλαίου αφορά κυρίως το πλέον ανταγωνιστικό, ικανό και φιλόδοξο τμήμα του εργατικού δυναμικού. Η παραγωγική του αξιοποίηση από ξένη χώρα συνιστά μόνιμη βλάβη για τη χώρα καταγωγής, αφού η μέση ποιότητα του εναπομένοντος αποθέματος ανθρώπινου κεφαλαίου χειροτερεύει.
– λόγω της μετανάστευσης ατόμων με μικρότερη εξειδίκευση και μόρφωση, περιορίζεται το όφελος από την προσδοκώμενη μεγαλύτερη απόδοση της εκπαίδευσης, αφού η έλλειψη προσφοράς εξειδικευμένης εργασίας (με δεδομένη τη ζήτηση) διαμορφώνει προσδοκίες για υψηλότερη αμοιβή του εργατικού δυναμικού και μειώνει κάθε κίνητρο για εκπαίδευση και βελτίωση της ποιότητας.
– οι μετανάστες συνήθως απασχολούνται σε θέσεις εργασίας κατώτερες των προσόντων τους και αμείβονται λιγότερο. Η σπατάλη επομένως πολύτιμου ανθρώπινου κεφαλαίου και η απώλεια εισοδήματος συνιστούν ένα επιπλέον κόστος για τη χώρα εξόδου.
– επειδή αυξάνεται η προσδοκώμενη απόδοση της εκπαίδευσης, αυξάνεται και η ζήτηση για υπηρεσίες εκπαίδευσης και η δαπάνη για την παροχή τους. Όμως, η αυξημένη δαπάνη για εκπαίδευση στερεί εθνικούς πόρους από άλλους τομείς όπως είναι οι δημόσιες υποδομές και η υγεία, που επίσης επιφέρουν θετικό πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη.
– η απώλεια ανθρώπινου δυναμικού συνεπάγεται και σημαντική δημοσιονομική απώλεια στην πλευρά των φορολογικών εσόδων, αφού κατά κανόνα οι προσοντούχοι εργαζόμενοι διεκδικούν και επιτυγχάνουν υψηλότερες μισθολογικές αμοιβές και καταβάλλουν υψηλότερους φόρους, αφού η φοροδοτική τους ικανότητα είναι μεγαλύτερη.
– το φαινόμενο της φυγής των πλέον ταλαντούχων και μορφωμένων ατόμων προκαλεί συναίσθημα παραίτησης και απαισιοδοξίας σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα να υπάρχει και φυγή των λιγότερο ταλαντούχων, η οποία λαμβάνει τη μορφή
ψήφου δυσπιστίας προς το μέλλον της χώρας.
