Δεν πρόκειται για τους ξένους μετανάστες ή μόνο για Έλληνες άνεργους και φτωχούς αλλά για εκτεταμένο φαινόμενο, που έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια. Κατά τους ειδικούς δεν σχετίζεται πάντα με την οικονομική κρίση αλλά με σύνδρομα κατά κάθε δημόσιας περιουσίας και υποχρέωσης μας.
Ντροπιαστικό κοινωνικό φαινόμενο. Με επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα από τις διοικήσεις των δημόσιων μέσων μεταφοράς. Σοβαρά και οριστικά αυτή τη φορά, καθώς επί δεκαετίες υπήρχαν τέτοιες εξαγγελίες-και συχνά απειλές- από πολλούς υπουργούς και διοικητές..Πρωτοφανείς διαστάσεις προσλαμβάνει η εισιτηριοδιαφυγή, καθώς όλο και περισσότεροι επιβάτες δεν πληρώνουν εισιτήριο, με αποτέλεσμα η «μαύρη τρύπα» στις συγκοινωνίες να διευρύνεται ακόμη περισσότερο.
Μάλιστα, όπως φαίνεται από τα νούμερα οκτώ στους δέκα επιβάτες σε τρόλεϊ και λεωφορεία δεν πληρώνουν.
Σύμφωνα με την Ημερησία, τα έσοδα του φετινού Αυγούστου, ήταν ακόμα λιγότερα και από τον περσινό, όπου υπήρχε ακόμα φρέσκο το σοκ των capital controls. Μάλιστα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ενώ πέρσι τον Αύγουστο τα έσοδα του ΟΣΥ ανήλθαν στα 5,5 εκατομμύρια ευρώ, φέτος δεν ξεπέρασαν τα 5, την ώρα που η μισθοδοσία του οργανισμού ανέρχεται στα 7 εκατομμύρια ευρώ!
Όπως αποκαλύπτουν εργαζόμενοι σε λεωφορεία και τρόλεϊ, αρκετοί από τους επιβάτες χρησιμοποιούν ως πρόφαση το ότι είναι άνεργοι, με σκοπό να εκμεταλλευτούν τη νέα ρύθμιση που επιτρέπει σε ανέργους που θα επιδείξουν κάρτα ΟΑΕΔ, να επιβιβάζονται χωρίς εισιτήριο.
Σύμφωνα με τα οικονομικά μεγέθη των προϋπολογισμών, η ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες ΑΕ) είχε για το 2015 έσοδα 111,5 εκατ. ευρώ και έξοδα 144 εκατ. ευρώ. Τοτα προηγούμενα χρόνια εμφάνιζε κερδοφορία κι έτσι δεν χρειάστηκε να επέμβει το κράτος, ενώ φέτος θα λάβει επιχορήγηση ύψους 1,2 εκατ. ευρώ. Από την άλλη ο ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες ΑΕ) εμφάνισε συνολικά κέρδη σχεδόν 300 εκατ. ευρώ και έξοδα 377 εκατ. ευρώ.
Όπως τονίζεται, αν επιβεβαιωθούν οι «Κασσάνδρες» και συνεχιστεί η μείωση στις εισπράξεις από τα εισιτήρια, οι ζημιές μπορεί να ξεπεράσουν στο σύνολό τους τα 130 εκατομμύρια ευρώ.
Επιβάτες εναντίον ελεγκτών: Ακήρυκτος πόλεμος σε μετρό και λεωφορεία. Ένα περσινό ρεπορτάζ
Η κρίση και ιδιαίτερα η ανεργία των νέων φούντωσαν τους καβγάδες μεταξύ επιβατών και ελεγκτών στα μέσα μαζικής μεταφοράς, με αποτέλεσμα οι συμπλοκές μικρής ή μεγάλης έκτασης να έχουν μετατραπεί σε μόνιμο πρόβλημα.
«Για το συγκεκριμένο περιστατικό δεν γνωρίζω λεπτομέρειες. Ομως μπορώ να σας μιλήσω γενικά. Οι διαπληκτισμοί επιβατών με ελεγκτές στο μετρό είναι μόνιμο πρόβλημα».
Ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Λειτουργίας Μετρό Αθηνών (ΣΕΛΜΑ) Σπύρος Ρεβύθης δεν ένιωσε έκπληξη όταν έμαθε για την είδηση του ξυλοδαρμού δύο ελεγκτών – την περασμένη Πέμπτη – σε σταθμό του μετρό από νεαρό επιβάτη που δεν είχε εισιτήριο. Περιστατικά όπως αυτό αυξήθηκαν κατακόρυφα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Και οι κυριότερες αιτίες γι’ αυτά – όπως σημειώνουν εργαζόμενοι – είναι η φτώχεια και η ανεργία που βιώνουν οι νέοι.
Πριν από το 2009 τα κρούσματα συμπλοκών με ελεγκτές και επιβάτες που αρνούνταν να πληρώσουν εισιτήριο «ήταν σχεδόν μηδενικά. Υστερα από εκείνη τη χρονιά όμως αυξήθηκαν σημαντικά» αναφέρει ο πρόεδρος του σωματείου και συνεχίζει: «Στα περισσότερα απ’ αυτά, αυτοί που επιτέθηκαν φραστικά στους ελεγκτές ήταν άνεργοι νέοι. Αυτοί οι άνθρωποι εξαγριώνονται διότι δεν έχουν να πληρώσουν. Υπάρχει μεγάλη φτώχεια».
Για να καταλάβει κανείς πώς οι άνθρωποι νεαρών ηλικιών φτάνουν σ’ αυτό το σημείο πρέπει να μπει στη θέση τους, εξηγεί ο κ. Ρεβύθης. «Σκεφτείτε ότι ένας νέος που ψάχνει να βρει δουλειά θα πρέπει να πληρώσει εισιτήριο 1,20 ευρώ για να πάρει το μετρό ή άλλο μέσο μεταφοράς και για την επιστροφή άλλα 1,20. Συν τα χρήματα που έχει δώσει για να αγοράσει εφημερίδα αγγελιών. Για έναν άνεργο όμως αυτό είναι μεγάλο ποσό. Πού θα βρει τα χρήματα;».
«Η φτώχεια σε κάνει αγρίμι». Πολλές φορές οι διαπληκτισμοί μεταξύ ελεγκτών και επιβατών καταλήγουν σε συμπλοκές και τραυματισμούς. «Υπάρχει άνθρωπος (σ.σ. ελεγκτής) που τον χτύπησαν και έκανε 20 ράμματα. Αλλον τον είχαν δαγκώσει. Υπήρχε συνάδελφος ελεγκτής που τον κυνηγούσαν με σύριγγα για να τον τρυπήσουν» θυμάται ο κ. Ρεβύθης.
«Αλλους τους βρίζουν. Θεωρούν ότι ο ελεγκτής είναι ο “κακός”. Πως αυτός φταίει. Βγάζουν εκεί την αγανάκτηση και τον θυμό τους για την κακή οικονομική κατάσταση που βιώνουν. Ομως όλα αυτά έχουν αιτία την ανέχεια. Η φτώχεια σε κάνει αγρίμι. Οταν πεινάς, δεν υπολογίζεις τίποτα».
Ο κόσμος πάντως πρέπει να γνωρίζει, λέει ο κ. Ρεβύθης, ότι στα μέσα σταθερής τροχιάς οι ελεγκτές είναι «απλοί εργαζόμενοι, μεροκαματιάρηδες. Και μάλιστα καλά εκπαιδευμένοι».
Η εξήγηση για τους διαπληκτισμούς μεταξύ ελεγκτών και επιβατών που δίνει ο πρόεδρος των εργαζομένων στο μετρό δεν απέχει πολύ από την επιστημονική ερμηνεία.
«Με τις συνθήκες οικονομικής ασφυξίας και με την τεράστια ανεργία στις νεανικές ηλικίες οι νέοι βλέπουν ότι δεν έχουν προοπτική και μέλλον. Αυτό τους γεμίζει με οργή, αγανάκτηση και απελπισία» επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων και καθηγητής Κοινωνιολογίας Θεοδόσης Κατσούλας, προσθέτοντας: «Ετσι, μερίδα νέων προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που βιώνουν με τη φυγή. Απομονώνονται, κλείνονται σπίτι τους. Και άλλοι προσπαθούν με λάθεμένο τρόπο, με εκφράσεις βίας, να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στη ζωή». Οι νέοι άνθρωποι, σημειώνει ο κοινωνιολόγος, πρωταγωνιστούν συχνότερα σε τέτοια περιστατικά, διότι αισθάνονται πιο έντονα αδικημένοι από την κοινωνία. «Αυτό τους γεμίζει οργή και τους οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις».
Επιπλέον, ένα άνεργος νέος, αναφέρει ο κ. Κατσούλας, είναι πιθανόν να θεωρεί ότι αν ταξιδέψει χωρίς εισιτήριο και του κόψουν πρόστιμο «δεν έχει και τίποτα να χάσει. Ετσι κι αλλιώς δεν έχει χρήματα». Αντίθετα, οι μεγαλύτερης ηλικίας πολίτες που μπορεί να έχουν επίσης οικονομικές δυσχέρειες «είναι πιο συντηρητικοί. Ενδεχομένως φοβούνται περισσότερο τις πιθανές συνέπειες της μετακίνησης χωρίς εισιτήριο και του διαπληκτισμού με ελεγκτή».
