Για τρίτη συναπτή ημέρα η κυβέρνηση της Τουρκίας συνέχισε και χθες την αγωνιώδη προσπάθειά της να στηρίξει την τουρκική λίρα, η οποία από την περασμένη εβδομάδα διολισθαίνει σε βαθμό που να θυμίζει τη νομισματική κρίση του περασμένου καλοκαιριού. Η Τράπεζα της Τουρκίας επιστρατεύει, όμως, όσες μεθόδους έχει στη διάθεσή της, εξαιρουμένης της ορθόδοξης νομισματικής πολιτικής, δηλαδή της αύξησης του επιτοκίου δανεισμού.
Με δεδομένη την απέχθεια του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα υψηλά επιτόκια, η κεντρική τράπεζα έχει επιλέξει να εμποδίσει την κερδοσκοπία κατά του τουρκικού νομίσματος κρατώντας ουσιαστικά παγιδευμένους όσους επενδυτές επιχειρούν να πουλήσουν τουρκικές λίρες. Και την ίδια στιγμή η κυβέρνηση στερεί τη ρευστότητα που απαιτείται για τις πωλήσεις τουρκικών λιρών απαγορεύοντας στις τράπεζες, ακόμα και με απειλές, να δανείζουν τουρκικές λίρες. Από την Τρίτη η Τράπεζα της Τουρκίας είχε αφήσει το επιτόκιο overnight της λίρας να εκτιναχθεί στο 325% καθιστώντας, έτσι, απαγορευτικά δαπανηρό τον δανεισμό τουρκικών λιρών με σκοπό την πώλησή τους.
Χθες το επιτόκιο overnight υπερδιπλασιάστηκε φτάνοντας στο 700% και καταγράφοντας πλέον το υψηλότερο επίπεδό του από το 2001. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει αρχικά ανοδική ώθηση η τουρκική λίρα, που ανέκαμψε τόσο τη Δευτέρα όσο και την Τρίτη. Οπως, όμως, τονίζει η βρετανική εφημερίδα Financial Times, οι αντιδράσεις της αγοράς προδίδουν την ασφυξία που επικρατεί μεταξύ επενδυτών. Μη μπορώντας να πουλήσουν τουρκικές λίρες, πολλοί επενδυτές άρχισαν να πωλούν μαζικά άλλους τουρκικούς τίτλους. Ετσι οι αποδόσεις τουρκικών ομολόγων σε δολάρια που λήγουν τον Οκτώβριο του 2028 έφτασαν στο 7,54% από το 7% στο οποίο βρίσκονταν την περασμένη εβδομάδα. Σε ό,τι αφορά την απόδοση του δεκαετούς ομολόγου της Τουρκίας, έφτασε χθες στο 18,23%. Η λίρα άρχισε, άλλωστε, και πάλι να διολισθαίνει χθες χάνοντας πάνω από το 1,8% της αξίας της έναντι του δολαρίου που αργά το απόγευμα κυμαινόταν στις 5,44 τουρκικές λίρες.
Οπως τονίζει το Reuters, για ακόμη μία φορά επενδυτές και οικονομολόγοι καλούν την πολιτική και οικονομική ηγεσία της Τουρκίας να προχωρήσει σε μακρόπνοες μεταρρυθμίσεις που θα περιφρουρήσουν την οικονομία της και το νόμισμά της και θα αποτρέψουν την οριστική στροφή των Τούρκων στο δολάριο.
Μιλώντας στους Financial Times, αναλυτές της αγοράς με έδρα στο Λονδίνο μετέφεραν τη δήλωση στελεχών τουρκικών τραπεζών πως τους είχε δοθεί εντολή «να μη δανείσουν ούτε μία λίρα σε ξένους επενδυτές». Το Σαββατοκύριακο, άλλωστε, οι τουρκικές αρχές ξεκίνησαν έρευνες στην JPMorgan την οποία κατηγορούν για κερδοσκοπικές επιθέσεις κατά του τουρκικού νομίσματος. Η εν λόγω επενδυτική τράπεζα είχε δημοσιεύσει έκθεσή της με δυσοίωνες εκτιμήσεις για την τουρκική λίρα. Η είδηση είχε προκαλέσει ανησυχία στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, όπως, άλλωστε, και οι απειλές του Τούρκου προέδρου πως θα τιμωρηθούν όσα στελέχη τραπεζών κερδοσκοπούν κατά του νομίσματος.
Σπασμωδική αντίδραση
Oπως επεσήμανε στο Reuters ο Πιοτρ Ματίς, αναλυτής συναλλάγματος στη Rabobank, η τουρκική κυβέρνηση κατάφερε να στηρίξει προσωρινά το νόμισμα της Τουρκίας καταστέλλοντας τον δανεισμό. Δεν θα μπορέσει, όμως, να συνεχίσει για πολύ την ίδια τακτική. «Από τη στιγμή που θα επιστρέψει η ρευστότητα στην αγορά, οι επενδυτές θα εκφράσουν αυτό που αισθάνονται για την τουρκική λίρα χωρίς περιορισμούς», τόνισε ο ίδιος και κάλεσε την Τουρκία «να αρχίσει να εφαρμόζει το συντομότερο μεταρρυθμίσεις αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές, ώστε να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στο νόμισμα». Οπως, άλλωστε, υπογράμμισε στους Financial Times η Εσθήρ Λο, αναλύτρια αναδυόμενων αγορών στην επενδυτική Amundi, τα μέτρα που εφήρμοσε η Τράπεζα της Τουρκίας «δεν λύνουν τα προβλήματα και σίγουρα δεν βοηθούν την τοπική αγορά ομολόγων». Ομοίως ο Νικολάι Μαρκόφ, οικονομολόγος της Pictet Asset Management, τόνισε πως η εκτίναξη του επιτοκίου δεν αποτελεί αποτελεσματική νομισματική πολιτική. Ο ίδιος δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα «δεν χρησιμοποιεί το σωστό εργαλείο, δηλαδή την αύξηση των επιτοκίων, την επείγουσα παρέμβαση για να αποτραπεί η δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας».
