Η επίσκεψη Ομπάμα την επόμενη εβδομάδα, μεγάλου ηττημένου των εκλογών στις ΗΠΑ θα είναι πράγματι αποχαιρετιστήρια και τυπική. Δεν θα έχει κανένα ιδιαίτερο νόημα κυρίως σε ό,τι αφορά την υπόθεση του χρέους και της στάσης του ΔΝΤ, αλλά και γενικότερα στην όλη πολιτική του Λευκού Οίκου.
Ο απερχόμενος πρόεδρος δεν μπορεί να δεσμευτεί για τίποτε απολύτως και μάλλον το ταξίδι του στην Ελλάδα θα έχει εθιμοτυπικό χαρακτήρα ή τουλάχιστον μπορεί να συμβάλει στη διεθνοποίηση του επίσης μείζονος θέματος του προσφυγικού. Ο πρόεδρος Ομπάμα θα θελήσει να κλείσει τη θητεία του με μια κίνηση που θα συμβάλλει στην επίλυση του προβλήματος, ωστόσο, με τη νίκη Τραμπ είναι περιορισμένες οι δυνατότητές του.
Τα δεδομένα για την Ελλάδα είναι πλέον τα εξής:
Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν συγκρούσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης για το ελληνικό χρέος, οι Αμερικανοί όποτε χρειάστηκε πήραν θέση υπέρ της Ελλάδας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συμμετείχε στο πρόγραμμα. Είναι άγνωστη πλέον η στάση που θα κρατήσει το «σύστημα Τραμπ», άλλωστε στην προεκλογική του εκστρατεία δεν αναφέρθηκε σ’ αυτό. Σε κάποια ομιλία του, πάντως, είχε αφήσει αιχμές για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας κατηγορώντας τον Ομπάμα ότι θα οδηγήσει την αμερικανική οικονομία να… γίνει όπως της Ελλάδας.
Πρόβλημα συνεννόησης
Είναι δεδομένο ότι υπάρχει πρόβλημα στη συνεννόηση του νικητή των εκλογών με τους Ευρωπαίους και κυρίως με την Γερμανία. «Είναι δύσκολο να γίνουν εκτιμήσεις» παραδέχθηκε στη Handelsblatt ο Γιούργκεν Χαρντ, συντονιστής της γερμανικής κυβέρνησης για τις διατλαντικές σχέσεις. «Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών έχει ελάχιστους συμβούλους με τους οποίους τα μέλη της γερμανικής κυβέρνησης θα μπορούσαν να έχουν επαφές και όλο το στενό του περιβάλλον αποτελείται από ανθρώπους που δεν προέρχονται από τον πολιτικό χώρο». Μέχρι να υπάρξει ένας μίνιμουμ διάλογος ασφαλώς θα πάρει χρόνο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ελληνικό πρόβλημα.
Η Χίλαρι Κλίντον και γενικώς οι Δημοκρατικοί ήταν φιλικοί προς την Ελλάδα. Δεν είναι λίγες οι παρεμβάσεις του προέδρου Ομπάμα και υπουργών του να βρεθεί λύση με το ελληνικό χρέος ώστε να μη δημιουργηθεί νέα αναστάτωση στην παγκόσμια οικονομία. Ομπάμα και Κλίντον είχαν πάντα στην ατζέντα τους τα θέματα της ελληνικής οικονομίας, κάτι που προφανώς θα αλλάξει. Η πλευρά Τραμπ δεν ασχολήθηκε καθόλου με την Ελλάδα και μένει πλέον να δούμε ποια θα είναι η θέση της και η επίδρασή της στην πολιτική που θα ακολουθήσει το ΔΝΤ.
Διασυνδέσεις και επαφές Κυβέρνησης και ΝΔ μέχρι τώρα με τα δύο στρατόπεδα.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με την πλευρά των Δημοκρατικών. Στο Μαξίμου και στο υπουργείο Εξωτερικών δεν περίμεναν ότι ο Ντ. Τραμπ θα νικήσει και γι’ αυτό είχαν επενδύσει στην επίσκεψη Ομπάμα. Τώρα είναι εμφανής η αμηχανία καθώς περίμεναν καλά λόγια την επόμενη εβδομάδα, όμως, πλέον δεν θα έχουν τόση σημασία. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν, τουλάχιστον φανερά, δίαυλοι επικοινωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με τους Ρεπουμπλικανούς.
Ακόμη και η πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι αιφνιδιασμένη και προβληματισμένη. Παρά τις καλές σχέσεις της οικογένειας Μητσοτάκη με την οικογένεια Μπους, η τελευταία δεν τάχθηκε υπέρ του Ντ. Τραμπ, και αυτό έχει τη σημασία του. Σίγουρα η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται πιο κοντά στους Ρεπουμπλικανούς, όμως, ο νέος Πρόεδρος δεν είναι ο «κλασικός συντηρητικός πολιτικός». Είναι πιο ακραίος και σίγουρα εκτός πολλών από τις θέσεις που πρεσβεύει η Νέα Δημοκρατία.
Να σημεωθεί επίσης ότι πολλοί Ελληνοαμερικανοί πόνταραν στην εκλογή της Χ. Κλίντον και είχαν στενέες σχέσεις με το Ιδρυμα της οικογένειας, κάτι που πλέον δεν μπορεί να συμβάλει στά ελληνικά ζητήματα.
Αγνωστες, προς το παρόν, είναι και οι επιπτώσεις που θα έχει η εκλογή Τραμπ στα ευρύτερα γεωστρατηγικά δεδομένα και βεβαίως στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο νέος Πρόεδρος δεν έχει μιλήσει γι’ αυτά αν και όσοι γνωρίζουν από την αμερικανική διπλωματία λένε ότι η εξωτερική πολιτική δεν είναι αποτέλεσμα ενός μόνος ανδρός αλλά υπάρχει ένα δομημένο σύστημα το οποίο λαμβάνει τις κρίσιμες αποφάσεις. Αν και ο Τραμπ χαρακτηρίζεται από τον αυθορμητισμό του και ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του προκαλεί τρόμο.
Αγωνία επικρατεί και σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό λόγω των ακραίων θέσεων του νέου προέδρου. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιμετωπίσει τις μεγάλες μεταναστευτικές ροές από τις εμπόλεμες περιοχές προς την Τουρκία, την Ελλάδα και τελικά προς την Ευρώπη.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως νέου προέδρου των ΗΠΑ είναι εύλογο να δημιουργεί ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι με το χρέος.
Αλλωστε, η ελληνική κυβέρνηση είχε ποντάρει πολλά στην εκλογή της Χίλαρι Κλίντον για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους – γι’ αυτό και εθεωρείτο σημαντική η επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στις 15 Νοεμβρίου στην Αθήνα.
Τώρα, όλα μοιάζουν αβέβαια, ειδικά αν θυμηθούμε τι έχει δηλώσει κατά καιρούς ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ για το θέμα του ελληνικού χρέους.
«Εμείς δεν έχουμε καμιά δουλειά με την Ελλάδα. Ας αφήσουμε τη Γερμανία να ασχοληθεί με το θέμα αυτό, που άλλωστε το γνωρίζει καλύτερα. Ή ακόμα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τη Ρωσία. Αυτοί μπορούν να χειριστούν την κατάσταση», είχε πει ο μεγιστάνας σε συνέντευξή του, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.
Μάλιστα, αρκετές φορές ο Τραμπ είχε τονίσει ότι η Ελλάδα είναι μια προβληματική χώρα, λέγοντας πως ήταν λάθος της το ότι έμεινε στο ευρώ. «Η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει γυρίσει στο εθνικό της νόμισμα. Ηταν ο μόνος τρόπος για να καταφέρει να ορθοποδήσει, πιθανότατα. Δεν βλέπω πώς μπορεί να το κάνει τώρα», είχε δηλώσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Τον περασμένο Μάιο, δε, μιλώντας στο CNBC, ο μεγιστάνας είχε ρίξει στο τραπέζι το… σχέδιό του για το εθνικό χρέος των ΗΠΑ, κάνοντας ειρωνική αναφορά στη χώρα μας. «Ας αντιγράψουμε την Ελλάδα. Θα ζητήσουμε από τους πιστωτές κούρεμα ή μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους μας», είχε πει.
Αλλά και ο Μάικ Πενς, ο νέος αντιπρόεδρος πλέον των ΗΠΑ και στενός συνεργάτης του Τραμπ, είχε πει, μιλώντας σε ψηφοφόρους του κόμματος και προσπαθώντας να πείσει πως οι Δημοκρατικοί καταστρέφουν τις ΗΠΑ: «Μήπως θέλουν να μας κάνουν μια χρεοκοπημένη χώρα όπως η Ελλάδα;».
Ολα τα παραπάνω -και όχι μόνο αυτά- συντείνουν στο ότι κάθε πρόβλεψη για την εξέλιξη της υπόθεσης του χρέους είναι παρακινδυνευμένη. Το σίγουρο είναι ένα: ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θέλει να εμπλακεί σε μια συζήτηση για το ελληνικό χρέος, ένα θέμα που, κατά τη γνώμη του, δεν θα πρέπει να απασχολεί τις ΗΠΑ. Θέση απόλυτα αρνητική. Όπως επίσης η υποστήριξή του στην Μεγάλη Βρετανία και στο Δημοψήφισμα υπέρ του BREXIT, με επιτόπια μετάβασή του καθώς επίσης και η αρνητική του θέση απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα γενικώς.
