Οι τέσσερις όροι μιας γενικής συμφωνίας και υποστήριξης από τις πολιτικές ηγεσίες στην Ελλάδα.
Αρχίζουν σήμερα Δευτέρα το πρωϊ οι διαδοχικές συναντήσεις που θα έχει ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας με τους πολιτικούς αρχηγούς για το Κυπριακό, ενόψει της πενταμερούς συνάντησης στη Γενεύη στις 12 Ιανουαρίου. Πρώτος θα διαβεί την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυρ. Μητσοτάκης και τελευταίος ο υπουργός Αμυνας και Πρόεδρος των ΑΝΕΛ Π. Καμμένος. Οι ενημερώσεις για το κυπριακό θα ολοκληρωθούν την Τρίτη με τη συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας: «Πάμε για να ακούσουμε, άλλωστε γι΄αυτό μας προσκάλεσε, να ενημερωθούμε και εν συνεχεία θα πούμε τη δική μας άποψη» ήταν η αντίδραση του κ. Μητσοτάκη στην πρόσκληση του πρωθυπουργού. Η ενημέρωση θα γίνει πάνω σ΄όλες τις πτυχές του Κυπριακού, αλλά κυρίως ο πρωθυπουργός θα σταθεί στα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, με την πάγια εθνική γραμμή ότι δεν νοείται λύση του προβλήματος με την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων αλλά και τη συνέχιση των ξένων εγγυήσεων από τις τρείς δυνάμεις( Αγγλία, Τουρκία, Ελλάδα).
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός αναμένεται :
1. να αναλύσει τις ελληνικές θέσεις για το Κυπριακό, με έμφαση στο εδαφικό και στη μη εναλλακτική προεδρία αλλά μόνο στη διανομή των θέσεων Προέδρου και αντιπροέδρου του ενιαίου Κράτους.
2. να επισημάνει ότι η χώρα μας καταβάλλει ενεργή προσπάθεια για την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης
3. να κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην ασφάλεια, θέμα ως προς το οποίο η χώρα μας έχει βαρύνοντα ρόλο και
4. θα επαναλάβει τις πάγιες θέσεις για κατάργηση των εγγυήσεων από τις τρείς χώρες των Συνθηκών της Ζυρίχης και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής.
Η ελλαδική πλευρά εμφανίζεται πανετοιμη για αυτό τον κρίσιμο γύρο των συνομιλιών και ανάλογα με ποιον θα εκπροσωπηθεί η Αγκυρα, η Αθήνα θα πράξει ανάλογα. Με δεδομένο, πάντως, ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερμτογάν δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του σε οτι αφορά την παρουσία του στη Γενεύη, δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να εκτιμήσει κανείς ότι μπορεί και να μην έχει λόγο να παραστεί εντέλει ούτε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Παρά το γεγονός ότι δεν θα υπάρξει διμερής συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, από την κυβέρνηση αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο για μια επικοινωνία των δύο αντρών μέχρι την πολυμερή. Η συμμετοχή ωστόσο της Κομισιόν στη Διάσκεψη της Γενεύης θα εκδηλωθεί στο πιο υψηλό της επίπεδο, με την παρουσία του Προέδρου της Ζαν- Κλοντ Γιούνκερ και της Υπάτης Εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας Φεντερίκα Μογκερίνι
Ο Πρόεδρος της Κύπρου Ν. Αναστασιάδης αναχώρησε ήδη για τη Γενεύη συνοδευόμενος από πολυμελή αντιπροσωπεία, ήτοι τους αρχηγούς των κυπριακών πολιτικών κομμάτων, δύο πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας (τους κκ. Γ. Βασιλείου και Δ. Χριστόφια), εμπειρογνώμονες και διαπραγματευτές. Για τη Γενεύη αναχώρησε ήδη και ο κατοχικός ηγέτης κ. Ακινζί. Σε ανάρτησή του στο twitter, o Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέβασε φωτογραφίες από το αεροπλάνο που θα μεταφέρει την κυπριακή αποστολή στην ελβετική πρωτεύουσα, με τη λεζάντα: «Με ελπίδα, αυτοπεποίθηση και ενωμένοι στη Γενεύη. Για την Κύπρο μας.»
-Η τουρκική πλευρά επιμένει στη διατήρηση των εγγυήσεων, έχει ωστόσο εκφράσει κάποιες διαφοροποιημένες απόψεις που δεν αλλάζουν την ουσία. Ο βασικός άξονας επιδιώξεων της Τουρκίας είναι η παρουσία της Τουρκίας και μετά τη συμφωνία. Η Άγκυρα, όπως και ο κατοχικός ηγέτης, συνδέουν το θέμα των εγγυήσεων με την εφαρμογή κάποιων προνοιών της συμφωνίας, όπως η λειτουργία του κράτους και το τέλος της πρώτης θητείας Τουρκοκύπριου Προέδρου. Η Τουρκία θέτει το θέμα αυτό με την υποσημείωση ότι θα υπάρξει στο τέλος της μεταβατικής περιόδου (10-15 χρόνια) επαναξιολόγηση.
Παραπέμπει, δηλαδή, σε εσαεί διατήρηση των εγγυήσεων. Ένα δεύτερο σενάριο, που δεν είναι τωρινό, είναι η άσκηση εγγυητικών δικαιωμάτων μόνο στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος. Παράλληλα με όλα αυτά, η τουρκική πλευρά επιμένει στη διατήρηση έστω και μικρού αριθμού στρατευμάτων μετά τη συμφωνία. Θεωρούν πως ένας αριθμός 2.500 περίπου στρατιωτών θα μπορούσε να παραμείνει και να συγκεντρωθεί σε μια στρατιωτική βάση, που θα είναι κυρίαρχη(όπως οι Βρετανικές). Η Άγκυρα επικαλείται και το γεγονός ότι σε διάφορες μετρήσεις κοινής γνώμης στα κατεχόμενα, η πλειοψηφία συμφωνεί με την παρουσία στρατευμάτων της.
Στην αντίπερα όχθη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης υποστηρίζει πως θα πρέπει υπάρχει «sunset clause», δηλαδή ρήτρα στη συμφωνία για αποχώρηση όλων των Τούρκων στρατιωτών. Η θέση αυτή συνοδεύεται με διάφορες δημόσιες ή μη τοποθετήσεις του Προέδρου. Ότι δηλαδή θα μπορεί να υπάρξει μια ομάδα χωρών που θα εγγυούνται την εφαρμογή της συμφωνίας. Κάνει λόγο για οκτώ χώρες και διεθνείς Οργανισμούς περιλαμβανομένης και της Τουρκίας. Περαιτέρω, φαίνεται να αποδέχεται μεταβατικές περιόδους. Στο έγγραφο που έχει καταθέσει για το θέμα της Ασφάλειας κάνει λόγο για αποχώρηση από την πρώτη ημέρα του 75% των στρατευμάτων κατοχής, ενώ για το υπόλοιπο 25% (10.000 περίπου) δεν υπάρχει ημερομηνία αποχώρησης. Έχει αναφερθεί από αξιωματούχους της Κυβέρνησης ότι μπορεί η πλήρης αποχώρηση να γίνει μετά την πρώτη προεδρική θητεία (πέντε ή έξι χρόνια). Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, το έγγραφο Κοτζιά δηλαδή, προβλέπει πολύ λιγότερο χρόνο αποχώρησης, ενώ είναι πληρέστερη και πιο συνολική.
ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ ΜΕ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
«Πάμε καλά προετοιμασμένοι και αποφασισμένοι στη Γενεύη», δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου κ. Νίκος Αναστασιάδης σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους εν πτήσει καθοδόν προς τη Γενεύη.
Ερωτηθείς τι αναμένει να προκύψει από την επικείμενη φάση του Κυπριακού στην Ελβετία, ο Πρόεδρος είπε ότι «εμείς πάμε καλά προετοιμασμένοι και αποφασισμένοι πάντοτε με δεδομένη τη βούληση και επιθυμία για λύση του Κυπριακού, με βάση αρχές και αξίες που θα επιτρέψουν να κτίσουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, ένα κράτος που να σέβεται τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων να σέβεται γενικότερα τους πολίτες του. Και ένα ανάλογο κράτος βεβαίως δεν χρειάζεται ούτε εγγυητές ούτε στρατεύματα για να προστατεύουν τάχα αυτά που είναι κοινά αναγνωρισμένα ή κοινά αποδεκτά από όλα τα σύγχρονα κράτη και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε η μοναδική περίπτωση που χρειάζεται τρίτες χώρες να το εγγυηθούν».
Σε άλλη ερώτηση, ο Πρόεδρος είπε ότι «αυτό που θέλω να ελπίζω ύστερα από τόσες δεκαετείς διαπραγματεύσεις πως αυτό που έλειπε στο παρελθόν ίσως επικρατήσει τώρα, δηλαδή η καλή βούληση από τουρκικής πλευράς, και είναι η πρώτη φορά από την εισβολή και έπειτα που συνομιλητής της Κυπριακής Δημοκρατίας θα είναι η Τουρκία, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ουσιώδη θέματα της ασφάλειας και στρατευμάτων».
Ερωτηθείς αν ο ΓΓ του ΟΗΕ απάντησε στην επιστολή που του απέστειλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν χρειάζεται να απαντήσει κανείς. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος αναγνωρισμένο, κράτος μέλος των ΗΕ, κράτος αναγνωρισμένο μέλος της ΕΕ, οι τριμερείς συμμαχίες, συνεργασίες δεν γίνονται με την ελληνική κοινότητα, αλλά το κράτος, η συμμετοχή μας σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς δεν γίνεται υπό την ιδιότητα μας ως κοινότητα, αλλά ως κράτος. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να αποδείξουμε σε κανένα ποιοι είμαστε».
Σε ερώτηση για την ατζέντα των συνομιλιών του με τον κ. Ακκιντζί, ο Πρόεδρος είπε ότι θα οριστικοποιηθεί απόψε κατά τη συνάντηση τους.
Κληθείς να δώσει την εκτίμηση του για το τι θα σημαίνει για το Κυπριακό αν δεν μεταβεί στη Γενεύη ο Τούρκος Πρόεδρος, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι
«η ουσία είναι να υπάρχει βούληση από πλευράς Τουρκίας και όποιος θέλει ας την εκφράσει».
Σε άλλη ερώτηση ανέφερε ότι «ο διάλογος είναι κυπριακής ιδιοκτησίας. Τα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θα είναι στην περιοχή, η ΕΕ θα είναι παρούσα, διαβουλεύσεις θα γίνονται από διάφορους όχι υπό μορφή επιδιαιτησίας, αλλά ώστε να κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση».
Τέλος, ερωτηθείς ποιο θα είναι το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας που θα έχει απόψε με τον ΓΓ των ΗΕ, ο Πρόεδρος είπε ότι ο ΓΓ έχει μιλήσει με όλους τους πρωταγωνιστές της παρούσας φάσης, και με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας και με τον Τούρκο Πρόεδρο και με τους Υπουργούς Εξωτερικών «και συνεπώς βλέπω ότι είναι για ενθάρρυνση περισσότερο και για την αποφασιστικότητα που πρέπει να δείξουν όλα τα μέλη».
