Τα τελευταία 41 χρόνια (από το 1978) ο Ραγκίπ Τουράν έχει εργαστεί για τα μεγαλύτερα τουρκικά ΜΜΕ (Χουριέτ, Τζουμχουριέτ) αλλά και για μερικά από τα πολύ ισχυρά σε επιρροή ευρωπαϊκά (BBC, Liberation, AFP). Στα χρόνια του Ερντογάν όμως δεν είναι ιδιαίτερα… ευπρόσδεκτος στην πατρίδα του. Αντιμετωπίζει, όπως και εκατοντάδες συμπατριώτες και συνάδελφοί του, προβλήματα με το νόμο και θεωρείται από το καθεστώς περίπου ως τρομοκράτης.
Τα τελευταία χρόνια ο Τουράν ζει στη Θεσσαλονίκη, εξακολουθεί να εργάζεται και να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην πατρίδα του. Υπό αυτήν την έννοια ήταν ίσως από τις ενδεδειγμένες επιλογές για να μας εξηγήσει το σκεπτικό των τελευταίων διπλωματικών κινήσεων του Ερντογάν στη διπλωματική σκακιέρα καθώς πρόκειται για δημοσιογράφο απαλλαγμένο από τους “καταναγκασμούς” της τουρκικής κυβέρνησης.
Με τη χαρακτηριστική βραχνή φωνή του κάνει την πρώτη, ιδιαίτερα ουσιαστική παρατήρηση: “Τις τελευταίες κινήσεις του Ερντογάν και της Τουρκίας θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να τις αναλύσουμε υπό το πρίσμα των εσωτερικών εξελίξεων στη χώρα.
Υπάρχει ένα πρώτο σημαντικό δεδομένο. Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στην Τουρκία, ο Ερντογάν υπέστη ήττες σε μεγάλους δήμους στους οποίους το κόμμα του ήταν απόλυτος κυρίαρχος εδώ και 20 χρόνια. Η πλειοψηφία του κόσμου τείνει να κατανοήσει ότι το σύστημα δεν δουλεύει γι’ αυτούς.
Και στην Τουρκία όταν υπάρχουν δυσκολίες στο εσωτερικά, αναζητείται λύση και διέξοδος στα εξωτερικό. Ετσι και αλλιώς μέσα στην Τουρκία ο Ερντογάν, αν εξαιρέσει κανείς τον κυβερνητικό εταίρο, δεν έχει συμμάχους”.
Συνέχισε την ανάλυσή του λέγοντας: “Υπάρχει και ένα δεύτερο δεδομένο. Οι εκπρόσωποι του βαθέος κράτους δεν επιθυμούν ούτε την παραμονή στο ΝΑΤΟ ούτε φυσικά την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλουν, αντίθετα, η Τουρκία να αφήσει τη Δύση και να κοιτάξει στην Ανατολή. Ολα αυτά γίνονται στη χώρα ενός προέδρου ο οποίος, αν χάσει την εξουσία του, θα μπορούσε και να συλληφθεί αν η δικαιοσύνη ήταν ανεξάρτητη.
Θυμηθείτε πώς έχουν τα γεγονότα: Πρώτα κινήθηκε προς τη Συρία. Τους Κούρδους, έτσι και αλλιώς, τους θεωρούσε τρομοκράτες και τους θεωρεί ακόμα. Το όνειρό του ήταν να καταλάβει ένα μεγάλο μέρος της χώρας, μετά την εισβολή πήρε ένα μικρό μέρος. Επίσης, πρέπει να παρατηρήσουμε και το εξής: Στις περιοχές της τουρκικής κυριαρχίας στη Συρία θα επιχειρηθεί “ανάσταση” της τουρκικής οικονομίας μέσω του κατασκευαστικού τομέα για την ανοικοδόμηση της χώρας”.
Το μνημόνιο συνεργασίας με τη Λιβύη ήταν αναμενόμενη κίνηση για τον Τουράν: “Η κίνηση Ερντογάν προς τη Λιβύη ήταν καλά προετοιμασμένη και ίσως και να άργησε, έστω και αν πρόκειται για συμμαχία που δεν εκπροσωπεί όλη τη χώρα. Ολοι οι υπόλοιποι είναι με τον Χάφταρ και αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Ερντογάν είναι να επωφεληθεί από την αδυναμία της κυβέρνησης. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι το μνημόνιο συνεργασίας είναι παράνομο.
Ο στόχος είναι να γίνει η Λιβύη μία δεύτερη Συρία. Να υπάρχει και εκεί μία ισχυρή τουρκική αναφορά όπως φυσικά και στην ανατολική Μεσόγειο. Για να τονωθεί και πάλι η τουρκική οικονομία. Ομως το ρίσκο είναι μεγάλο. Στο ζήτημα της Λιβύης, ο Ερντογάν έβαλε απέναντί του σχεδόν όλο το αραβικό κόσμο, το ΝΑΤΟ αλλά και τη σχέση του με τη Ρωσία.”
Φτάνουμε στο κρίσιμο ερώτημα: Θέλει ή όχι πόλεμο με την Ελλάδα ο Ερντογάν; “Στη Λέρο, όπου ήμουν πριν από μερικές ημέρες, με ρωτούσαν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Είναι κάπου φυσιολογικό να φοβούνται οι Ελληνες την Τουρκία, μία πολύ πιο μεγάλη χώρα. Να απαντήσουμε στο ερώτημα βέβαια μ’ ένα ναι ή μ’ ένα όχι είναι πολύ δύσκολο. Το μόνο σίγουρο είναι αυτό: Ο Ερντογάν μπορεί να κάνει τα πάντα όταν νιώσει ότι μπορεί να χάσει την εξουσία. Μπορεί να γίνει επιθετικός, ιδιαίτερα τώρα που η εσωτερική ισορροπία στο κράτος απουσιάζει. Περισσότερο όμως από την Ελλάδα, πιο “εύκολο” στόχο θεωρεί την Κύπρο. Αλλά και πάλι δεν είναι εύκολο να δράσει με πολεμική επιχείρηση, ακόμα και εκεί”.
Υπάρχει πάντως μεγάλος αντίπαλος για τον Ερντογάν και αυτός ο δεν είναι άλλος από το νέο δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου: Ο Τουράν σχολιάζει: “Παίζει” ήδη το όνομά του για τις προεδρικές εκλογές του 2023 ως αντίπαλο δέος στον Ερντογάν. Ηταν πάντως ο πρώτος που τον κέρδισε, και μάλιστα σε μία ιδιαίτερη περιοχή όπως η Κωνσταντινούπολη. Ο Ερντογάν έχασε και τις δύο ψηφοφορίες. Ισως να μην το περίμενε ούτε και ο ίδιος ο Ιμάμογλου αυτό.
Δεν πρόκειται βέβαια για κάποια κεντροαριστερή υποψηφιότητα. Κεμαλιστής είναι ο Ιμάμογλου, τον κεμαλισμό εκφράζει με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τους Κούρδους για παράδειγμα. Ο Ερντογάν από την πλευρά του προσπαθεί να τον δαιμονοποιήσει και θα συνεχίσει να το κάνει. Ισως να μην είναι τυχαίο ότι στην πρώτη τους συνάντηση στην Αγκυρα έδωσαν στον Ιμάμογλου μία…σπασμένη καρέκλα για να καθίσει”.
Στην Ελλάδα ο Ραγκίπ Τουράν συνεργάζεται με το tvxs.gr.
