Την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης της μεταμνημονιακής εποπτείας και την επιστροφή στην Ελλάδα των κερδών (ANFAs και SMPs) ύψους 767 εκατ. ευρώ από ελληνικά ομόλογα, που έχουν στην κατοχή τους η ΕΚΤ και κεντρικές τράπεζες χωρών της Ευρωζώνης, αποφάσισε χθες το Εurogroup. Παράλληλα, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ξεκίνησαν και επίσημα τη διαδικασία αλλαγής χρήσης των κερδών, ώστε αντί για την ελάφρυνση του χρέους να διατεθούν για αναπτυξιακού χαρακτήρα επενδύσεις, ενώ η απόφαση θα ληφθεί τους επόμενους μήνες. Το σημαντικότερο για τη χώρα μας, που επισημάνθηκε χθες στις Βρυξέλλες, είναι ότι εγκρίθηκε η επιστροφή των χρημάτων, χωρίς καθυστερήσεις, προαπαιτούμενα ή ανάληψη δεσμεύσεων από την Ελλάδα. Η παραπάνω εξέλιξη, που στέλνει πολύ θετικά μηνύματα για τη χώρα μας στις αγορές και τους ξένους επενδυτές, οφείλεται στην πολύ καλή συνεργασία της κυβέρνησης με τους θεσμούς, την Κομισιόν και το EWG, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την έγκαιρη ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης και την επίλυση όλων των εκκρεμοτήτων που υπήρχαν από παλαιότερα.
Όπως επισήμανε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, αναγνωρίστηκε από όλους τους συμμετέχοντες η καλή πορεία της οικονομίας, η πρόοδος και η κάλυψη των κενών και δεσμεύσεων που είχε αφήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Αναδείχθηκε η θετική δυναμική και αποφασίστηκε η δεύτερη επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών. Ο υπουργός Οικονομικών στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η αποδέσμευση των χρημάτων γίνεται χωρίς όρους και προϋποθέσεις, καθώς επίσης στο ότι είναι προϊόν της θετικότερης μέχρι σήμερα αξιολόγησης των θεσμών.
Επιπρόσθετα, όπως είπε, αναδείχθηκε για πρώτη φορά το ζήτημα της αξιοποίησης των κερδών των κεντρικών τραπεζών για επενδυτικούς σκοπούς. Η ελληνική οικονομία προχωρά σταθερά προς την κανονικότητα με καλό ρυθμό ανάπτυξης, στήριξη των ασθενέστερων και της μεσαίας τάξης και ισχυροποίηση της χώρας, κατέληξε.
Τεχνική επεξεργασία
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Εurogroup δίνει εντολή στους θεσμούς να προχωρήσουν σε τεχνική επεξεργασία πιθανής χρήσης των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα προκειμένου ή να μειωθούν οι δανειακές ανάγκες ή να διατεθούν για επενδύσεις. Αυτό θα πρέπει να γίνει με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, δηλαδή χωρίς να επηρεάζει και να λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Μετά τη χθεσινή απόφαση, τη «σκυτάλη» παίρνουν Κοινοβούλια χωρών της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και το γερμανικό, τα οποία θα πρέπει να επικυρώσουν με τη σειρά τους τη συμφωνία και να δώσουν το «πράσινο φως». Πρόκειται για μια τυπική διαδικασία, αφού η πολιτική απόφαση λήφθηκε ήδη από το Eurogroup, ωστόσο, επειδή μεσολαβούν και οι γιορτές, είναι πολύ πιθανόν τα 767 εκατ. ευρώ να εκταμιευθούν στις αρχές του επόμενους έτους. Σε σχέση με το ελληνικό αίτημα για αλλαγή χρήσης, στην ανακοίνωση του Εurogroup, δεν υπάρχει χρονικός προσδιορισμός, που σημαίνει ότι δυνητικά, χωρίς να είναι το επικρατέστερο σενάριο, θα μπορούσε μια απόφαση να συμπεριλάβει την τωρινή επιστροφή των 767 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει, σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, την προετοιμασία για την εξεύρεση ώριμων επενδυτικών σχεδίων.
Το βέβαιο είναι πως άνοιξε ο δρόμος προκειμένου να αξιοποιηθούν οι επιστροφές των κερδών για αναπτυξιακούς σκοπούς με πολλαπλά οφέλη για την οικονομία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα εξεταστεί και το δεύτερο μεγάλο αίτημα της κυβέρνησης, που είναι η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2021, κάτι που θα απελευθερώσει επίσης μεγάλο δημοσιονομικό χώρο για επενδύσεις και μείωση της φορολογίας. Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι το τέλος του 2022, ενώ η Αθήνα θέλει να το μειώσει στη ζώνη του 2%-2,5%.
Πρωτογενές πλεόνασμα
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Εurogroup χαιρετίζει την επιβεβαίωση από τα θεσμικά όργανα ότι η Ελλάδα αναμένεται να επιτύχει άνετα τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ για το 2019. Χαιρετίζει επίσης την έγκριση ενός προϋπολογισμού για το 2020, ο οποίος προβλέπεται να εξασφαλίσει την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος και περιλαμβάνει ένα πακέτο μέτρων φιλικών προς την ανάπτυξη που αποσκοπούν στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης του κεφαλαίου και της εργασίας. Η Ελλάδα σημείωσε επίσης σημαντική πρόοδο με ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως στον τομέα της αγοράς εργασίας, της ψηφιακής διακυβέρνησης, της αδειοδότησης των επενδύσεων και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αναφέρει.
Η ανακοίνωση κάνει αναφορά και στους μεσοπρόθεσμους κινδύνους και τις προκλήσεις που εντοπίστηκαν στην αξιολόγηση, ενώ χαρακτηρίζει «ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα να διατηρήσει και, όπου είναι απαραίτητο, να επιταχύνει, τη μεταρρυθμιστική δυναμική συμπεριλαμβανομένης της αποφασιστικής εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων σε όλα τα επίπεδα». Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό χαιρετίζει το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές επανέλαβαν τη γενική δέσμευσή τους να συνεχίσουν την εφαρμογή όλων των βασικών μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM, ιδίως όσον αφορά τη μείωση των καθυστερούμενων οφειλών, τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα και τις ιδιωτικοποιήσεις.
Τέλος, το Eurogroup δίνει εντολή στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να ξεκινήσουν τεχνικές εργασίες σχετικά με την πιθανή χρήση των ισοδυνάμων εισοδήματος, είτε για τη μείωση του χρέους, είτε για τη χρηματοδότηση αμοιβαία συμφωνημένων επενδύσεων, σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς στόχους και τη δήλωση του Eurogroup του Ιουνίου του 2018.
