Οι ιστορικοί που έχουν ασχοληθεί με την Κίνα συχνά θέτουν το ερώτημα: Γιατί δεν θέλησε να επεκταθεί, να εξερευνήσει, να δημιουργήσει αποικίες πέραν της άμεσης σφαίρας επιρροής της στην ανατολική Ασία; Γιατί δεν προσπάθησε να κατακτήσει τον κόσμο, ενώ είχε την τεχνολογία και τους πόρους ήδη από την εποχή της Δυναστείας Τανγκ;
Σήμερα το ερώτημα έχει αλλάξει: Ποιος θα σταματήσει την Κίνα από το να κατακτήσει τον κόσμο; Δεν αναφέρεται βεβαίως κανείς σε προσάρτηση εδαφών. Είναι άλλου είδους «εισβολή» που επιχειρεί σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από την ανατολική Ευρώπη έως την Αφρική και από τον Ειρηνικό έως τις ΗΠΑ. Κρατικοί κολοσσοί και ιδιωτικές εταιρείες της έχουν προχωρήσει την τελευταία δεκαετία σε δυναμικές εξαγορές, εισβάλλοντας πρόσφατα στην καρδιά της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας.
Η Κίνα αγοράζει λιμάνια ανά τον κόσμο, χαράσσει το νέο Δρόμο του Μεταξιού και έχει τη δύναμη να πυροδοτήσει αναταράξεις στην αμερικανική αγορά κρατικών ομολόγων ως κορυφαίος πιστωτής των ΗΠΑ. Όλα αυτά εξηγούν το πρόσφατο «όχι» των Αμερικανών στην εξαγορά ενός ιστορικού μεν, πολύ μικρού δε, αμερικανικού χρηματιστηρίου από Κινέζους επενδυτές.
Το Chicago Stock Exchange διαχειρίζεται λιγότερο από το 1% των αμερικανικών συναλλαγών. Γιατί τρόμαξε η ιδέα να περάσει σε κινεζικά χέρια; Πρωτίστως για τον συμβολισμό, το μήνυμα μίας τέτοιας κίνησης. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί έχουν πει την τελευταία διετία πολλά ακόμη «όχι».
Φρενάρουν την κινεζική επέλαση σε κρίσιμους για την οικονομία και την εθνική ασφάλεια τομείς. Παράλληλα επιχειρούν να περιορίσουν και την εμπορική της επέκταση, αρνούμενες να της αναγνωρίσουν καθεστώς οικονομίας της αγοράς και επιβάλλοντας δασμούς – αν και η Ευρώπη σε αντίθεση με τις ΗΠΑ φαίνεται να αναγνωρίζει ότι τη συμφέρει ο χρυσός συμβιβασμός και όχι ο πόλεμος.
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, o οποίος επιμένει στο δίπολο «αόρατο χέρι της αγοράς – βαρύ χέρι του κράτους» (με φίμωση κάθε φωνής κριτικής, συγκέντρωση ολοένα και περισσότερο εξουσιών), δεν ανησυχεί για τα εμπόδια της Δύσης. Ξέρει ότι οι μεγαλύτερες προκλήσεις είναι εσωτερικές. Όπως το επικίνδυνα διογκούμενο χρέος τοπικών κυβερνήσεων, επιχειρήσεων, νοικοκυριών και οι αρνητικές προοπτικές των δημογραφικών τάσεων.
Υπολογίζεται ότι μεταξύ 2013 και 2050 το εργατικό δυναμικό της χώρας θα έχει συρρικνωθεί κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό του πληθυσμού, από το 72% στο 61%. Αν κάτι σταματήσει την Κίνα, θα είναι οι δικές της αδυναμίες.
