Εκατομμύρια έγγραφα μιας νομικής εταιρείας στον Παναμά αποκαλύπτουν λογαριασμούς offshore εταιρειών πολιτικών ηγετών, πολιτικών, διασημοτήτων και αξιωματούχων από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους στενοί συνεργάτες του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ, ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας, ο Μισέλ Πλατινί.
Τα έγγραφα διέρρευσαν στον Τύπο την Κυριακή και έφτασαν πρώτα στην κατοχή της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung – η οποία δεν αποκάλυψε την πηγή τους – και στη συνέχεια τα μοιράστηκε με άλλους δημοσιογραφικούς οργανισμούς, όπως τη βρετανική εφημερίδα Guardian και το διεθνές Consortium Ερευνητικής Δημοσιογραφίας.
Πρόκειται για 11,5 εκατομμύρια έγγραφα της εταιρείας Mossack Fonseca, η οποία βοήθησε μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου – μεταξύ των οποίων πολιτικοί, αθλητές και μεγαλοεπιχειρηματίες – να ανοίξουν off shore τραπεζικούς λογαρισμούς. Αφορούν την περίοδο 1977-2015.
Τα Panama Papers, όπως αποκαλούνται, είναι η μεγαλύτερη διαρροή πληροφοριών στην ιστορία της δημοσιογραφίας και αποκαλύπτουν ότι πέραν των χιλιάδων ανωνύμων, πλήθος αρχηγών κρατών, πολιτικών, εκατομμυριούχοι, αστέρες του αθλητισμού, διασημότητες, εγκληματικά δίκτυα και άτομα που αποτελούν αντικείμενο διεθνών κυρώσεων έχουν προσφύγει σε εταιρείες offshore για να κρύψουν τις περιουσίες τους.
Τα έγγραφα καταδεικνύουν πώς η Mossack Fonseca βοήθησε πελάτες της να ξεπλύνουν βρώμικο χρήμα, να αποφύγουν κυρώσεις και φόρους. Πρόκειται για μία από τις πλέον μυστικοπαθείς εταιρείες παγκοσμίως που εδρεύει στον Παναμά, αλλά διατηρεί υποκαταστήματα σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο.
Εκατόν επτά (107) οργανισμοί μέσων ενημέρωσης σε 78 χώρες ανέλυσαν τα έγγραφα, ανάμεσά τους το BBC το οποίο και επισημαίνει πως δεν γνωρίζει την πηγή της διαρροής.
Ο Ζεράρ Ράιλ, επικεφαλής της ICIJ, δήλωσε ότι η διαρροή θα είναι πιθανώς το μεγαλύτερο χτύπημα που έχει δεχθεί ποτέ ο κόσμος των offshore εξαιτίας του όγκου των εγγράφων.
Το διεθνές Consortium Ερευνητικής Δημοσιογραφίας υποστηρίζει ότι τα έγγραφα αποκαλύπτουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς 140 προσώπων, ανάμεσα στα οποία είναι πρώην και νυν πολιτικοί ηγέτες του κόσμου, όπως επίσης άτομα που διατηρούν στενές σχέσεις με τον Ρώσο Πρόεδρο Β. Πούτιν.
Το Consortium δηλώνει ότι 100 δημοσιογραφικοί οργανισμοί, σε 25 διαφορετικές γλώσσες, ερευνούν τα έγγραφα της Παναμέζικης εταιρείας και των πελατών της, μεταξύ των οποίων είναι 12 νυν και πρώην παγκόσμιοι ηγέτες (με δεσπόζον όνομα αυτό του Πούτιν και του Ισλανδού πρωθυπουργού Σιγκμούντουρ Νταβίντ Γκουνλαουγκσον, του προέδρου του Πακιστάν, αλλά και του Ουκρανού προέδρου Πέτρο Πορόσενκο και το Αργεντίνου ομολόγου του Μαουρίσιο Μάκρι), άλλοι 128 σημαίνοντες πολιτικοί, ή συγγενικά τους πρόσωπα (όπως ο πατέρας του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, ή της οικογένειας του Κινέζου προέδρου Ζι Τζινπίνγκ, Άραβες εμίρηδες κλπ), πάνω από 15,600 μεγάλες εταιρείες και «παραμάγαζα» που έστησαν προκειμένου να αποφύγουν φορολογικούς ελέγχους, όπως η UBS, η HSBC, η Commerzbank, HSH Nordbank.
Ακόμη κι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου UEFA αρχίζει άλλη μία φορά να κλυδωνίζεται, ένεκα των αποκαλύψεων ότι ο νυν πρόεδρός της Μισέλ Πλατινί και ο τέως υπ. αριθ. 2 στην ιεραρχία της FIFA Ζερόμ Βαλκ εμπλέκονται σε παράνομες φορολογικές απάτες μέσω της εταιρείας, δραστηριότητες από τις οποίες δεν απείχαν και μεγάλα ονόματα του αθλήματος, όπως ο Λιονέλ Μέσι.
Σε πολλές περιπτώσεις η κατοχή λογαριασμών off shore δεν είναι παράνομη. Πολλές φορές, όμως, τέτοιου είδους λογαριασμοί χρησιμοποιούνται από πλούσιους αλλά και εγκληματίες για να κρύψουν χρήματα και να αποφύγουν την φορολόγησή τους.
Η Mossack Fonseca, με δήλωσή της στον Guardian, δηλώνει ότι δεν θα απαντήσει σε καμία ερώτηση και υποστήριξε ότι πολλά από τα άτομα και της εταιρείες που αναφέρονται στα έγγραφα, δεν ήταν ποτέ πελάτες της.
Στην υπόθεση εμπλέκεται το όνομα του Στ. Παπασταύρου
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, το όνομα του Σταύρου Παπασταύρου εντοπίζεται στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών Green Shamrock Foundation, Diman και Aisios.
Ο σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει, ήταν μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Green Shamrock Foundation και της Diman Foundation από το 2005 έως το 2014 και το 2006 έγινε αναπληρωτής πρόεδρος της εταιρείας Aisios Foundation, στην οποία συμμετέχουν και οι Κωνσταντίνος Λαναράς και Σπύρος Μεταξάς.
Στην ιστοσελίδα της International Consortium of Investigative Journalists αναφέρεται ότι μετά την ανάδειξη του Αντώνη Σαμαρά στην εξουσία, ο Σταύρος Παπασταύρου «δικηγόρος με πολύχρονη παρουσία στη Νέα Δημοκρατία, τοποθετήθηκε από τον νέο πρωθυπουργό ως αναπληρωτής επικεφαλής για τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποθέσεις.
Ενώ αρχικά η δουλειά του φαινόταν ασαφής, ο Παπασταύρου τοποθετήθηκε επικεφαλής διαπραγματευτής του Σαμαρά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».
Στην ανάρτηση της ιστοσελίδας του International Consortium of Investigative Journalists φιλοξενείται η απάντηση του κυρίου Παπασταύρου.
Αρχικά «είπε ότι δεν θυμάται τις εταιρείες, αλλά αργότερα ανέφερε ότι σύμφωνα με τα αρχεία του έχει υπηρετήσει ως μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Green Shamrock Foundation, Diman και Aisios».
Στην συνέχεια, είπε ότι το έκανε για δύο οικογενειακούς φίλους, με τους οποίους τον συνδέει μακρόχρονη φιλία και ότι δεν έλαβε καμία αποζημίωση. Ο κ. Παπασταύρου επισήμανε ότι «δεν είχε δικαιώματα ιδιοκτησίας σε αυτές τις εταιρείες» και έτσι δεν ήταν υποχρεωμένος να τα δηλώσει στις φορολογικές αρχές».
Ερευνες από την εισαγγελία του Παναμά
Στο μεταξύ, η εισαγγελία του Παναμά ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε τις έρευνες γύρω από τις χιλιάδες off shore που ιδρύθηκαν με τη βοήθεια της Mossack Fonseca.
Για το ζήτημα πήρε θέση μέχρι και η κυβέρνηση της χώρας. Σε ανακοίνωσή της, η προεδρία του Παναμά ανέφερε ότι «ακολουθεί πολιτική μηδενικής ανοχής σε πλευρά του νομικού ή χρηματοπιστωτικού συστήματος που δεν ακολουθεί υψηλά κριτήρια διαφάνειας»
