Η απόφαση δεν ήταν έκπληξη, όχι όμως και η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης, αφού η επιβολή εισαγωγικών δασμών στις εισαγωγές σωλήνων από την Ελλάδα και άλλες πέντε χώρες αναμενόταν για το τέλος του έτους, ίσως αρχές του 2019. Στα θετικά της απόφασης το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η μόνη από τις υπό έρευνα χώρες που κατηγορείται για απειλή και όχι για παρούσα πρόκληση ουσιώδους ζημιάς. Αυτό σημαίνει ότι οι εισαγωγικοί δασμοί ύψους 22,51% θα επιστραφούν σε περίπτωση δικαίωσης από την οριστική απόφαση, η οποία αναμένεται τον επόμενο Φεβρουάριο.
Ήδη, πάντως, υπάρχουν αντιδράσεις, όχι μόνο από την ελληνική εταιρεία, αλλά και από πελάτες της. Η εταιρεία Plains All American, που κατασκευάζει τον αγωγό Cactus, έχοντας προμηθευτεί τους σωλήνες της από την ελληνική εταιρεία, δήλωσε μέσω του CEO της, Willie Chiang, ότι η επιβολή δασμών σε υφιστάμενες παραγγελίες, όπως αυτή της ΣΩΛΚ, και μάλιστα για υλικά που δεν παράγονται στις ΗΠΑ, είναι άδικη. Ο ίδιος ανέφερε ότι το κόστος για τον αγωγό από τους δασμούς αυξήθηκε κατά 40 εκατ. δολάρια. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιουλίου η ΣΩΛΚ ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει κανονικά τις παραδόσεις σωλήνων για το έργο του αγωγού Cactus II της εταιρείας Plains, μήκους 885 χιλιομέτρων, με την αμερικανική εταιρεία να δηλώνει ότι ο αγωγός, με τις συγκεκριμένες προδιαγραφές που έχουν τεθεί, μπορεί να κατασκευαστεί μόνο από τρία εργοστάσια στον κόσμο, μεταξύ των οποίων και της Θίσβης.
Η υπόθεση
Η διαδικασία έρευνας antidumping για τις εισαγωγές σωλήνων μεγάλης διαμέτρου 16,4 ιντσών ξεκίνησε από το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου στις αρχές του 2018 και αφορούσε την Ελλάδα και άλλες 5 χώρες (Καναδά, Κίνα, Ινδία, Κορέα και Τουρκία). Πίσω από την έρευνα βρισκόταν καταγγελία της ένωσης Αμερικανών παραγωγών σωλήνων, που αποτελείται από έξι εταιρείες: τις American Cast Iron Pipe Company, Dura-Bond Industries, Skyline Steel, Stupp Corporationκαι και Berg Steel Pipe Corp.
Ωστόσο, ο βασικός ανταγωνιστής της ελληνικής εταιρείας είναι η τελευταία εκ των έξι (Berg Steel), που είναι επί της ουσίας γερμανική εταιρεία με μια μικρή μονάδα στις ΗΠΑ και παράγει τον κύριο όγκο των προϊόντων της στη Γερμανία. Η συμμετοχή της Berg Steel στην αμερικανική ένωση παραγωγών σωλήνων εξηγεί κατά πολλούς το γεγονός ότι η Γερμανία εξαιρέθηκε από την έρευνα antidumping για τους σωλήνες χάλυβα.
Εντούτοις, η απόφαση θεωρείται διάτρητη. Η ελληνική εταιρεία είναι καθαρά εξαγωγική και καταφέρνει να διακρίνεται σε ανταγωνιστικά projects προμηθεύοντας τις μεγαλύτερες εταιρείες ενέργειας του κόσμου, συμμετέχει σε όλα τα μεγάλα διεθνή projects αγωγών και κάνει εξαγωγές σε συνολικά 40 χώρες. Η εταιρεία βασίζεται στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που απέκτησε μετά το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα που έχει ολοκληρώσει, και ιδιαίτερα την τελευταία μεγάλη επένδυση, ύψους 80 εκατ. ευρώ, που αφορούσε τη γραμμή παραγωγής σωλήνων υψηλής αντοχής για υπολαθάσσιους και χερσαίους αγωγούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα η ελληνική βιομηχανία είναι από τις λίγες στον κόσμο που μπορούν να κατασκευάσουν σωλήνες μεγάλης διαμέτρου έως 24 ίντσες. Τέτοιος παραγωγός δεν υπάρχει στις ΗΠΑ. Ως προς το σκεπτικό, είναι χαρακτηριστικό ότι, προκειμένου να τεκμηριωθεί η υπόθεση ότι η ΣΩΛΚ προχωρά σε πωλήσεις κάτω του κόστους στις ΗΠΑ, προστέθηκαν ανύπαρκτα στοιχεία κόστους, όπως, π.χ., ότι χρησιμοποιείται για τις εξαγωγές το λιμάνι της Ελευσίνας, όταν το εργοστάσιο στη Θίσβη Βοιωτίας έχει δικό του λιμάνι.
ΗΠΑ
Η παρουσία της ελληνικής εταιρείας, πάντως, είναι έντονη στην αμερικανική αγορά. Οι πρώτες εξαγωγές πραγματοποιήθηκαν στη δεκαετία του ’70, ενώ μεταξύ των έργων που έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ με ελληνικούς σωλήνες περιλαμβάνονται:
– Ο πετρελαιαγωγός Diamond & Red River, 1.100 χλμ., της Plains All American.
– Ο αγωγός φυσικού αερίου Dapl & Rover, 550 χλμ., της Energy Transfer.
– Ο αγωγός Greencore CO2 pipeline, 385 χλμ., της Denbury.
– Ο αγωγός αερίου South Easte Suplly Header, 443 χλμ., της Spectra Energy.
Δηλαδή στις ΗΠΑ η ΣΩΛΚ έχει κατασκευάσει 5… TAP.
Σύμφωνα με τις δημοσιευμένες καταστάσεις της Cenergy, οι πωλήσεις σωλήνων στην αμερικανική ήπειρο, από 105,4 εκατ. ευρώ το 2016, μειώθηκαν σε 81,05 εκατ. το 2017. Με βάση τα στοιχεία του ισολογισμού, οι πωλήσεις στην αμερικανική ήπειρο από τη ΣΩΛΚ αντιπροσωπεύουν το 24,1% των πωλήσεων σωλήνων και το 10,6% των συνολικών πωλήσεων της Cenergy (καλώδια και σωλήνες).
Μάλιστα, ακριβώς το γεγονός ότι οι πωλήσεις Cenergy περιλαμβάνουν καλώδια και σωλήνες δημιουργεί μια επιπλέον ισχυρή άμυνα. Ήδη για την επόμενη χρονιά αναμένεται να υπάρξει σημαντική αύξηση στις πωλήσεις καλωδίων, με βάση τα έργα που έχει κερδίσει η έτερη θυγατρική της εισηγμένης, Ελληνικά Καλώδια. Η ανακοίνωση των δασμών (21 Αυγούστου) έφερε για τη μετοχή της Cenergy απώλειες, που, ωστόσο, ανακτήθηκαν εντός της εβδομάδας και πλέον ο τίτλος ανέκτησε τα επίπεδα του 1,15 ευρώ.
Το διακύβευμα των δασμών
Πάντως, αξίζει να αναφερθεί ότι, όπως φαίνεται και από τον ισολογισμό της Cenergy από το 2014 και μετά, το μερίδιο των ΗΠΑ στις πωλήσεις της εταιρείας έπεσε σημαντικά. Αιτία για την υποχώρηση ήταν η πτώση της τιμής του πετρελαίου, που οδήγησε σε πάγωμα των μεγάλων επενδύσεων και έργων μεταφοράς ενέργειας από τα μεγάλα πεδία σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου των ΗΠΑ. Καθώς το shale gas και το shale oil εμφανίζουν υψηλότερο κόστος εξόρυξης, η πτώση των τιμών οδήγησε στο να καταστεί ασύμφορη η επένδυση στην ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων αλλά και στην κατασκευή υποδομών μεταφοράς (αγωγών) από τα πεδία προς τα διυλιστήρια και τα τερματικά εξαγωγής αερίου των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η άνοδος της τιμής του πετρελαίου έχει αλλάξει τα δεδομένα και ήδη παρατηρείται αύξηση των επενδυτικών δαπανών στην έρευνα και παραγωγή πετρελαίου από τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες.
Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί σημαντικά η ζήτηση για νέα έργα αγωγών. Και εδώ υπάρχει το εξής ζήτημα: Kαθώς οι αγωγοί ούτως ή άλλως θα κατασκευαστούν και με δεδομένο ότι για κάποιες κατηγορίες, όπως οι αγωγοί μεγάλου διαμετρήματος, δεν υπάρχουν παραγωγοί στις ΗΠΑ, το αποτέλεσμα των δασμών θα είναι να αυξηθεί το κόστος.
Άλλωστε, το ίδιο πρόβλημα με την Plains και τον αγωγό Cactus αντιμετωπίζει ο δεύτερος μεγαλύτερος διαχειριστής αγωγών στις ΗΠΑ, η Kinder Morgan, στον αγωγό Gulf Coast Express, καθώς έχει παραγγείλει το 50% των σωλήνων από την τουρκική Borusan Mannesmann, στην οποία επίσης έχουν επιβληθεί εισαγωγικοί δασμοί.
