Θα ξεκινήσουμε το σημείωμα αυτό με μιαν ευχή, που θα ηχήσει απλοϊκή. που γνωρίζουμε ότι η πείρα των τελευταίων κρίσιμων χρόνων την παρουσιάζει αυτοδιαψευδόμενη. Έτσι όπως δρομολογούνται τώρα οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για κάτι σαν τερματισμό της «εποχής των μνημονίων» στο δεύτερο 10ήμερο του Αυγούστου, με τις διαπραγματεύσεις των τωρινών «100 ημερών» πάντως να περικλείουν την ουσία τους, τι ωραία που θα ‘ταν αν μπορούσαν να μην υπερφορτωθούν με πολιτικό/ανταγωνιστικό βάρος!
Η αλήθεια είναι πως οι σχέσεις των «εταίρων», ακόμη και του ΔΝΤ, με τη σημερινή ομάδα διαπραγμάτευσης -Τσακαλώτος, Χουλιαράκης, αλλά και Λιάκος, Κουτεντάκης…- έχουν βαθμιαία γίνει σχέσεις εμπιστοσύνης. Οπότε φαινόμενα όπως των προηγούμενων φάσεων (Brussels Group, Washington Group) όπου η ελληνική πλευρά πληροφορούνταν τα συζητούμενα και αποφασιζόμενα -ή, χειρότερα, τα μη αποφασιζόμενα- από ακριτομυθίες φίλων ανά τον διεθνή Τύπο, αποτελούν παρελθόν. Ακόμη και όταν οι «εταίροι» της Ελλάδας συζητούν ανάμεσά τους κεντρικής σημασίας θέματα, όπως του χρέους, και αναζητούν τεχνικές ελάφρυνσής του, σαφώς και λαμβάνουν υπ’ όψιν την ελληνική πλευρά. Δεν είμαστε στο 2010. Ούτε στο 2011. Ούτε στο 2012. Ούτε στο 2015…
Ο Α. Δ. Παπαγιαννίδης
Όταν, τώρα, το ΔΝΤ επανήλθε δριμύτερο θέτοντας ζήτημα διάψευσης των προβλέψεων για ανάπτυξη, και ως εκ τούτου ζητώντας να έλθει νωρίτερα η (προσυμφωνημένη για το 2020) αύξηση της φορολογίας/μείωση του αφορολόγητου και (ακόμη περισσότερο) να ξεχαστούν τα «αντίμετρα», προσήλθε κατά κάποιον τρόπο αρωγός ο Πιερ Μοσκοβισί από πλευράς Βρυξελλών. Να ζητήσει «να εργασθούν όλοι πάνω σε πραγματικά δεδομένα» – μόλις διαφαινόμενη αμφισβήτηση των εξαιρετικά δυσοίωνων προβλέψεων του Ταμείου, που γενικώς «δεν το ‘χει» με τις προβλέψεις, για Ελλάδα.
Ενώ όμως έξω/απ’ έξω γενικώς επιχειρείται να παραμείνουν τα θέματα τεχνικά, να κρατηθούν οι τόνοι, στην εσωτερική σκακιέρα ο γνώριμος πειρασμός της υπερπολιτικοποίησης και της αξιοποίησης κάθε διαφαινόμενης εμπλοκής προκειμένου να χτιστεί πολιτικό (=άμεσα ή έμμεσα προεκλογικό) κεφάλαιο επανέρχεται. Μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, δεν μπορεί κανείς να το βγάλει από τη μέση – «αυτή είναι η Ελλάδα» που θα ‘λεγε και ο Κώστας Σημίτης! Περισσότερο μας ανησυχεί, όμως, μια αίσθηση ότι στο εσωτερικό της κυβέρνησης -στριμωγμένης ανάμεσα σε Σαββίδη/ΠΑΟΚ, διαχείριση Μακεδονικού, αληθινή τουρκική πίεση, απόνερα Novartis- ο πειρασμός να «αξιοποιηθεί» η διαπραγμάτευση για έξοδο/η συζήτηση για το χρέος/η αναζήτηση φόρμας post-programme επιτήρησης, «ανεβάζει» διαφωνίες. Και πειρασμοί χειρισμού στην κόψη του ξυραφιού/brinkmanship και πάλι.
Αν μπορούσαμε να μείνουμε στην -πολιτικότατη!- τεχνική διαπραγμάτευση χωρίς τον πειρασμό διολίσθησης στα επικοινωνιακά/πολιτικά (που καταλήγει απολιτίκ… διαχείριση), το πράγμα μάλλον θα πήγαινε απείρως καλύτερα. Ήδη ο χειρισμός του Ταμείου με την ακραία στάση που λαμβάνει πάει να «εκβιάσει» τους Ευρωπαίους να δεχθούν ουσιώδη/ειλικρινά ελάφρυνση του ελληνικού χρέους – αλλά και να προσγειώσουν το (συμφωνημένο) ζαλιστικό πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%. Αλλά και αυτή η πρόθεση να μην επαληθεύεται, μπαίνει η βάση για απόσυρση του Ταμείου από το Πρόγραμμα, αν υποτεθεί ότι ο Όλαφ Σολτς ως Γερμανός ΥΠΟΙΚ δεν έχει την εμμονή για διατήρηση του ΔΝΤ στον ρόλο παιδονόμου του μνημονίου. Όμως αυτά δεν γίνονται με μεγάλες κραυγές. Οι κραυγές, αντίθετα, φέρνουν μπλοκαρίσματα.
Δείτε όμως και τον επαναστοχευόμενο λόγω stress tests χώρο των Τραπεζών – και από ΔΝΤ, αλλά κυρίως από ΕΚΤ. Μην παραβλέπουμε ότι και στις προηγούμενες ασκήσεις των stress tests τελικά δεν επιδείχθηκε από τους μηχανισμούς ιδιαίτερη ευθυκρισία. Μήνες μετά την εκάστοτε καθησυχαστική έκβαση, είχαμε -εκθεμελιωτικές!- ανακεφαλαιοποιήσεις. Ασφαλώς λοιπόν η ΕΚΤ δεν θα ‘θελε να ξαναζήσει την εμπειρία («δικός της» είναι ο SSM που οδηγεί το γύμνασμα των stress tests), και μάλιστα ενόσω μένει ανοιχτό το ιταλικό μέτωπο. Γι’ αυτό άλλωστε -και προκειμένου να μην κάνει θεσμικές ακροβασίες ο Μάριο Ντράγκι στη λήξη της θητείας του, με το waiver για την αγορά ελληνικού χαρτιού/τη στήριξη των τραπεζών- επέμενε στη σύσταση να παραμείνουμε σε κάποιου είδους Πρόγραμμα. σύσταση που ακολούθησε/επανέφερε κι ο Γιάννης Στουρνάρας με το Προληπτικό Πρόγραμμα Στήριξης «του». Που κατέληξε μείζον πολιτικό επίδικο…
Εδώ, φοβούμεθα/ελπίζουμε, ότι η λύση που βρίσκεται μπροστά μας είναι… μπάλωμα. Αποδοχή του μπαλώματος της κατάστασης τώρα (με επιχείρημα ότι τα «κόκκινα» δάνεια αρχίζουν να ξεκοκκινίζουν, ότι η απαίτηση για ματιά και στα ενήμερα δάνεια ούτως ή άλλως οδηγεί σε ανατροπές). Και απώθηση των πραγμάτων σε ένα κατάλληλο αύριο – τότε που και ο ESM θα έχει γίνει «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο», οπότε και η προσφυγή σ’ αυτό, αν δεν ισορροπήσουμε, να μην έχει τόσο δραματοποιημένο χαρακτήρα.
Απλοϊκή ευχή, η μη πολιτικοποίηση, όντως, Αλλά…
