Γενικό συμπέρασμα: Ο Τραμπ βάλλεται πανταχόθεν και υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις ενώ το στήσιμο της κάλπης έχει ξεκινήσει. Τμήματα των Ρεπουμπλικανών μοιάζουν ακόμη και να έχουν αποδεχθεί ότι δεν θα πάρουν τον Λευκό Οίκο και επικεντρώνονται στη μάχη για τις έδρες στο Κογκρέσο (μέρος του θα κριθεί επίσης την 8η Νοεμβρίου).
Στα όρια του κιτρινισμού με σκληρές αμοιβαίες προσβολές και μέσα σε κλίμα έντονης πόλωσης, πρωτοφανούς για τις ΗΠΑ. Ο Τραμπ, κινδυνολόγος και αντιθεσμικός, προχώρησε στο αδιανόητο για προεδρικό υποψήφιο να αμφισβητήσει εκ των προτέρων το εκλογικό αποτέλεσμα -επιβεβαιώνοντας πως, υπό το φόβο της ήττας, κινείται σε τακτική καμένης γης- ενώ η Κλίντον, που είχε αδύναμες στιγμές, κινήθηκε για μεγιστοποίηση της βάσης της με άνοιγμα στους Ρεπουμπλικανούς ψηφοφόρους που δυσανασχετούν με τον Τραμπ. Και μαζί κινδυνολόγησε για τον αντίπαλό της ως πολιτικό σύμμαχο του Ρώσσου Προέδρου, του οποίου σκληρή πολιτική αντίπαλος έχει παραμείνει η Χίλαρυ Κλίντον από τότε που ήτανε Υπουργός Εξωτερικών της πρώτης θητείας Ομπάμα.
Καταφεύγοντας στην υπονόμευση της αξιοπιστίας της εκλογικής διαδικασίας, ο Τραμπ επικεντρώθηκε στο να συσπειρώσει τον σκληρό πυρήνα των υποστηρικτών του αγνοώντας το κρίσιμο για τη νίκη ενδιάμεσο πεδίο και όσους αναποφάσιστους αντιπαθούν την Κλίντον και αναζητούν απεγνωσμένα έναν λόγο για να τον ψηφίσουν.
Σε αυτό θυσίασε, παραδόξως, ακόμη και την επιθετικότητά του. Κράτησε σχετικά χαμηλούς τόνους (για τα δικά του δεδομένα) και άφησε ακόμη και να περάσουν ευκαιρίες να επιτεθεί στην Κλίντον.
Αντιθέτως, η Κλίντον διευρύνθηκε στη δεξαμενή των μετριοπαθών Ρεπουμπλικανών -με τη βεβαιότητα πως οι υποθέσεις γύρω από το πώς αντιμετωπίζει ο Τραμπ τις γυναίκες (στις οποίες επανήλθε και η ίδια αρκετές φορές) τον έχουν φέρει σε θέση άμυνας- και, μεταξύ άλλων, σημείωσε την κατανόησή της στη Δεύτερη Τροπολογία του Συντάγματος που αφορά την οπλοκατοχή.
Σε αντιστροφή μάλιστα των ρόλων των δύο υποψηφίων, η Κλίντον ήταν αυτή τη φορά εκείνη που διέκοπτε περισσότερο, ειρωνευόταν τον αντίπαλό της και φάνηκε να… χρησιμοποιεί τα δικά του όπλα.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, το πρώτο από τα δύο στιγμιότυπα που ξεχώρισαν στο τρίτο ντιμπέιτ ήταν η βόμβα που έριξε ο Τραμπ: Όταν τον ρώτησε ευθέως ο συντονιστής του ντιμπέιτ εάν θα αποδεχθεί το αποτέλεσμα της κάλπης, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών το άφησε ανοικτό, λέγοντας πως «θα το δω και θα σας πω».
Το ερώτημα ήταν ουσιαστικά εάν ο Τραμπ θα τηρήσει την παράδοση για ομαλή μετάβαση εξουσίας -και με τέτοια ακριβώς διατύπωση του το ξαναέθεσε ο συντονιστής. «Θα σας κρατήσω σε αγωνία» απάντησε για δεύτερη φορά ο Τραμπ.
Νίκη της υποψήφιας των Δημοκρατικών δείχνουν οι πρώτες νέες δημοσκοπήσεις.
Ήταν το πιο σκληρό debate μέχρι τώρα στις ΗΠΑ, γεμάτο ειρωνεία, λεκτικές επιθέσεις και μούτρα από την πλευρά του των δύο μονομάχων για το προεδρικό χρίσμα.
Χειραψία δεν υπήρξε και αυτή τη φορά κατά την έναρξη του ντιμπέιτ, τα χαμόγελα ήταν ελάχιστα με τον Ντόναλντ Τραμπ να ειρωνεύεται συνεχώς την πολιτική του αντίπαλο και την Χίλαρι Κλίντον να αποφεύγει με διπλωματική μαεστρία τις δύσκολες ερωτήσεις, όπως το θέμα με τα emails με τη φράση «νομίζω πως το θέμα το έχουμε εξαντλήσει».
Η Χίλαρι φορούσε ένα κρεμ ταγέρ ενώ ο Τραμπ ένα σκούρο κοστούμι με κόκκινη γραβάτα. Η πρώην επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, αν και κέρδισε τις εντυπώσεις, δεν ήταν άνετη όπως στο πρώτο ντιμπέιτ. Ανοιγόκλεινε πολλές φορές τα μάτια της σαν να έκανε προσπάθεια για να κρατηθεί ξύπνια και την περισσότερο ώρα φρόντιζε να είναι καθιστή.
Στην τρίτη τηλεμαχία ειπώθηκε κάτι το πρωτοφανές για προεδρικό υποψήφιο, όπως σχολιάζουν στα πρωτοσέλιδά τους οι αμερικανικές εφημερίδες. Ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην αποδεχτεί το αποτέλεσμα της κάλπης εάν ηττηθεί, ουσιαστικά κλιμακώνοντας τους ισχυρισμούς που έχει κάνει τις τελευταίες ημέρες περί «στημένων» εκλογών. Η υποψήφια των Δημοκρατικών χαρακτήρισε τη δήλωσή του «τρομακτική», προσθέτοντας πως η αμερικανική δημοκρατία «δεν λειτουργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο».
Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν η οικονομία, η μετανάστευση, η ανώτατη δικαιοσύνη και η εξωτερική πολιτική.
Στις δύο προηγούμενες τηλεμαχίες άτυπη νικήτρια ανακηρύχθηκε η Χίλαρι Κλίντον με τον Τραμπ να «πολεμάει» περισσότερο τη δεύτερη, αλλά να δυσκολεύεται να διαχειριστεί τις αποκαλύψεις μαγνητοφωνημένης συνομιλίας του με σεξιστικά σχόλια σε βάρος των γυναικών. Την εικόνα αυτή αποτύπωσε και η πρώτη δημοσκόπηση που διεξήχθη από το CNN μετά το τέλος της τηλεμαχίας με το 52% να θεωρεί νικήτρια την Χίλαρι και το 39% τον Τραμπ.
Παρόμοια εικόνα και από δημοσκόπηση του YouGov που δίνει νικήτρια την Κλίντον με 49% έναντι 39% του Τραμπ αλλά και από το BreitbartNews που δίνει ακόμα μεγαλύτερο προβάδισμα στη νίκη της Χίλαρι με 59% έναντι 30% του αντιπάλου της.
Στην αποψινή τηλεμαχία νικητής ήταν ο… Ουάλας, ο οποίος απέδειξε γιατί θεωρείται ένας από τους καλύτερους δημοσιογράφους παγκοσμίως. Διαχειρίστηκε άριστα την συζήτηση, κάνοντας σωστές ερωτήσεις, ενώ κράτησε σε χαμηλούς τόνους και το κοινό.
Οι δύο υποψήφιοι στην τελική μονομαχία ήταν περισσότερο επιθετικοί και απότομοι, ακολουθώντας όμως διαφορετικές τακτικές. Περισσότερο βέβαια ο Τραμπ, κάτι άλλωστε που τον χαρακτήρισε και στις προηγούμενες δύο τηλεμαχίες.
Το στιγμιότυπο που έκλεψε την παράσταση
Ο Τραμπ τόλμησε να χαρακτηρίσει σιχαμερή γυναίκα τη Χίλαρι ενώ η ίδια μιλούσε για το θέμα της οικονομίας. Κουνώντας όλο ειρωνεία το κεφάλι του, ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος έσταξε δηλητήριο για την πολιτική του αντίπαλο, όμως η Χίλαρι ήταν… κυρία. Δεν του απάντησε και συνέχισε την ομιλία της .
Σε άλλη στιγμή, η Χίλαρι άδραξε την ευκαιρία και τον αποκάλεσε «μισογύνη» και «προδότη».
Τραμπ: Η Χίλαρι είναι κακιά γυναίκα
Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος έριξε όλο το βάρος στο να κατηγορεί την Χίλαρι για ο,τιδήποτε μπορούσε να σκεφτεί, ενώ περισσότερες από 15 ήταν οι φορές που την διέκοψε. Αντιθέτως, σε μια από τις λίγες φορές που έκανε το ίδιο η Κλίντον, ο Τραμπ της μίλησε πολύ απότομα ζητώντας της να σταματήσει να μιλά και να μην τον διακόπτει.
Η Χίλαρι από την πλευρά της προσπαθούσε να αλλάζει θέμα και να πηγαίνει τη συζήτηση εκεί που τη συνέφερε.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η δήλωση του Τραμπ ότι δεν ξέρει αν θα αποδεχθεί το αποτέλεσμα των εκλογών και ότι αυτό θα το αποφασίσει εκείνη τη στιγμή, προσθέτοντας ότι οι εκλογές αυτές είναι στημένες.
Τα καλύτερα του ντιμπέιτ
Να σημειώσουμε ότι ο Τραμπ είχε στο πλευρό του τον γεννημένο στην Κένυα ετεροθαλή αδερφό του Μπαράκ Ομπάμα, Μαλίκ, ο οποίος έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου.
Από την άλλη πλευρά η Χίλαρι είχε κοντά της τον σύζυγό της Μπιλ και την κόρη τους Τσέλσι, που την ακολούθησαν στο Λας Βέγκας.
Οι δύο πολιτικοί αντίπαλοι για ακόμη μια φορά δεν χαιρέτησαν ο ένας τον άλλον κατά την είσοδό τους.
Ο Κρις Ουάλας ζήτησε από το κοινό να αποφύγουν τα χειροκροτήματα κατά τη διάρκεια του ντιμπέιτ.
Πρώτο θέμα η Δικαιοσύνη
Η πρώτη ερώτηση του δημοσιογράφου προς τους δύο υποψηφίους αφορούσε στο Ανώτατο Δικαστήριο και ποιοι θα τοποθετηθούν σε αυτό, με την Χίλαρι να τονίζει: «Το Ανώτατο Δικαστήριο θα πρέπει να εκπροσωπεί τα δικαιώματα των πολλών και των αδύναμων. Έχω μεγάλες διαφωνίες σε σχέση με τους καταλληλότερους για τις θέσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου. Αυτοί που θέλω να διορίσω είναι οι πλέον κατάλληλοι για αυτή τη δουλειά».
Ο Τραμπ από την πλευρά του είπε: «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχουν οι κατάλληλοι σε αυτή τη θέση. Πρόσφατα ορισμένοι έκαναν αρνητικά σχόλια για μένα και αναγκάστηκαν μετά να ζητήσουν συγγνώμη. Αν εκλεγώ οι δικαστές θα πρέπει να σέβονται το Σύνταγμα και να τηρούν το πνεύμα και το γράμμα του Συντάγματος».
Κόντρα για την οπλοκατοχή και τις αμβλώσεις
Το δεύτερο θέμα που τέθηκε και οι δύο υποψήφιοι είχαν διαφορετική άποψη ήταν το θέμα της οπλοκατοχής και της δεύτερης τροπολογίας. Η Κλίντον αφότου ξεκαθάρισε ότι σέβεται απόλυτα μια τόσο σοβαρή υπόθεση όπως η οπλοκατοχή, τάχθηκε υπέρ των μεταρρυθμίσεων, καθώς «υπάρχουν πολλά και σοβαρά παραθυράκια στο νόμο περί οπλοκατοχής». Την άποψη αυτή δεν συμμερίστηκε ο Τραμπ, ο οποίος ήταν κάθετος στο θέμα: «Η δεύτερη τροπολογία είναι σημαντική για όλους τους Αμερικανούς και θα πρέπει να παραμείνει ως έχει».
Ακολούθησε ακόμη ένα κοινωνικό θέμα, αυτό της έκτρωσης όπου πάλι υπήρξε διαφωνία μεταξύ των δύο. Η Χίλαρι υπογράμμισε ότι μια τέτοια απόφαση θα πρέπει να βαραίνει αποκλειστικά τις γυναίκες, καθώς αφορά την υγεία τους και έχουν αυτό το δικαίωμα. Ο Τραμπ ήταν ιδιαίτερα παραστατικός, αναφέροντας ότι κανείς δεν πρέπει να μπορεί να «ξεριζώσει» ένα έμβρυο από την κοιλιά μιας γυναίκες κατά τους τελευταίους μήνες της κύησης, ενώ πρόσθεσε ότι θα προχωρήσει στον διορισμό δικαστών που θα είναι υπέρμαχοι της ζωής.
Μετανάστευση
Στη συνέχεια η συζήτηση πέρασε στο φλέγον θέμα της μετανάστευσης. Κλίντον και Τραμπ συμφώνησαν ότι θα πρέπει να απελαύνονται παράνομοι μετανάστες, όμως η Κλίντον ανέφερε ως παράδειγμα ένα κοριτσάκι με το οποίο είχε συνομιλήσει στο παρελθόν και φοβόταν μήπως απελαθούν οι γονείς της γιατί δεν έχουν γεννηθεί στις ΗΠΑ, ενώ εκείνη που γεννήθηκε στη χώρα έχει αυτό το δικαίωμα. Με αυτή την αναφορά θέλησε να τονίσει ότι δεν θέλει να χωρίζουν οικογένειες και ότι οι μετανάστες θα πρέπει να βοηθηθούν από το κράτος και σε οι κονομικό επίπεδο, αφού πληρώνονται λιγότερο από τους υπόλοιπους. Ο Τραμπ αντέδρασε λέγοντας ότι ακόμη και ο Ομπάμα έχει διώξει πολλούς παράνομους από τη χώρα. Δεσμεύτηκε ότι θα χτίσει ένα μεγάλο τείχος και ότι θα ισχυροποιήσει τη συνοριοφυλακή. Με αυτό τον τρόπο θα καταπολεμήσει τα ναρκωτικά που έρχονται στη χώρα και αποτελούν το σημαντικότερο πρόβλημα στα νότια σύνορα των ΗΠΑ. «Σχετικά με τις απελάσεις, λέω ότι είτε έχουμε σύνορα, είτε όχι. Δεν μπορεί κάποιος να μπαίνει τόσο εύκολα σε μια χώρα και μετά να θέλει να γίνει πολίτης της χώρας» είπε χαρακτηριστικά.
Για τους Αφροαμερικανούς και τους Λατίνους
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι είπε ότι θα κάνει πολύ περισσότερα απ΄ότι θα μπορούσε να κάνει να κάνει η Χίλαρι Κλίντον αν μπορούσε να ζήσει 10… ζωές. Παράλληλα, ο Τραμπ υποστήριξε ότι η Κλίντον συγκεντρώνει χρήματα από τους ανθρώπους, που θέλει να έχει υπό τον έλεγχό της.
Στο ντιμπείτ και ο… Πούτιν
Για μια ακόμη φορά επανήλθε το θέμα Πούτιν και Ρωσία με την Χίλαρι να καλεί τον αντίπαλό της να ξεκαθαρίσει αν τον γνωρίζει και αν έχει σχέσεις μαζί του, καθώς όπως είπε οι Ρώσοι έχουν χακάρει τους λογαριασμούς του κράτους και δίνουν πληροφορίες στο WikiLeaks. Ο Τραμπ επανέλαβε ότι δεν γνωρίζει προσωπικά τον Πούτιν, ούτε τον έχει συναντήσει ποτέ, αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει συνεργασία των δύο χωρών για να πολεμήσουν το Ισλαμικό Κράτος. Έριξε βέβαια και το «καρφί» του για τους Δημοκρατικούς, υποστηρίζοντας ο Πούτιν είχε μια πολύ πιο πετυχημένη εξωτερική πολιτική από τον Ομπάμα και την Κλίντον.
Η Κλίντον, μάλιστα, κατηγόρησε τον Τραμπ ότι έχει στενές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο με τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών να αρνείται την κατηγορία και να λέει ότι απλά θα έχει καλύτερη σχέση με τον Ρώσο ηγέτη.
«Έχει πει ωραία λόγια για μένα. Δεν έχει κάνενα σεβασμό γι’ αυτήν, δεν έχει σεβασμό στον πρόεδρό μας και έχουμε σοβαρό πρόβλημα» συνέχισε ο Τραμπ.
«Ε, αυτό συμβαίνει γιατί προτιμά να έχει έναν αχυράνθρωπο ως πρόεδρο των ΗΠΑ» απάντησε η Κλίντον με τον Τραμπ να σπεύδει να την διακόψει λέγοντας «όχι αχυράνθρωπος, όχι αχυράνθρωπος».
Όσον αφορά στο ζήτημα της οικονομίας, ο Τραμπ είπε ότι θα μειώσει τους εταιρικούς φόρους με παράλληλη αύξηση του ΑΕΠ, κάτι που εξόργισε την Χίλαρι. Όπως είπε, ο Τραμπ υπόσχεται ότι οι φόροι θα φτάσουν τρεις φορές κάτω, κάτι ανέφικτο, ενώ η ίδια είναι ειλικρινής, αφού δεσμεύεται ότι δεν θα ρίξει τους φόρους, αλλά δεν θα τους ανεβάσει κιόλας ούτε ένα σεντ και υπάρχει έτοιμο σχέδιο για την οικονομία που μπορεί να εξυπηρετήσει το εθνικό χρέος.
Ο Τραμπ στη συνέχεια κατηγόρησε τον σύζυγο της Κλίντον, Μπιλ, ότι εξαιτίας της συμφωνίας για ελεύθερο εμπόριο στη Βόρεια Αμερική που υπέγραψε, οι Αμερικανοί πολίτες χάνουν τις δουλειές τους.
Τραμπ: Δεν ξέρω αν θα σεβαστώ το αποτέλεσμα των εκλογών
Σε ερώτηση του Ουάλας για το αν θα σεβαστεί ο Τραμπ το αποτέλεσμα των εκλογών, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος απέφυγε να απαντήσει τονίζοντας ότι δεν γνωρίζει την συγκεκριμένη στιγμή και ότι θα φανεί όταν μάθει το αποτέλεσμα. Κατηγόρησε τα ΜΜΕ ότι είναι διεφθαρμένα, ενώ επιτέθηκε και στην Κλίντον τονίζοντας ότι δεν θα έπρεπε να είναι υποψήφια καθώς είναι κατηγορούμενη για πολλά πράγματα, κάτι που αποδεικνύει ότι οι εκλογές είναι στημένες. Η τοποθέτηση αυτή δεν άρεσε στην Χίλαρι που αποκάλεσε ψεύτη τον Τραμπ, ενώ πρόσθεσε ότι ακόμη και σε απονομή βραβείων ΕΜΜΥ έχει αναφερθεί σε στημένο διαγωνισμό, κάτι που αποτελεί πάγια τακτική του να υποστηρίζει ότι όλα είναι στημένα.
Για τα αμερικανικά ΜΜΕ
Ο Αμερικανός Μίδας είπε ότι τα ΜΜΕ στη χώρα είναι πολύ διεφθαρμένα και επίσης ότι η Κλίντον δεν θα έπρεπε να έχει το δικαίωμα να είναι υποψήφια. Γι’ αυτό λέω ότι οι εκλογές είναι στημένες, είπε ο Αμερικανός μεγιστάνας.
«Ροζ» σκάνδαλα
Σε σχετική ερώτηση για το θέμα των ισχυρισμών περί σεξουαλικής παρενόχλησης γυναικών από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος υποστήριξε ότι όλα είναι ψέματα και κατηγόρησε τις καταγγέλλουσες πως «είτε θέλουν να αποκτήσουν φήμη είτε είναι μέλη της καμπάνιας της Χίλαρι». «Δεν έκανα τίποτα και για αυτό δεν χρειάστηκε να ζητήσω ούτε συγγνώμη από την γυναίκα μου», υποστήριξε ο Τραμπ.
Γιατί ο αμερικανικός λαός πρέπει να ψηφίσει Χίλαρι ή Τραμπ;
Στην ερώτηση, γιατί πρέπει να εκλέξουν εσάς στο ανώτατο αξίωμα, η Χίλαρι απάντησε: «Απευθύνομαι σε όλους. Θα στηρίξω την αμερικανική οικογένεια. Θέλουμε να βελτιώσουμε τη ζωή όλων». Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τραμπ, είπε: «Θέλω να κάνω την Αμερική καλύτερη, ισχυρότερη. Χρειαζόμαστε “νόμο και τάξη”. Περισσότερη Δικαιοσύνη. Μπορούμε να κάνουμε πολλά. Η Κλίντον υπόσχεται πολλά όμως μετά θα αγνοήσει τον κόσμο».
Επανερχόμενοι στο θέμα της εξωτερικής πολιτικής και την κατάσταση σε Συρία-Ιράκ, η Χίλαρι ξεκαθάρισε ότι «δεν πρόκειται να στείλουμε αμερικανούς στρατιώτες στο Ιρακ. Θέλουμε να βρούμε τους ηγέτες αλλά και τους μαχητές του ISIS και να διαλύσουμε το Ισλαμικό Κράτος». Ο Τραμπ ήταν για ακόμη μια φορά επιθετικός κατηγορώντας την Χίλαρι ότι «είχαμε την Μοσούλη και τη χάσαμε λόγω δικών σου λαθών. Το Ιράν καταλαμβάνει το Ιράκ αυτή τη στιγμή. Το Χαλεπι είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή. Αυτά οφείλονται στη Χίλαρι. Οι πρόσφυγες από τη Συρία είναι ο Δούρειος Ίππος του ISIS. Εδώ και τρεις μήνες ακούμε για επιχείρηση στη Μοσούλη και δεν τη βλέπουμε. Οι μαχητές του ISIS δε θα σε περιμένουν. Προετοιμάζονται. Χάσαμε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, της έκπληξης. Οι μεγάλοι στρατηγοί όπως ο Πάτον δεν λειτουργούσαν έτσι, ακολουθούσαν άλλες, περισσότερο αποτελεσματικές τακτικές».
Κλείνοντας ο Τραμπ εξέπληξε δηλώνοντας ότι εκείνος θα φερθεί πολύ καλύτερα στις μειονότητες απ’ ότι η αντίπαλός του, ενώ πρόσθεσε ότι σε περίπτωση που ψηφίσουν οι πολίτες Χίλαρι θα ζήσουν απλά μια συνέχεια της πολιτικής Ομπάμα για τέσσερα ακόμη χρόνια. Σε αντίθεση με την δική του «κοσμογονία».
