Από 315 χιλ. το 2007, οι αιτήσεις για δάνεια υποχώρησαν στις 21.600 ετησίως, ενώ οι κάρτες μειώθηκαν από 32.000 σε 4.455, γεγονός που αποτυπώνει την νέκρα στην αγορά για νέα σπίτια, καταστήματα και διαμερίσματα και στις μειωμένες καταναλωτικές δαπάνες των Ελλήνων.
Η τεράστια κρίση στην καθημερινότητα και το μέλλον των Ελλήνων, όπως η ιδιοκτησία ακινήτου και οι αγορές με πιστωτικές κάρτες πλήττει σοβαρά και τις Τράπεζες που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ασκήσουν μια νέα πιστωτική πολιτική ενώ αντιμετωπίζουν απόσυρση των αποταμιεύσεων και το μέγα πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Έτσι, από την προηγούμενη εβδομάδα το προεδρείο της ΕΕΤ, υπό τον πρόεδρο Ν. Καραμούζη και τους επικεφαλής βασικών Επιτροπών έχει ξεκινήσει ενημερωτικές συναντήσεις με υπουργούς και φορείς για τα σοβαρά θέματα αυτά της Οικονομίας και της Κοινωνίας.
Στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους επικεντρώνονται οι τράπεζες, καθώς τα δεδομένα της οικονομίας έχουν δραματικά αλλάξει το οικονομικό μοντέλο βάσει του οποίου αναπτύσσουν τις εργασίες τους. Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους διαμορφώνονται στα 108 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΤ το 2006 είχαν εκταμιευθεί προς νοικοκυριά για στέγη και κατανάλωση 15,5 δισ. ευρώ.
Το 2007 το δίκτυο των τραπεζών δεχόταν σε καθημερινή βάση 1.182 αιτήσεις για χορήγηση στεγαστικών δανείων. Δηλαδή περί τις 315 χιλιάδες αιτήματα τον χρόνο. Πέρυσι πραγματοποιούσαν υποδοχή μόλις 82 αιτημάτων (-93%) κάθε εργάσιμη μέρα, στο σύνολο δηλαδή περίπου 21.600 αιτήματα συνολικά. Ανάλογη είναι η εικόνα και στην καταναλωτική πίστη. Το 2007 τα αιτήματα σε καθημερινή βάση για χορήγηση καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών ήταν πάνω από 32.000 -δηλαδή 8,5 εκατομμύρια τον χρόνο-, το 2016 τα αιτήματα είχαν περιοριστεί στις 4.455 κάθε εργάσιμη μέρα.
Η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων με κοινωνική ευαισθησία, η επιστροφή των καταθέσεων, η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, οι νέες τεχνολογίες που αλλάζουν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζών, συγκαταλέγονται μεταξύ των 14 προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ειδικότερα σύμφωνα με τη μελέτη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) για τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, οι προκλήσεις είναι οι ακόλουθες:
1. Η εξυγίανση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων μέσω της αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων με κοινωνική ευαισθησία και βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
2. Η εξεύρεση τρόπων για την επανεκκίνηση της επενδυτικής διαδικασίας και την επιστροφή στην ανάπτυξη.
3. Η διατήρηση της πορείας μείωσης της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από τις κρατικές ενισχύσεις σε κεφάλαια και από το Ευρωσύστημα σε ρευστότητα μέχρι την αποπληρωμή τους και τον μηδενισμό τους αντίστοιχα.
4. Η συνεπής υλοποίηση και εφαρμογή των σχεδίων αναδιάρθρωσης (restructuring plans) των ελληνικών τραπεζών.
5. Η αύξηση του ρυθμού επιστροφής των καταθέσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα επικεντρώνοντας τις προσπάθειες στα μετρητά εντός Ελλάδας, τα οποία βρίσκονται εκτός συστήματος, και στις καταθέσεις εξωτερικού με αρνητικές αποδόσεις.
6. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις, οι οποίες θεωρούνται από τις εποπτικές αρχές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, και από τις αγορές, ως χαμηλότερης ποιότητας κεφάλαια, καθώς η ανακτησιμότητά τους αποτελεί συνάρτηση της κερδοφορίας των τραπεζών.
7. Η καθιέρωση της «ελάχιστης απαίτησης για τα ίδια κεφάλαια και τις επιλέξιμες υποχρεώσεις», γνωστή ως MREL, μέσω της οποίας επιδιώκεται να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες έχουν επαρκείς υποχρεώσεις με δυνατότητα απορρόφησης ζημιών σε περίπτωση εξυγίανσης (resolution), ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τραπεζικές κρίσεις στο μέλλον, να διατηρείται η τραπεζική σταθερότητα και να ελαχιστοποιείται η επιβάρυνση των φορολογουμένων.
8. Η νέα απαίτηση MREL συνεπάγεται την ανάγκη έκδοσης από τις τράπεζες νέων επιλέξιμων υποχρεώσεων, κυρίως senior bonds, με κόστος, το οποίο οι τράπεζες θα πρέπει να ενσωματώσουν στο επιχειρηματικό τους μοντέλο.
9. Οι νέες τεχνολογίες θα αλλάξουν ριζικά το τραπεζικό σύστημα, τόσο σε ό,τι αφορά την παροχή υπηρεσιών προς τους πελάτες των τραπεζών όσο και σε σχέση με την εισαγωγή νέων επιχειρηματικών μοντέλων τα οποία θα συμπληρώσουν ή, ενδεχομένως, και θα υποκαταστήσουν πλήρως την παραδοσιακή τραπεζική.
10. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία από την πλευρά των πολιτών, από τις αγορές και από τους εταίρους μας.
11. Η θετική πιστωτική επέκταση, αν και αποτελεί αναγκαία συνθήκη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, θα ακολουθήσει και δεν θα προηγηθεί της οικονομικής ανάκαμψης.
12. Στον τομέα της εταιρικής διακυβέρνησης, οι αλλαγές στη μετοχική σύνθεση των ελληνικών τραπεζών, μετά τις πρόσφατες ανακεφαλαιοποιήσεις, με τους ξένους θεσμικούς επενδυτές να κατέχουν σημαντικά μετοχικά ποσοστά, καθώς και οι πρόσφατες τροποποιήσεις νομικού και εποπτικού χαρακτήρα, επέφεραν σημαντικές αλλαγές στα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών και αποτελούν άλλη μία πρόκληση για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
13. Η περαιτέρω επέκταση της μετοχικής βάσης σε ιδιώτες επενδυτές, σε ξένα χαρτοφυλάκια αλλά και σε ελληνικά, των οποίων η συμμετοχή μειώθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω των ανακεφαλαιοποιήσεων.
Από την προηγούμενη εβδομάδα το προεδρείο της ΕΕΤ, υπό τον πρόεδρο Ν. Καραμούζη, τους επικεφαλής βασικών Επιτροπών και τον γενικό γραμαμτέα της ΕΕΤ έχει ξεκινήσει ενημερωτικές συναντήσεις με υπουργούς και φορείς, οι αρμοδιότητες των οποίων σχετίζονται με θέματα που απασχολούν το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
14. Stress tests
Oι ελληνικές τράπεζες έχουν να αντιμετωπίσουν μια νέα πραγματικότητα που σχετίζεται με την αναδιάρθρωση των ισολογισμών τους ενόψει των stress tests το 2018.
