Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις δεν είναι εκπαιδευτικό πρόβλημα. Δεν αποτελούν αδυναμία του εκπαιδευτικού μας συστήματος, που εξαναγκάζει τους υποψηφίους να εξαρτούν τις σπουδές τους από τέσσερα διαγωνίσματα. Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις είναι απαραίτητες γιατί είναι κοινωνική αδυναμία. Η κοινωνία μας δεν είναι σε θέση να δεχτεί και να εφαρμόσει άλλες μεθόδους αξιολόγησης και, τελικά, περιορισμού των μαθητών που θα συνεχίσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Για την εισαγωγή στις Ανώτατες Σχολές θα μπορούσε να υπολογίζεται η συνολική πορεία του μαθητή στο Λύκειο, μέσα από τα διαγωνίσματα, τους προφορικούς του βαθμούς και τις εργασίες που θα έκανε. Στο τέλος θα μπορούσε να υπάρχει και μία συνέντευξη για να εξηγήσει ο υποψήφιος στους μελλοντικούς του καθηγητές γιατί θέλει να σπουδάσει αυτή την επιστήμη. Όλα αυτά είναι πολύ ωραία για να είναι αληθινά στη χώρα μας. Μπορεί να εφαρμόζονται σε άλλες χώρες αλλά είναι αδύνατο να εφαρμοστούν στην Ελλάδα.
Η βασική αιτία είναι η συνεχής προσπάθεια παραβίασης των κανόνων λειτουργίας της κοινωνίας μας που έχει ως αποτέλεσμα την καχυποψία και την έλλειψη εμπιστοσύνης που διαπερνά όλες τις πτυχές της κοινωνικής μας ζωής.
Το ζούμε καθημερινά. Προσπαθούν να παραβιάσουν τη σειρά με κάθε τρόπο. Στέκονται 5 άνθρωποι στη σειρά και άλλοι τόσοι προσπαθούν να μπουν από το πλάι. Στο φανάρι που στρίβουν πάντα υπάρχει κάποιος που από το πλάι προσπαθεί να περάσει πρώτος. Πόσοι άνθρωποι προσπάθησαν να βολέψουν τα παιδιά τους σε μία θέση στο Δημόσιο με κάποιο μέσο, συνήθως πολιτικό. Πώς δημιουργήθηκε το πελατειακό κράτος;
Πολλοί ψάχνουν το παράθυρο για να βάλουν τα παιδιά τους στο Πανεπιστήμιο. Ας θυμηθούμε τους συλλόγους χόκεϋ επί χόρτου στην Αργολίδα, που προσπαθούσαν να βάλουν τα παιδιά τους στο Πανεπιστήμιο ως πρωταθλητές Ελλάδας. Και στα εσπερινά λύκεια έχουν γίνει καταγγελίες για δήθεν εργαζόμενους μαθητές, που προσπαθούσαν να εισαχθούν στην Ιατρική πιο εύκολα από τους υπόλοιπους υποψηφίους.
Φυσικά δεν πρόκειται για σημερινή κατάσταση. Δεκαετίες τώρα η τιμιότητα έχει γίνει συνώνυμο της βλακείας. Στην ταινία «Ένα ασύλληπτο κορόιδο» ο Παπαγιαννόπουλος λέει για τον Βέγγο ότι είναι κορόιδο γιατί είναι τίμιος. Μια άποψη που έχει διαπεράσει βαθιά την κοινωνία μας. Ο τίμιος θεωρείται βλάκας, έχουν γίνει σχεδόν συνώνυμες αυτές οι έννοιες.
Θα μπορούσε να εμπιστευτεί, λοιπόν, ο μέσος πολίτης τον καθηγητή του σχολείου να βαθμολογήσει αντικειμενικά το παιδί του; Ακόμη και αν τον εμπιστευόταν πως θα αντιδρούσε όταν θα έβλεπε έναν άλλο γονιό να προσπαθεί να εξασφαλίσει καλύτερη βαθμολογία για το δικό του παιδί είτε με χρηματισμό είτε με απειλή είτε με συγγένεια ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο μπορεί να σκαρφιστεί κάποιος που θέλει να παραβιάσει τους κανόνες.
Γι’ αυτό δεν γίνεται να καταργηθούν οι Πανελλήνιες Εξετάσεις. Δεν πρόκειται για κακό εκπαιδευτικό σχεδιασμό, ούτε για ανικανότητα του Υπουργείου Παιδείας ή για κακούς εκπαιδευτικούς. Πρόκειται για τη συνεχή προσπάθεια πολλών να βρουν το παράθυρο ώστε να πετύχουν το σκοπό τους με λιγότερο κόπο.
Ευτυχώς το κατάλαβε εγκαίρως ο Υπουργός Παιδείας και εγκατέλειψε τη ρητορική περί κατάργησης των Πανελληνίων Εξετάσεων. Μάλιστα ο πρόεδρος του ΙΕΠ δήλωσε ότι θα χρειαστεί μια δεκαετία για να καταργηθούν οι εξετάσεις, ελπίζοντας ότι μέχρι τότε θα αλλάξει η νοοτροπία μας και θα αποκτήσουμε την απαραίτητη εμπιστοσύνη στους άλλους. Βέβαια όλη αυτή η ρητορική περί κατάργησης των εξετάσεων έχει ήδη κάνει ζημιά γιατί οι μαθητές έχουν πιστέψει ότι θα εισαχθούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση εύκολα, με ενδοσχολικές εξετάσεις. Είναι επείγον, λοιπόν, να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να ανακοινωθεί το νέο σύστημα εισαγωγής με την έναρξη των σχολείων μετά τις διακοπές, για να τελειώνουμε με τις αυταπάτες.
