Η Μάχη του Αγιονορίου και η ηγετική παρουσία των Νικηταρά και Νικήτα Φλέσσα

Η Μάχη του Αγιονορίου Κορινθίας ήταν μια πολεμική συμπλοκή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και διεξήχθη σαν σήμερα στις 28 Ιουλίου του 1822, δύο ημέρες μετά την καταστροφή του Δράμαλη στα Δερβενάκια. Στη μάχη αυτή από την πλευρά των Ελλήνων αρχηγοί ήταν ο Νικηταράς και ο Νικήτας Φλέσσας.

Μετά τη μάχη στα Δερβενάκια, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συνέλαβε και εφάρμοσε σχέδιο πλήρους αποκλεισμού της στρατιάς του Δράμαλη, από τον οποίο περίμενε πως θα επιχειρούσε να περάσει από το Ναύπλιο στην Κόρινθο. Τελικά το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε σωστά με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να διαφύγουν προς το Αγιονόρι όπου ο μόνος που απέμενε να τους αντιμετωπίσει ήταν ο Νικηταράς με τον Νικήτα Φλέσσα. Τη νύχτα της 27ης – 28ης Ιουλίου, ο Δράμαλης έμαθε ότι η χαράδρα του Μπερμπατιού ήταν αφύλακτη και αποφάσισε να περάσει από αυτήν για να βγει στην οδό του Αγιονορίου και από εκεί, μέσω της Κλένιας, να φτάσει στην Κόρινθο.

Στην αρχή ο Δράμαλης στράφηκε εναντίον του σώματος του Νικηταρά στον Άγιο Βασίλειο, το οποίο ήταν πιο απομονωμένο και άφησε μικρή δύναμη στον δρόμο του Αγιονορίου για να απασχολεί τους Φλεσσαίους. Οι άνδρες του Νικηταρά υπέστησαν απώλειες και άρχισαν να υποχωρούν προς το Στεφάνι, όπου όμως αντιστάθηκαν αποτελεσματικά, συνεπικουρούμενοι από το σώμα του Νικήτα Φλέσσα. Τελικά οι Τούρκοι, ευρισκόμενοι ανάμεσα σε δύο πυρά, ηττήθηκαν χάνοντας τουλάχιστον 600 περίπου άνδρες (πολλοί ιστορικοί ανεβάζουν τις απώλειες στους 1.000 άνδρες. Θα είχαν μεγαλύτερες απώλειες αν οι Έλληνες συνέχιζαν να τους καταδιώκουν αλλά φαίνεται πως θαμπώθηκαν από τα πλούσια λάφυρα και σταμάτησαν. Μόνο ο Νικηταράς με λίγους άνδρες συνέχισε την καταδίωξη, βοηθούμενος από τις γυναίκες του Αγιονορίου οι οποίες πετούσαν πέτρες στους Τούρκους από ψηλά. Έτσι μεγάλος αριθμός των ηττημένων διέφυγε, μαζί με τον ίδιο τον Δράμαλη, στην Κορινθία όπου και πάλι αποκλείστηκαν από τους Έλληνες.

Η κατάληξη της στρατιάς του Δράμαλη

Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1822, ο Δράμαλης ανασυνέταξε τα υπολείματα της στρατιάς του και προσπάθησε τρεις φορές να διασπάσει, ανεπιτυχώς, τον ελληνικό κλοιό. Μετά από αυτές τις αποτυχίες, προσπάθησε να βοηθήσει τους Τούρκους πολιορκημένους του Ναυπλίου. Στα τέλη Οκτωβρίου ή Νοεμβρίου 1822, πέθανε από τη λύπη του ή από τύφο. Οι άνδρες του, με ορμητήριο την Κόρινθο, επανειλημμένα τροφοδότησαν το Ναύπλιο και, μετά την πτώση του τελευταίου, όσοι απέμειναν από τις αρρώστιες και τις κακουχίες, έφυγαν για την Πάτρα, αφήνοντας φρουρά 500 ανδρών στον Ακροκόρινθο.