Ένα ανοιχτό “σενάριο” απόδοσης, επί της ουσίας, πολιτικής ευθύνης πολιτικών προσώπων, ελλείψει ενδείξεων μαύρου χρήματος σε λογαριασμούς των ελεγχόμενων πρώην υπουργών, διακινείται τις τελευταίες μέρες σχετικά με την υπόθεση Novartis.
Σύμφωνα με αυτό, το εκτάσεως 3.000 σελίδων πόρισμα των ελεγκτών υπό την επιθεωρήτρια Μάρη Παπασπύρου, εντοπίζει υπερτιμολόγηση των πανάκριβων φαρμάκων της Novartis, πέντε στον αριθμό για τα οποία διενεργήθηκε η συγκριτική έρευνα τιμών. Η εκτίμηση που καταγράφεται είναι πως αυτή η υπερκοστολόγηση ουσιαστικά –και νομικά- αποτελεί ζημία σε βάρος του ελληνικού δημοσίου η οποία –κατά εκτιμήσεις- αγγίζει τα 250 εκατομμύρια ευρώ.
Το πόρισμα είναι δομημένο πάνω στα ευρήματα από όλους τους σταθμούς της έρευνας των ελεγκτών, δηλ. τον ΕΟΦ, το υπουργείο Ανάπτυξης, το Υπουργείο Υγείας, την αποθήκη στον Ασπρόπυργο, όπου χρειάστηκε να ανακτηθεί υλικό που είχε καταστραφεί.
Ζημία
Η τιμολογιακή πολιτική όμως που εφαρμόστηκε σε αυτά τα φάρμακα, τα οποία να θυμίσουμε ότι κοστολογούνταν γύρω στα 900 ευρώ το ένα, θα δείξει και το ύψος της ζημίας που υπέστη το ελληνικό δημόσιο, την επίμαχη περίοδο. Και η ζημία αυτή επήλθε όπως φαίνεται με πολλούς τρόπους και όχι μόνο με την υπερτιμολόγηση αλλά και την επιστροφή των ληξιπρόθεσμων φαρμακευτικών προϊόντων της από την οποία φαίνεται ότι χάθηκαν από το 2006, περίπου 250 εκατ. ευρώ συνολικά. Η “ζημία” αυτή (του δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων) αφενός ανοίγει ουσιαστικά δρόμους για αστικές αποζημιώσεις, αφετέρου οδηγεί σε “σενάρια” περί απόδοσης του αδικήματος της απιστίας σε πολιτικά πρόσωπα, το οποίο όμως έχει παραγραφεί.
Επιλογή
Το πόρισμα αυτό, εκ της φύσεώς του, δεν μπορεί να αποδώσει ποινικές ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα. Φτάνει μέχρι τις επιτροπές κοστολόγησης για τις οποίες πιθανόν διαπιστώνει ευθύνες υπερκοστολόγησης. Εκεί θα πρέπει να κουμπώσουν τα στοιχεία της έρευνας που να δείχνουν αφενός πως παρενέβησαν τα πολιτικά πρόσωπα για τη λήψη απόφασης και αφετέρου τους λόγους για τους οποίους το έκαναν(δηλαδή αν δωροδοκήθηκαν).
Αυτό όμως είναι συνάρτηση ενός ιδιαίτερα σοβαρού παράγοντα , ο οποίος έχει να κάνει με την – κατά πληροφορίες- απουσία ευρημάτων χρηματικών ανταλλαγμάτων. Απουσία δηλαδή επαρκών στοιχείων για να αποσταλούν κλήσεις υπόπτων σε πολιτικά πρόσωπα για το αδίκημα της δωροδοκίας.
Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι εάν τελικά οι καταθέσεις των προστατευομένων μαρτύρων, τα στοιχεία που κατασχέθηκαν από τον Ασπρόπυργο και αφορούν στο αρχείο της Novartis, αλλά και ευρήματα που δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστά, θα μπορέσουν να αποτελέσουν το υλικό για την στοιχειοθέτηση της αδικήματος της δωροδοκίας, κυρίως από τη στιγμή που φαίνεται πως δεν είχε βρεθεί λογαριασμός και παράνομο χρήμα.
Διέξοδος
Όμως, όπως σχολιάζουν οι καλά πληροφορημένες πηγές, ακόμα και στην περίπτωση που δεν στοιχειοθετηθεί η δωροδοκία, θα μπορούσε να προκύψει άλλο αδίκημα, αφού εάν αποδειχθεί ότι υπήρξε υπερτιμολόγηση υπάρχει ενδεχομένως απιστία σε βάρος του Δημοσίου. Στην υποθετική περίπτωση που επικρατήσει ένα τέτοιο σενάριο, οι εισαγγελείς θα υποχρεωθούν να στείλουν πίσω στη Βουλή την δικογραφία. Βέβαια, το αδίκημα της απιστίας… έχει παραγραφεί και κατά συνέπεια, αυτό που θα μείνει, θα είναι μια συζήτηση στη Βουλή και όσα θα ακουστούν εκεί, χωρίς η υπόθεση να μπορέσει να ερευνηθεί περαιτέρω και τα ύποπτα πολιτικά πρόσωπα -εφόσον επικρατήσει ένα τέτοιο σενάριο- να μείνουν με τη “ρετσινιά” του υπόπτου.
Αποζημιώσεις
Η θεμελίωση της ζημίας όμως έχει και την αστική παράμετρο, για την οποία εξ αρχής πασχίζουν οι εισαγγελείς. Γιατί αυτή τελικά θα διαμορφώσει τη νομική πλατφόρμα πάνω στην οποία θα μπορέσουν να θεμελιωθούν αστικές αξιώσεις σε βάρος της Novartis, είτε από την πλευρά του ελληνικού δημοσίου είτε ατομικά, εκ μέρους των ασθενών που πλήρωσαν πολύ ακριβά την “προνομιακή” τιμολόγηση των συγκεκριμένων φαρμάκων.
