Τα Web3 projects τα οποία αξιοποιούν τα crypto και οι NFTs συνδυάζουν πολλαπλούς τρόπους φαινομένων δικτύου, όμως αυτά τα φαινόμενα είναι σχετικά αδύναμα… τουλάχιστον μέχρι τώρα.
Το Web3 έχει γίνει η πιο χαρακτηριστική τεχνολογική τάση του 2021 – και τα φαινόμενα δικτύου είναι το κέντρο αυτού. Ας ξεκινήσουμε θέτοντας το πλαίσιο:
-Το Web 1.0 ήταν η φάση του ίντερνετ στην οποία μπορούσες μόνο να διαβάσεις και οι χρήστες είχαν πρόσβαση σε πληροφορίες online (π.x Yahoo, Google).
– Το Web 2.0 ήταν η μετάβαση από αυτή τη φάση ,κατά την οποία οι χρήστες μπορούσαν όχι μόνο να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες αλλά επίσης και να τις δημιουργήσουν (πχ. Facebook, Wikipedia). Η δημιουργία της αξίας σε αυτήν την περίοδο μετατοπίστηκε από τις εταιρίες στους χρήστες — όμως ακόμη μέσα σε κλειστά δίκτυα που αποτελούσαν ιδιοκτησία και εταιριών οι οποίες επίσης ήταν υπεύθυνες για τη λειτουργία και διαχείρισή τους.
– Το Web3 σημαίνει την επόμενη φάση του internet, όπου η δημιουργία της αξίας συντελείται σε αποκεντρωμένα δίκτυα τα οποία είναι ιδιοκτησία των χρηστών και διαχειριζόμενα από τους ίδιους. Αυτό θα καταστεί εφικτό με τη βοήθεια μίας γκάμας συμπληρωματικών καινοτομιών που συμπεριλαμβάνουν τα πρωτόκολλα που διέπουν την κρυπτοοικονομία και τις NFTs.
Ο στόχος αυτής της ανάρτησης δεν είναι να ξεδιπλώσουμε τις πιθανότητες ή την τεχνική πολυπλοκότητα του web3. Αντίθετα, θέλω να επικεντρωθώ στη φύση των φαινομένων δικτύου (network effects) σε αυτή την εποχή. Μέχρι τώρα, έχω συναντήσει 3 από τα 4 μοναδικά μοντέλα φαινομένων δικτύου σε πολλά web3 projects —αγορές, δίκτυα
αλληλεπίδρασης και πλατφόρμες. Αυτά τα 3 web3 μοντέλα παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά:
1. Τα φαινόμενα δικτύων τους είναι γηγενώς δομημένα σε επίπεδα δηλαδή κάθε project συνδυάζει πολλαπλές μορφές φαινομένων δικτύου.
2.Είναι επίσης πιο αδύναμα και δε μπορούν να υποστηριχθούν στον ίδιο βαθμό σε σχέση με τις μεταβλητές του web 2.0, τουλάχιστον μέχρι τώρα. Θα εξηγήσω αυτά τα σχέδια με τη βοήθεια δύο περιπτώσεων — του Ethereum και Axie Infinity, οι οποίες είναι ανάμεσα στα πιο
επιτυχημένα web3 projects μέχρι σήμερα. Είναι επίσης χαρακτηριστικά παραδείγματα καθώς τα φαινόμενα δικτύου τους μοιράζονται πολλά χαρακτηριστικά με το γενικότερο τοπίο του web3.
Ethereum: Layer 1 Protocol (Πρωτόκολλο Βάσης 1)
Το Ethereum συχνά ονομάζεται Layer 1(βάσης 1) πρωτόκολλο (με κεφαλαίο “L”), καθώς είναι το υποκείμενο blockchain “computer” πάνω στο οποίο δημιουργούνται άλλα projects. Το σχήμα παρακάτω δείχνει τα τρία διαφορετικά είδη φαινομένων δικτύου στο Ethereum
Ας ρίξουμε μία βαθύτερη ματιά.
Φαινόμενο Δικτύου 1: Ethereum Blockchain και Ether Token (Δίκτυο Αλληλεπίδρασης)
Το Ethereum blockchain είναι ουσιαστικά ένα δίκτυο διασυνδεδεμένων υπολογιστών ή κόμβων. Αυτοί οι κόμβοι επιβεβαιώνουν τις συναλλαγές και “κόβουν” νέα Ether tokens σαν
ανταμοιβή για τις προσπάθειές τους. Η πρόσθεση ενός κόμβου αυξάνει την δυνατότητα/χωρητικότητα του πρωτοκόλλου — με σκοπό να υποστηρίξει περισσότερες συναλλαγές και τη δραστηριότητα του προγραμματιστή/δημιουργού. Με μία πρώτη ματιά, μοιάζει με ξεκάθαρο, μονόπλευρο φαινόμενο δικτύου. Όμως είναι περισσότερο διαφοροποιημένο από ότι φαίνεται-διότι η πρόσθεση περισσότερων κόμβων δεν αυξάνει την αξία του πρωτοκόλλου για τους άλλους κόμβους. Αν μη τι άλλο, μειώνει την αξία για τους άλλους, καθώς τώρα υπάρχει μεγαλύτερος ανταγωνισμός για την επιβεβαίωση συναλλαγών και τη δημιουργία
νέων tokens .Παρόλα αυτά, η πρόσθεση περισσοτέρων κόμβων αυξάνει την χωρητικότητα/δυνατότητα ,και συνεπώς την αξία, για τους αγοραστές του Ether token .Περισσότεροι αγοραστές αυξάνουν την αξία του και -ως εκ τούτου- το κάνουν πιο πολύτιμο εργαλείο για
να επιβεβαιώνουν συναλλαγές. Με άλλα λόγια, είναι τεμνόμενες επιδράσεις /φαινόμενα δικτύου σε ένα αμφίπλευρο δίκτυο αλληλεπίδρασης με ενσωματωμένη πλευρική εναλλαγή (side switching – οι αγοραστές token μπορούν επίσης να είναι επικυρωτές και το ανάποδο).
Παρόλα αυτά, αυτή η δομή του δικτύου δημιουργεί κάποιες δυσκολίες/ προκλήσεις: (1) μία μοναδική φόρμα αρνητικού αποτελέσματος δικτύου και (2) ρίσκο εμπορευματοποίησης. Ας
δούμε πρώτα σε περισσότερο βάθος το αρνητικό αποτέλεσμα δικτύου. Το Ethereum και άλλα πρωτόκολλα crypto αντιμετωπίζουν το ρίσκο της δικτυακής συμφόρησης, που σημαίνει ότι η υπερβολική δραστηριότητα μπορεί να κατακλύσει την χωρητικότητα του πρωτοκόλλου, οδηγώντας σε υψηλότερα κόστη συναλλαγών και χρονοβόρες διαδικασίες επεξεργασίας. Έτσι λοιπόν, πέρα από αυτό το σημείο, η πρόσθεση ενός αγοραστή token μειώνει την αξία του δικτύου για τους υπόλοιπους αγοραστές. Αυτού του είδους το αρνητικό αποτέλεσμα δεν υπάρχει στα προϊόντα web 2.0. Είναι συγκεκριμένο στα φυσικά και κρύπτο δίκτυα, όπως το τηλέφωνο ή η ευρεία ζώνη, όπου η πολλή κίνηση μπορεί να μειώσει την ποιότητα της υπηρεσίας και την ταχύτητα. Η δεύτερη δυσκολία/πρόκληση εδώ είναι το ρίσκο εμπορευματοποίησης. Αυτό εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι τα συστήματα blockchains είναι identity agnostic, (δηλαδή η ταυτότητα του κάθε κόμβου δεν έχει σημασία για τους άλλους κόμβους ή τους αγοραστές) έτσι, ο κάθε νέος κόμβος προσθέτει μικρότερη αυξητική αξία στο δίκτυο. Ας συγκρίνουμε αυτό με τα φαινόμενα δικτύου του κανονικού τηλεφωνικού δικτύου. Σε αντίθεση με τα πρωτόκολλα blockchain , το τηλεφωνικό δίκτυο ήταν
επικεντρωμένο στην ταυτότητα, δηλαδή δεν μπορούσες να επικοινωνήσεις με ένα συγκεκριμένο άτομο αν δεν είχε τηλεφωνική σύνδεση, ακόμη και αν είχαν οι άλλοι. Αυτό σήμαινε ότι η χρησιμότητα του τηλεφωνικού δικτύου συνέχισε να αυξάνεται όπως
αυξήθηκε η αποδοχή του — καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των ατόμων που μπορούσες να καλέσεις. Αντίθετα, σε ότι αφορά το δίκτυο αλληλεπίδρασης του blockchain,αυτό εξασθενεί καθώς αναπτύσσεται, δηλαδή γίνεται λιγότερο υποστηρίξιμο. Ο ανταγωνισμός των πρωτοκόλλων blockchain χρειάζεται να γίνει “αρκετά μεγάλος” σχετικά με τον όγκο συναλλαγών ή τη δραστηριότητα —γεγονός που έχει οδηγήσει σε μία θάλασσα ανταγωνιστικών πρωτοκόλλων και tokens.
Φαινόμενο Δικτύου 2: Έξυπνα Συμβόλαια Ethereum (Πλατφόρμα)
Η ικανότητα να δημιουργείς και να εκτελείς έξυπνα συμβόλαια ή αποκεντρωμένες εφαρμογές (DApps ή “Layer 2”) είναι όλο το θέμα του πρωτοκόλλου Ethereum. Οι αποκεντρωμένες εφαρμογές (Dapps) είναι προγράμματα δημιουργημένα πάνω στην τεχνολογία blockchain, τα οποία λειτουργούν αυτόματα και βασίζονται σε προκαθορισμένες συνθήκες/προϋποθέσεις. Οι χρήστες End-users χρειάζεται να αποκτήσουν Ether tokens για να αλληλεπιδράσουν και να συνδιαλλαγούν μέσω αυτών των εφαρμογών. Σαν αποτέλεσμα, η πρόσθεση ενός δημιουργού DApp στο πρωτόκολλο Ethereum αυξάνει την αξία του Ether token στους αγοραστές. Αυτό έχει επίσης πολλές ιδιότητες της πλατφόρμας, με κάποιες σημαντικές διαφορές.:
1. Πρώτον,δεν έχει “matching” (ή “app store”) στοιχείο το οποίο βλέπουμε στις πλατφόρμες Web 2.0 (π.χ iPhone, Salesforce, Shopify, και άλλα). Αυτό έγινε σκόπιμα επειδή το web3 δίνει έμφαση στις ανοικτές αρχιτεκτονικές. Ωστόσο, το κάνει δυσκολότερο για τους χρήστες να βρουν την κατάλληλη εφαρμογή DApp,κάτι το οποίο μπορεί να αποδυναμώσει τα
φαινόμενα του δικτύου. Φυσικά, ανεξάρτητα app stores μπορούν να καλύψουν αυτό το κενό με το πέρασμα του χρόνου.
2. Δεύτερον, εδώ δεν υπάρχει προϊόν στη βάση πέρα από το Ether token. Οι πλατφόρμες τυπικά έχουν ένα, υποκείμενο προϊόν με το οποίο συνδέονται οι χρήστες μαζί με την
πλατφόρμα. Αυτό το προϊόν καταλήγει να έχει την περισσότερη αξία που δημιουργείται από την πλατφόρμα. Για παράδειγμα, το iPhone είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός ευεργέτης του iOS app store. Η πρόσθεση ενός δημιουργού /προγραμματιστή στο app store (πλατφόρμα) έκανε το iPhone (υποκείμενο προϊόν) να έχει περισσότερη αξία στους χρήστες. Όμως στην περίπτωση του Ethereum, η πρόσθεση προγραμματιστών απλά κάνει το Ether token να έχει μεγαλύτερη αξία για τους αγοραστές (βλέπε: Fat protocols.) Αυτό έχει έναν άμεσο αντίκτυπο στην ικανότητα υπερασπιστότητας επειδή το Ether token είναι ρευστό και έχει μηδενικά κόστη εναλλαγής — οι χρήστες μπορούν πάντα να το πουλήσουν και να αγοράσουν ένα άλλο για να έχουν πρόσβαση στις εφαρμογές DApps που χτίστηκαν πάνω σε άλλο blockchain (πχ Solana). Φανταστείτε, αν θα μπορούσατε να ανταλλάξετε ένα iPhone με ένα τηλέφωνο Android, Windows, ή ένα Blackberry με μερικά μόνο χτυπήματα και να έχετε πρόσβαση στα ανάλογα οικοσυστήματα του προγραμματιστή. Αν αυτό ήταν το θέμα, τα
φαινόμενα δικτύου της πλατφόρμας του iPhone θα έπαυαν να είναι τόσο σημαντική μορφή υπερασπιστότητας — ακόμη και αν αυτό οδηγούσε σε πιο ραγδαίες καινοτομίες από τους
προγραμματιστές/δημιουργούς. Αυτό είναι το δώρο και η κατάρα των πρωτοκόλλων blockchain Layer 1 .
Αυτοί οι δύο παράγοντες έχουν οδηγήσει σε ένα κύμα νέων πρωτοκόλλων Layer 1 blockchain protocols, πέρα από το Bitcoin και το Ethereum — από το Cardano στο Solana και πολλά άλλα.
Φαινόμενο Δικτύου 3: Ικανότητα Σύνθεσης (Δίκτυο Αλληλεπίδρασης)
Αυτό δε σημαίνει ότι λέμε ότι τα πρωτόκολλα Layer 1 δεν έχουν υπερασπιστότητα. Όντως ωφελούν από τα κόστη εναλλαγής από την πλευρά του προγραμματιστή. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό συμβαίνει λόγω της ικανότητας σύνθεσης και σύνταξης έξυπνων συμβολαίων, δηλαδή η δυνατότητα που δίνεται στους δημιουργούς να δημιουργούν καινούργια έξυπνα συμβόλαια “αναμειγνύοντας” στοιχεία των υπαρχόντων(έξυπνων συμβολαίων). Αυτό μπορεί να παραλληλιστεί με τους δημιουργούς του TikTok, οι οποίοι αναμειγνύουν άλλα βίντεο για να φτιάξουν καινούργια. Σκεφτείτε το σαν ένα άλλο αποτέλεσμα δικτύου (δίκτυο αλληλεπίδρασης) το οποίο βρίσκεται στο πάνω μέρος της πλατφόρμας—όσο περισσότερα πρωτόκολλα για μία πλατφόρμα υπάρχουν, τόσο πιο εύκολο είναι για τους δημιουργούς να χτίσουν καινούργια. Ωστόσο, οι cross-chain bridges—που δίνουν τη δυνατότητα σύνθεσης και δημιουργίας έξυπνων συμβολαίων μέσα στα πρωτόκολλα—είναι πιθανό να εξασθενίσουν την επίδρασή τους στην ικανότητα υπερασπιστότητας.
Αυτό μας φέρνει στις αποκεντρωμένες εφαρμογές DApps που έχουν δημιουργηθεί πάνω στο Ethereum και άλλα πρωτόκολλα Layer 1 . Πολλά από αυτά αξιοποιούν non-fungible tokens (NFTs) —με απλά λόγια, μπορείτε να τα έχετε στο μυαλό σας σαν μοναδικά ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία (πχ μία συλλέξιμη κάρτα). Κάποια από αυτά — όπως τα Loot, Bored Ape Yacht Club, και CryptoPunks — έχουν δημιουργήσει συναρπαστικές κοινωνίες και συμπεριφορές. Παρόλα αυτά είναι δύσκολο να ταξινομήσουμε τα φαινόμενα δικτύου επειδή
η αξία και η χρησιμότητά τους δεν είναι ξεκάθαρες ακόμα. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο στα πρώτα στάδια ενός τεχνολογικού κύκλου — ο πειραματισμός και ο υπέρμετρος ενθουσιασμός πάντα προηγούνται της χρησιμότητας. Άλλοι τύποι DApps ήδη έχουν σαφή φαινόμενα
δικτύου — με ένα παράδειγμα να είναι τα play-to-earn παιχνίδια, δηλαδή παιχνίδια στα οποία οι παίκτες μπορούν να κερδίσουν tokens παίζοντας. Ας ρίξουμε μία ματιά στο πιο κυρίαρχο από αυτά.
Axie Infinity: Play-to-Earn NFT Παιχνίδι
Το Axie Infinity είναι το μεγαλύτερο play-to-earn (P2E) παιχνίδι με πάνω από 2.2 εκατομμύρια παίκτες μηνιαίως από το Νοέμβριο του 2021. Όπως μπορείτε να δείτε στο γράφημα παρακάτω, το Axie Infinity συνδυάζει τέσσερα διαφορετικά φαινόμενα δικτύου:
Φαινόμενο Δικτύου 1: P2E Game (Δίκτυο Αλληλεπίδρασης)
Το παιχνίδι έχει ομοιότητες με το Pokémon — οι παίκτες εκτρέφουν, δίνουν μάχες και εμπορεύονται πλάσματα τα οποία ονομάζονται Axies. Το κάθε Axie έχει μία γκάμα μοναδικών ιδιοτήτων και τύπων, γεγονός που μπορεί να το κάνει περισσότερο ή
λιγότερο αποτελεσματικό έναντι άλλων τύπων. Οι παίκτες κερδίζουν Smooth Love Potion (SLP) tokens ως ανταμοιβή για τη νίκη τους σε μάχες ή σε άλλες-εντός παιχνιδιού – προκλήσεις. Αυτά τα tokens μπορούν να ανταλλαχθούν ή να πουληθούν για να δημιουργήσουν εισροή εισοδήματος για τον παίκτη — αυτό είναι το στοιχείο κέρδους του παιχνιδιού.
Προφανώς, αυτό είναι ένα παιχνίδι πολλαπλών παικτών το οποίο το κάνει δίκτυο αλληλεπίδρασης όπως τα Minecraft και Fortnite —η μεγαλύτερη αποδοχή τους σου δίνει περισσότερες ευκαιρίες να ανακαλύψεις, να αγωνιστείς και να εμπορευτείς με άλλους
παίκτες. Και έτσι η δυνατότητα του να κερδίσεις συνδέεται με την αποδοχή τους. Παρόλα αυτά, είναι επίσης identity agnostic —η ταυτότητα του κάθε παίκτη δεν έχει σημασία. Συνεπώς, η αύξηση της αποδοχής του παίκτη δεν αυξάνει τη χρησιμότητα ή το ενδεχόμενο
/προοπτική κέρδους του παιχνιδιού πέρα από κάποιο σημείο. Αυτό το γεγονός έχει άμεσο και αρνητικό αντίκτυπο στην υπερασπιστότητα αυτού του φαινομένου δικτύου.
Στην πραγματικότητα, τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι η αυξανόμενη αποδοχή του παίκτη έχει δημιουργήσει συμφόρηση του δικτύου και έχει μειώσει την προοπτική κέρδους —ένα αρνητικό αποτέλεσμα δικτύου. Αυτό δίνει σε άλλα παιχνίδια P2E μεγάλη ευκαιρία ανταγωνισμού των παικτών. Συνεπώς ,δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι εναλλακτικά P2E projects όπως το Splinterlands έχουν αρχίσει να κερδίζουν έδαφος. Επερχόμενα projects όπως τα Illuvium, και Blankos Block Party έχουν επίσης τύχει μεγάλου και έντονου ενδιαφέροντος.
Φαινόμενο Δικτύου 2: Αγορά Axie
Το Axie Marketplace είναι το δεύτερο επίπεδο των φαινομένων /επιδράσεων δικτύου του Axie Infinity. Το όνομα του το εξηγεί από μόνο του —είναι μία αγορά για τους παίκτες για να αγοράζουν και να πουλάνε Axies (και άλλα-εντός παιχνιδιού-αντικείμενα). Αυτό δε διαφέρει δραματικά από τις αγορές web 2.0 με πλευρική εναλλαγή (side switching) (.π.χ Poshmark). Το φαινόμενο δικτύου αγοράς που προκύπτει ενισχύει την δικτυακή αλληλεπίδραση του
παιχνιδιού. Οι παίκτες εκτρέφουν περισσότερα Axies αυξάνοντας την ποικιλομορφία των-εντός παιχνιδιού- αντικειμένων, κάτι που κάνει το παιχνίδι περισσότερο πολύτιμο και εθιστικό.
Ένας παράγοντας που θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας είναι ότι τα Axies είναι NFTs. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει τίποτα που θα μπορούσε να εμποδίσει τους παίκτες να πουλήσουν τα Axie τους σε μία άλλη αγορά NFT όπως η Opensea (η οποία είναι αγορά στυλ web 2.0 με ισχυρά αποτελέσματα δικτύου). Ωστόσο, κάθε Axie έχει μοναδικά χαρακτηριστικά — κάτι που κάνει την παροχή Axie να ποικίλει. Και από τη στιγμή που η αγορά Axie είναι ενσωματωμένη στο παιχνίδι, είναι πολύ πιο εύκολο για αυτό να συγκεντρώνει την “μακριά ουρά” των μοναδικών Axies και των – εντός παιχνιδιού-αντικειμένων, σε σύγκριση με μία ανεξάρτητη αγορά όπως η Opensea.Σαν αποτέλεσμα η αγορά Axie είχε 40% περισσότερους επενδυτές από την Opensea το Νοέμβριο του 2021.
Χάρη στην διαφοροποιημένη φύση της παροχής, το στοιχείο της αγοράς Axie Infinity είναι εξαιρετικά υποστηριζόμενο, δηλαδή η αγορά Axie είναι πολύ πιθανό να παραμείνει στον προορισμό για την αγορά –εντός παιχνιδιού-αντικειμένων. Όμως, είναι μόνο υποστηριζόμενη σε βαθμό όπου το παιχνίδι διατηρεί το ενδιαφέρον των παικτών, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορεί να εμποδίσει ή να αποτρέψει τους παίκτες να μεταβούν σε άλλα παιχνίδια P2E.
Φαινόμενο Δικτύου 3: Αποκεντρωμένοι Αυτόνομοι Οργανισμοί DAO (Δίκτυο Αλληλεπίδρασης)
Το Axie Infinity δημιουργήθηκε αρχικά από την ομάδα Sky Mavis . Όμως, με τη βοήθεια άλλου token που ονομάζεται Axie Infinity Shards (AXS), η Sky Mavis σκοπεύει να μεταφέρει την διακυβέρνησή του σε έναν αποκεντρωμένο αυτόνομο οργανισμό (DAO). Η Sarah Drinkwater του προγράμματος Atomico Angel περιγράφει τους οργανισμούς DAOs σαν “ομάδες συζήτησης με κοινό στόχο και χρήματα” — κάτι το οποίο τους περιγράφει ακριβώς. Για να το απλουστεύσουμε, οι κάτοχοι των AXS tokens θα είναι μέρος μίας ομάδας (ή DAO) η οποία κυβερνά και ψηφίζει για το μέλλον του μελλοντικού χάρτη πορείας του Axie Infinity project — απαραίτητα παίρνοντας το ρόλο μίας ομάδας διανεμημένης διαχείρισης. Αυτό είναι άλλη μία μορφή δικτύου αλληλεπίδρασης, όπου η ταυτότητα επηρεάζει την δυνατότητα υποστήριξης. Σε αυτήν την περίπτωση, η σπουδαιότητα της ταυτότητας του χρήστη εξαρτάται από την κλίμακα του δικτύου. Στα πρώτα βήματα ενός DAO, όλοι οι συμμετέχοντες γνωρίζουν και εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο — επομένως η ταυτότητα
μετράει. Η πρόσθεση ενός χρήστη αυξάνει την ποικιλία των προοπτικών και τον αντίκτυπο στο Axie Infinity project. Αλλά, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν AXS
tokens και μπαίνουν στο οικοσύστημα, ο DAO μπορεί να επεκταθεί από μία χούφτα συμμετεχόντων σε χιλιάδες ή περισσότερους. Η πρόσθεση περισσοτέρων κατόχων AXS δεν
προσδίδει περισσότερη αξία στο project. Με άλλα λόγια, η αξία του φαινομένου δικτύου ισοπεδώνεται ή μετατρέπεται σε μία ασύμπτωτη ευθεία με το πέρασμα του χρόνου, καθιστώντας το λιγότερο υποστηριζόμενο.
Ωστόσο, οι DAOs έχουν άλλα οφέλη. Η ιδιοκτησία και η ικανότητα να ψηφίζεις για το μέλλον του project μπορεί να παρουσιάσει άλλης μορφής υπερασπιστότητα — μία συναισθηματική προσκόλληση ή φυλετική πίστη στην επιτυχία του έργου/κοινότητας (και την αποτυχία άλλων). Αυτό είναι ψυχολογικό κόστος εναλλαγής, παρά ένα αποτέλεσμα δικτύου. Όμως, σε αυτήν την περίπτωση, πιθανότατα να έχει περισσότερη σημασία υπό την έννοια της δυνατότητας υποστήριξης από το ίδιο το αποτέλεσμα δικτύου.
Φαινόμενο Δικτύου 4: Προγράμματα Υποτροφιών Axie Infinity (Πλατφόρμα)
Το τελικό αποτέλεσμα για το Axie Infinity συνδέεται με το οικοσύστημα το οποίο έχει δημιουργηθεί. Για να παίξει κάποιος Axie Infinity ,πρέπει να αγοράσει 3 Axies από την
αγορά Axie marketplace -το φθηνότερο από τα οποία κοστίζει 200 δολάρια. Αυτή είναι σημαντική επένδυση για πολλούς παίκτες, ειδικά για αυτούς που προέρχονται από τις
νεοεμφανιζόμενες αγορές. Για να μειωθεί αυτό το εμπόδιο εισόδου, έχουν ξεπηδήσει προγράμματα υποτροφίας τα οποία νοικιάζουν τα Axies σε φιλόδοξους παίκτες. Αυτοί οι
παίκτες- με τη σειρά τους – δίνουν στο πρόγραμμα ένα μερίδιο από τα κέρδη τους από το παιχνίδι — όχι πολύ διαφορετικό από ένα φοιτητικό δάνειο. Μία αύξηση στον αριθμό υποτροφιών αυξάνει την προσβασιμότητα νέων παικτών στο Axie Infinity .Και μία αύξηση στον αριθμό των φιλόδοξων παικτών του Axie Infinity αυξάνει την προοπτική στην αγορά για προγράμματα υποτροφιών. Αυτό έχει χαρακτηριστικά της πλατφόρμας με το Axie Infinity ως το υποκείμενο προϊόν. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αποκλειστικό στο Axie Infinity .Πολλά από αυτά τα προγράμματα -όπως Yield Guild Games – έχουν επεκταθεί σε άλλα παιχνίδια P2E όπως το The Sandbox. Έτσι, τα φαινόμενα/αποτελέσματα δικτύου εδώ παραμένουν αδύναμα και δεν είναι βιώσιμη πηγή υποστήριξιμοτητας.
Takeaways
Αυτές οι περιπτώσεις είναι απλά δύο μεταξύ μίας λίστας συναρπαστικών crypto και web3 projects. Όμως, πολλά από τα σχέδια φαινομένων δικτύου φαίνονται επίσης μέσα στο
τοπίο web3 — γηγενώς τοποθετημένα με σχετικά αδύναμη υποστηριξημότητα. Αυτό με οδηγεί σε δύο προκαταρκτικές υποθέσεις:
1. Η πρώτη πιθανότητα είναι ότι τα πραγματικά φαινόμενα/αποτελέσματα δικτύου δεν αποτελούν πλέον ουσιώδη πηγή δομικής υποστηριξιμότητας σε αυτήν την εποχή. Αντίθετα, θα εξαρτηθεί από τα φυλετικά και ψυχολογικά κόστη εναλλαγής της κοινότητας του κάθε έργου. Ενώ δε μπορώ να το αγνοήσω σαν πιθανότητα, δεν είμαι πεπεισμένος. Τα ψυχολογικά κόστη εναλλαγής είναι πραγματικά, όμως αυτή η εξήγηση εξετάζει επιφανειακά το μέγεθος της καινοτομίας. Επιπλέον, οι αγορές Axie Marketplace και Opensea δείχνουν
ότι είναι ακόμη πιθανά ισχυρά αποτελέσματα δικτύου — ακόμη και αν είναι απομεινάρια του
web 2.0 για τώρα.
2. Η δεύτερη πιθανότητα είναι ότι είμαστε ακόμη στα πολύ πρώτα στάδια του κύκλου για να προκύψει βιώσιμη υποστηριξιμότητα —παρόμοια με αυτή της Yahoo κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων του web 1.0 και του Myspace στο web 2.0. Με άλλα λόγια, τα περισσότερα
projects με τις δυνατότητες του web3 είναι ακόμη σε πειραματικό στάδιο. Και οι μακροπρόθεσμοι νικητές — και ισχυρότερα και πιο υποστηριζόμενα αποτελέσματα
δικτύου — θα προκύψουν μόνο μετά τη φάση αυτού του πειραματικού σταδίου. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο τείνω να καταλήξω.
Αν το #2 είναι η πιο πιθανή εξήγηση, χρειαζόμαστε πιο ευρύ πλαίσιο για να εκτιμήσουμε αυτά τα αποτελέσματα στα επόμενα web3 projects. Σίγουρα έχουν ενδιαφέρουσες
αποχρώσεις, όμως τα θεμελιώδη ερωτήματα τα οποία τα
καθορίζουν παραμένουν τα ίδια:
1. Αλληλεπίδραση: Πώς αλληλεπιδρούν οι χρήστες μεταξύ τους;
2. Φαινόμενο Δικτύου: Η πρόσθεση ενός χρήστη θα αυξήσει την αξία για όλους τους χρήστες;
3. Δυνατότητα κλιμάκωσης/επέκτασης: Με τι τρόπο ο κάθε νέος χρήστης επηρεάζει την αξία; Υπάρχουν όρια;
4. Ικανότητα υποστήριξης: Πώς αλλάζει με την αύξηση της αποδοχής; Αυτά τα ερωτήματα θα είναι κρίσιμα για να εκτιμήσουμε την δυναμική των web3 projects. Αυτά τα οποία συνδυάζουν τις δυνατότητες του web3 με ισχυρότερα επίπεδα φαινομένων/αποτελεσμάτων δικτύου θα μπορούσαν να αποδειχτούν οι μεγαλύτεροι νικητές αυτής της περιόδου
