Ανάμνηση της φανερώσεως του Τιμίου Σταυρού στον ουρανό, Οσίου Ιωάννου (Ψυχαΐτου), Ταρασίου, Νείλου (του μυροβλύτου).
Μνήμη της μεταθέσεως των ιερών λειψάνων του Μεγάλου Ευθυμίου.
Ο Άγιος Νείλος γεννήθηκε το 1570 στον Άγιο Πέτρο της Κυνουρίας. Μόνασε στο Μοναστήρι της Παναγίας της Μαλεβή στην Κυνουρία. Ασκήτευσε στο Άγιο Όρος στο σπήλαιο του Αγίου Πέτρου του Αθωνίτη (στο Καραβοστάσι) επί πολλά χρόνια και είναι άγνωστο πώς τρεφόταν, αφού το σπήλαιο είναι απρόσιτο. Πέθανε στις 12 Νοεμβρίου 1651. Ο τάφος του βρέθηκε στις 7 Μαΐου 1845 από μοναχό ονόματι Αιχμάλωτο, που του είχε υποδείξει τον τόπο στον ύπνο του ο ίδιος ο άγιος. Κατά την ανεύρεση του τάφου έγιναν πολλά θαύματα. Από τον τάφο του ανάβλυζε μύρο που γιάτρευε τους πιστούς.
- Το λείψανό του βρίσκεται στο μοναστήρι της Λαύρας. Τιμάται ως προστάτης Κυνουρίας. Ο Φώτης Κόντογλου έχει ζωγραφίσει τη σεπτή του εικόνα στο ναό του Αγίου Νικολάου Κάτω Πατησίων-Αχαρνών.
Η Ιερά Μονή Μαλεβής είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και βρίσκεται σε υψόμετρο εννιακοσίων πενήντα μέτρων. Απέχει από την Τρίπολη σαράντα τέσσερα χιλιόμετρα και βρίσκεται μεταξύ του χωριού Άγιος Πέτρος και του Άστρους Κυνουρίας.
Η θαυματουργή εικόνα λέγεται πως είναι μία από τις εβδομήκοντα που ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Την έφεραν μαζί τους οι κάτοικοι του Αγίου Όρους όταν κατοίκησαν στην Κυνουρία. Μάλιστα ο ερχομός τους στην Κυνουρία αναφέρεται στο 28ο κεφάλαιο του Τυπικού του Τσιμισκή (971 μ.Χ.).
Η παράδοση λέει πως, όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος θέλησε να χτίσει πόλη κοντά στο όρος Άθως, εμφανίστηκε στο όνειρο του επισκόπου της περιοχής η Θεοτόκος, η οποία του είπε ότι «το Όρος τούτο εξελεξάμην εις κλήρον εμ’ αυτή». Όταν έμαθε αυτό από τον επίσκοπο, ο Μέγας Κωνσταντίνος είπε ότι «δεν θέλω να έχω αντίδικον την Παναγίαν Μητέρα του Θεού ημών και εφ’ όσον θέλημά της είναι να κατοικούν εν αυτώ τω Όρει Μοναχοί θέλω μετοικίση ευθύς τους κατοίκους μακράν του Όρους Άθω».
Έτσι οι μετοικιθέντες από τον Άθω είναι οι λεγόμενοι Τσάκωνες (ΤΣΕ-ΑΘΩΝΕΣ σε ΤΣΑΚΩΝΕΣ, επειδή στην προφορά τους αντί του «και» προφέρουν το «τσε». Ο δε Πάρνωνας ονομάζεται δεύτερο Άγιο Όρος. Επάνω στην τεράστια έκτασή του ιδρύθηκαν στα παλιά χρόνια και υπάρχουν σήμερα και υποδεικνύονται τα ερείπια περίπου 70 χριστιανικών Μονών.
Το πρώτο Μοναστήρι ιδρύθηκε το 717 μ.Χ. ψηλά στους Κανάλους, στα απάτητα δάση του Μαλεβού (κορυφή του Πάρνωνα), όταν όμως οι μοναχοί πέθαναν από το πολύ κρύο, η εικόνα μόνη της έφυγε και βρέθηκε στη θέση που βρίσκεται σήμερα η εκκλησία, ανάμεσα σε πολλά βάτα. Τρεις φορές προσπάθησαν να γυρίσουν την εικόνα στους Κανάλους, αλλά εκείνη επέστρεφε πάλι. Έτσι, οι πατέρες αποφάσισαν και έχτισαν το μοναστήρι στη θέση που βρίσκεται σήμερα, το 1116. Το καθολικό της είναι μικρός μονόκλιτος σταυροεπίστεγος ναός με τρούλο (εκεί ευρίσκεται και η εικόνα της Παναγίας). Ο ναός θεωρείται ότι χτίσθηκε το 1360.
Το ασημένιο κάλυμμα της εικόνας το έβαλαν το 1362.
Για τις ανάγκες της Μονής έχει γίνει νεόδμητος, επιβλητικός ναός.
Το 1964 για πρώτη φορά έτρεξε Άγιο Μύρο από την εικόνα της Παναγίας.
Στη Μονή ασκήτευσε ο Ιερομόναχος Μακάριος μαζί με τον ανιψιό του Νικόλαο Τερζάκη (από το χωριό Άγιος Πέτρος), ο μετονομαζόμενος Νείλος (Βλέπε 7 Μαΐου). Η ιερά Μονή εορτάζει τη μνήμη του στις 12 Νοεμβρίου, ημέρα της Κοίμησης του Αγίου.
Ο Άγιος Νείλος ο Μυροβλύτης, ο Γεώργιος εν Μαλεώ και Λεωνίδας φέρονται ότι εμόνασαν στις Μονές αυτές του Μαλεβού. Ακόμη και οι Άγιοι Ζάκχος και Βάκχος ήσαν πνευματικά αναθρέμματα του Μαλεβού.
Το 1786 λεηλατήθηκε, κάηκε ολοσχερώς από τους Tούρκους και σκοτώθηκαν όλοι οι μοναχοί της. Αλλά η σημαντικότατη προσφορά του Μοναστηριού στον Αγώνα δε σταματάει εδώ. Στο Μοναστήρι λειτουργούσε κρυφό σχολειό. Οι πατέρες της Μονής μοίραζαν αφειδώς τα αγαθά της στους δεινοπαθούντες κατοίκους της περιοχής, αλλά και το 1821 ο ηγούμενος της Μονής, που ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, μετέτρεψε το μοναστήρι σε νοσοκομείο. Στο Μοναστήρι είχε καταφύγει και ο Δημήτριος Υψηλάντης όταν υπέφερε από τη φυματίωση. Το 1826 το Μοναστήρι ξαναπυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ, αλλά αναστηλώθηκε και πάλι από τους πατέρες.
Στην Κατοχή το Μοναστήρι το είχαν νοσοκομείο οι αντάρτες και το χτύπησαν οι Γερμανοί με αεροπλάνα και μυδράλια. Αλλά και πάλι αναστηλώθηκε και λειτούργησε, αυτή τη φορά όμως ως γυναικεία μονή.
- Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο «Ελληνισμός και Ορθοδοξία» εκδόσεις PLS
8 ΜΑΪΟΥ (Kυριακή)
Tου Θωμά
Θεολόγου και Ευαγγελιστού Ιωάννου, Μεγ. Αρσενίου, Μήλη (του υμνωδού)
των εκ Σαμοθράκης Πέντε Νεομαρτύρων.
Ο Απόστολος Θωμάς δεν ήταν παρών όταν ο Ιησούς εμφανίστηκε στους μαθητές Του πιστοποιώντας την Ανάστασή Του. Εκ φύσεως ο Θωμάς ήταν δύσπιστος και είπε στους μαθητές ότι δεν πιστεύει αν δεν ψηλαφίσει ο ίδιος τον Χριστό. Οκτώ ημέρες μετά ο Ιησούς παρουσιάστηκε και πάλι στους μαθητές Tου, παρόντος του Θωμά, και του πρότεινε να τον αγγίξει. Ο Θωμάς τότε γεμάτος πίστη αναφώνησε: «Ο Κύριός μου και Θεός μου». Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θωμάς δεν ήταν παρών ούτε και όταν πέθανε η Παναγία. Νέφος τον μετέφερε στη Γεθσημανή, όπου είχε πεθάνει η Παναγία, και πριν φτάσει τη συνάντησε και του είπε ότι πηγαίνει στο παιδί της τον Ιησού και του έδωσε τη ζώνη της. Φτάνοντας στη Γεθσημανή και πληροφορούμενος ότι η Παναγία πέθανε, τότε κατάλαβε ότι δεν ήταν όραμα αυτό που είδε αλλά πραγματικότητα. Κρατούσε δε την Αγία Ζώνη, ενώ το σώμα της Παναγίας είχε αναληφθεί στους ουρανούς.
- Σήμερα στη Σαμοθράκη τιμούν τους Αγίους Πέντε Μάρτυρες, οι οποίοι υπέστησαν φρικτό μαρτύριο υπό των Τούρκων, στις 6-4-1836. Το μαρτύριό τους ξεκίνησε την Κυριακή του Θωμά. Οι τέσσερις από τους νέους αυτούς (Εμμανουήλ, Γεώργιος, Θεόδωρος και Γεώργιος) καταγόντουσαν από τη Σαμοθράκη, ενώ ο Μιχαήλ από την Κύπρο.
- Τα άγια Λείψανα και οι κάρες των Αγίων Πέντε Μαρτύρων βρίσκονται στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στη Χώρα Σαμοθράκης.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος ήταν ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού. Σήμερα, όπως αναγράφεται στα περισσότερα Συναξάρια, εορτάζεται η «Σύναξη της Αγίας κόνεως», της εκπεμπομένης εκ του τάφου αυτού, ήτουν του μάννα» ή «ο ροδισμός και η τρύγησις του μάννα». Την ημέρα αυτή από την ώρα του Εσπερινού ως τη δύση του ήλιου ο τάφος του ευαγγελιστή στην Έφεσο –πάνω στον οποίο είχε χτιστεί μεγαλοπρεπής ναός του– έβγαζε μία θαυματουργή σκόνη, που όσο περισσότερος κόσμος την έπαιρνε τόσο περισσότερη σκόνη έβγαινε. Τη σκόνη αυτή, που την ονόμαζαν και «μάννα», την έπαιρναν οι προσκυνητές για φυλακτό αλλά και για θεραπευτικούς λόγους.
- Σήμερα εορτάζει στο Αίγιο η Ιερά γυναικεία κοινοβιακή Μονή του Αγίου Ιωάννου, της οποίας η ίδρυση ανάγεται στο 16ο αιώνα. Σε ασημένια θήκη φυλάσσονται τα «Άχραντα Πάθη» (τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, σπόγγου, ακάνθινου στεφάνου, λίθου).
Ο Όσιος Αρσένιος είναι ο άγιος της σιωπής. Ήταν άνθρωπος με μεγάλη μόρφωση και πολλή σοφία. Έλεγε: «Ποτέ δεν μετενόησα επειδή σιώπησα, πολλές φορές όμως μετενόησα επειδή ομίλησα». Αποτελούσε καύχημα του κλήρου της Ρώμης. Όταν ο αυτοκράτορας της Ανατολής Θεοδόσιος χρειάστηκε παιδαγωγό για τα παιδιά του, ο αυτοκράτορας της Δύσης Γρατιανός τού έστειλε τον Αρσένιο. Ο ατίθασος χαρακτήρας όμως του Αρκάδιου (κατοπινού διώκτη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου) τον ανάγκασε να φύγει κρυφά στην Αλεξάνδρεια, επειδή ο Θεοδόσιος δε δεχόταν την παραίτησή του. Πέθανε το 445 σε ηλικία εκατόν είκοσι ετών. Από αυτά, τα πενήντα πέντε χρόνια τα πέρασε στην έρημο.
9 ΜΑΪΟΥ (Δευτέρα)
Προφήτου Ησαΐου, Χριστοφόρου, Ακυλίνης, Καλλινίκης, του Οσιομάρτυρος Νικολάου του νέου του εν Βουνένοις.
Παγκόσμια Ημέρα της Ευρώπης
Τη Δευτέρα της β’ εβδομάδας του Πάσχα εορτάζεται η ανεύρεση της θαυματουργής εικόνας της Θεοτόκου, της «Χρυσαφίτισσας», στη Μονεμβασιά.
Η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσαφίτισσας είναι του 17ου αιώνα και βρίσκεται στην Κάτω Πόλη της Μονεμβασιάς. Αποτελείται από μια τετράγωνη αίθουσα που στεγάζεται ολόκληρη με χαμηλό τρούλο.
Ο Προφήτης Ησαΐας γεννήθηκε το 774 π.Χ. στην Ιερουσαλήμ. Θεωρείται ο μεγαλύτερος των τεσσάρων προφητών της Παλαιάς Διαθήκης. Προφήτευσε με ακρίβεια και λεπτομέρεια όχι μόνο τον ερχομό αλλά και τα Πάθη του Ιησού. Έχει ονομαστεί «Ευαγγελιστής Προφήτης» και το βιβλίο του ονομάστηκε «Πέμπτο Ευαγγέλιο». Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο το 690 π.Χ. Δίπλα στον τάφο του η πηγή απέκτησε ιαματικές ιδιότητες και ονομάστηκε πηγή του Σιλωάμ.
- Λείψανα του Προφήτη Ησαΐα βρίσκονται στη Μονή Χιλανδαρίου στο Άγιο Όρος.
Ο Άγιος Χριστόφορος έζησε επί αυτοκρατορίας Δεκίου. Λέγεται ότι ανήκε σε φυλή ανθρωποφάγων και ότι το παρουσιαστικό του ήταν υπερβολικά άσχημο. Το όνομά του ήταν Ρέπροβος και, όταν συνελήφθη από τους Ρωμαίους, γνώρισε το Χριστιανισμό και βαπτίσθηκε λαμβάνοντας το όνομα Χριστοφόρος. Ήταν ρωμαλέος και είχε μεγάλη σωματική διάπλαση. Κάποια ημέρα παρενέβη εναντίον των ειδωλολατρών που κακοποιούσαν Χριστιανούς και τους έσωσε. Τότε οι Χριστιανοί τον συμβούλευσαν να φύγει σε ερημική τοποθεσία. Οι στρατιώτες που έστειλε ο αυτοκράτορας για να τον συλλάβουν ασπάστηκαν το Χριστιανισμό, όταν ο Χριστόφορος πολλαπλασίασε την τροφή τους και μπόρεσαν να επιζήσουν. Τελικώς ο Άγιος Χριστόφορος αποκεφαλίστηκε, όπως και οι στρατιώτες που είχαν σταλεί για να τον συλλάβουν.
- Ο Άγιος Χριστόφορος θεωρείται προστάτης από το χαλάζι, αλλά είναι και προστάτης των οδηγών.
Ο Άγιος Χριστόφορος είναι πολιούχος του Αγρινίου.
Ο Οσιομάρτυρας Νικόλαος ο εν Βουνένοις καταγόταν από την Ανατολή και ήταν στρατιωτικός, Προβιβάστηκε σε δούκα της Θεσσαλίας, αλλά εγκατέλειψε τη θέση αυτή και έγινε μοναχός στην περιοχή του όρους της Βουνένης. Σε μία από τις επιδρομές των Αβάρων συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε επειδή δεν ήθελε να αλλαξοπιστήσει.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Όταν περάσει η κοσμική σχόλη των «Άγιων ημερών» του Πάσχα και επιστρέψουν οι εκδρομείς στις πόλεις και στα χωριά τους και ξαναρχίσει η καθημερινότητα να αποκοιμίζει μπροστά στις οθόνες των τηλεοράσεων τους καταπονημένους «φιλέορτους», πάλι όλα μοιάζουν σαν πρώτα. Όπως με την πάροδο κάθε αναμνηστικού, «επετειακού» γεγονότος. Δίνει την ευκαιρία της χαράς, της συναισθηματικής έξαρσης, της νοσταλγίας ή ακόμη και της υπόσχεσης για μια καλύτερη στάση μπροστά στο αύριο, αλλά σταματάει εκεί. Δεν έχει την δυνατότητα να πάει πιο πέρα. Στις συνειδήσεις των ανθρώπων που θεοποιούν και ιεροποιούν ό,τι μπορούν να δουν ή να σκεφθούν, μόνον ανάπαυλες μιας ασήμαντης ή σπουδαίας καθημερινότητας χωρούν. Με αφορμές ποικίλες, τη «θρησκεία» –όπως οι ίδιοι τη χρειάζονται και την ορίζουν–, τον καλό καιρό, κλπ. Είναι λυπηρό, βλέποντας κανείς μέρες σαν κι αυτές, μετά το Χριστός Ανέστη και τις γεμάτες εκκλησιές που αντηχούν όσο πιο θριαμβευτικά γίνεται το μήνυμα του τέλους του θανάτου και την αρχή μιας νέας ζωής, την ίδια πραγματικότητα γύρω του, την πραγματικότητα του φόβου του θανάτου, της συμπεριφοράς των ανθρώπων, που εδράζεται σε μια συνείδηση μιας ζωής, που λήγει με το βιολογικό θάνατο να διαπιστώνει, ότι δεν υπάρχει έλλειμμα θρησκευτικότητας αλλά εκκλησιαστικότητας. Κενός νοήματος θα μένει ο ήχος της αναστάσιμης καμπάνας της Εκκλησίας μας, όσο δε συνειδητοποιούμε, ότι δε μας καλεί σε μιαν άλλη επινοημένη ηθική αλλά σε μιαν άλλη οντολογία που σχετίζεται με την ίδια ως χώρο και γεγονός. Στη συνάντησή μας «εν τοις μυστηρίοις» με το αναστημένο Σώμα του Κυρίου της ζωής, βαθμιαία και κατά τη δύναμή μας, μας αποκαλύπτεται μια αλήθεια που αφορά το από πού ερχόμαστε, ποιοι είμαστε και πού πηγαίνουμε. Χωρίς να είμαστε κάτι ξένο από τον κόσμο τον αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά, προσπαθούμε να διακρίνουμε το αληθινό νόημά του. Δεν περιμένουμε διαλείμματα και ανάπαυλες, ούτε γιορτάζουμε «επετείους», τη Γέννηση ή το Πάθος ή την Ανάσταση του Θεού μας κάποιες συγκεκριμένες χρονικές στιγμές του ημερολογιακού έτους, αλλά διαρκώς ζούμε μετέχοντας, ως κύτταρα κι εμείς, στο Κυριακό σώμα, την Εκκλησία και βιώνουμε έτσι τη δική μας «θεανδρική» νέα άφθαρτη ζωή. Εκεί συνειδητοποιούμε ότι ως όντα δημιουργήματα του Τριαδικού Θεού υπάρχουμε μόνον σε σχέση μαζί Του. Όταν ο προπάτοράς μας Αδάμ κάνοντας χρήση της ελευθερίας του απομακρύνθηκε από την πηγή της ζωής, τον δημιουργό του, κέρδισε ό,τι υπήρχε μακριά από αυτόν, την αυτονόμηση και το θάνατο. Αλλοίωσε την ανθρώπινη φύση. Ο θάνατος ως οριστικός χωρισμός της ψυχής και του σώματος έγινε μια επίκτητη ιδιότητά μας. Μας έλειπε το συνεκτικό υλικό, το άλλο μας μισό με βάση το «κατ’ εικόναν». Το θείο στοιχείο με το οποίο πλασθήκαμε να συνυπάρχουμε για να ζούμε. Έπρεπε να σωθούμε. Να ξαναγίνουμε δηλαδή σώοι, θεοειδείς. Με την Ενανθρώπιση ο Χριστός προσέλαβε αυτή τη φθαρτή σάρκα μας και την ξαναένωσε με τη Θεϊκή Του υπόσταση, όπως της έπρεπε. Ζώντας ως άνθρωπος, πάσχει με τη θέλησή του, ο Θεάνθρωπος, και ξεγελά το θάνατο, που θρασύς υποδέχεται την αναμάρτητη Σάρκα Του. Αν ο χωρισμός του νεκρού σώματος μέχρι τότε από την ψυχή ήταν οριστικός κι ως διάλυση των ανθρώπινων μερών σήμαινε τον οριστικό θάνατο, τώρα η θεϊκή υπόστασή του τα ξαναενώνει κι ο τάφος διαλύεται με κρότο από τον αναστημένο νέο μας προπάτορα Ιησού. Τότε όλα αλλάζουν. Η φύση αλλοιώνεται προς τη θεοειδή πραγματικότητά της αυτή την φορά. Κι ο θάνατος πια είναι ο μόνος που πεθαίνει οριστικά. Αυτό το Θεανθρώπινο αναστημένο Σώμα Tου δε θα εγκαταλείψει ποτέ πια τον άνθρωπο. Θα γίνει Εκκλησία και φάρμακο ζωής, στους διαρκώς κοινωνούντες πιστούς Tου. Διαρκής φανέρωση της άπειρης αγάπης Του, κολυμβήθρα αναδημιουργίας και χώρος συνύπαρξής Του με τον άνθρωπο και τον κόσμο σε μια ανοδική ατέλειωτη πορεία. Ο χώρος της διαρκούς Ανάστασης, Πεντηκοστής και Μεταμόρφωσης. Κάθε στιγμή και κάθε μέρα. Τότε η θρησκεία γίνεται Εκκλησία. Κι ο αναστημένος Ιησούς μεταμορφώνει, μυστικά συσσωματούμενος, την καθημερινότητά μας κι όχι μόνο το Πάσχα μας ή τα Χριστούγεννά μας, ως εορταστικές και μόνον περιόδους. Όλο το χρόνο ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ, όταν συναντούσε κάποιον, του έλεγε «Χριστός Ανέστη, χαρά μου». Γιατί ήξερε ότι το μυστήριο της Σωτηρίας μας βρισκόταν εκεί. Κι ότι μετά την ιστορική στιγμή της Ανάστασης του Χριστού, όλα μπορεί να μοιάζουν, αλλά τίποτε δεν είναι όπως και πριν.
