Οσιομάρτυρος Αστερίου (θαυματουργού), Οσιάθλου Ποταμίας (της θαυματουργού), Νεομάρτυρος Αββακούμ (Θεσσαλονίκη 1628), Νικάνορος, Θεοδοσίου (του Νέου, του ιαματικού, από την Αθήνα), Δομετίου (του σημειοφόρου), Ποιμένος (πολυπαθούς, του Ρώσου), των δέκα χιλιάδων Ασκητών που τελείωσαν ειρηνικά στη Θηβαΐδα της Άνω Αιγύπτου, Πουλχερίας και Ειρήνης (των βασιλισσών).
Ανάμνηση της περσικής επιδρομής κατά της Βασιλεύουσας.
Ο Άγιος Δομέτιος ήταν Πέρσης. Έζησε επί Μεγάλου Κωνσταντίνου. Λόγω της χριστιανικής του πίστης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την οικογένειά του και τη χώρα του και να καταφύγει στα βυζαντινά σύνορα, όπου πήγε σε μοναστήρι. Εκεί έφτασε στον ύψιστο βαθμό ηθικού βίου και ο ηγούμενος της μονής θέλησε να τον προβιβάσει σε πρεσβύτερο. Ο Δομέτιος όμως εγκατέλειψε τη μονή και αποσύρθηκε σε μια σπηλιά, μαζί με δύο μαθητές του. Λιθοβολήθηκε από στρατιώτες του Ιουλιανού.
Ο Όσιος Νικάνωρ καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη και έζησε το 14ο αιώνα. Όταν ήταν σε ηλικία είκοσι ετών, πέθανε ο πατέρας του και λίγο αργότερα η μητέρα του. Τότε ο Νικάνωρ (κατά κόσμον Νικόλαος) μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και έγινε μοναχός.
Κατόπιν εγκαταστάθηκαν στη σκήτη Βερροίας μαζί με το φίλο του Άγιο Διονύσιο τον εν Ολύμπω και κατόπιν ο καθένας τους ίδρυσε τη δική του μονή. Ο Άγιος Διονύσιος στον Όλυμπο και ο Άγιος Νικάνωρ στην περιοχή Καλλιστράτου, τη μονή της κοντά στο χωριό Ελάτη, μεταξύ Γρεβενών και Δεσκάτης. Συχνά κατέβαινε στα γύρω χωριά για να εμψυχώσει τους κατοίκους ώστε να μένουν σταθεροί στην πίστη τους και θαυματουργούσε. Κάποια νύχτα είδε όραμα να μεταβεί σε συγκεκριμένη τοποθεσία όπου θα βρει εικόνα του Χριστού.
Πράγματι ο Νικάνωρ στο σημείο που του υπεδείχθη βρήκε την εικόνα της Μεταμόρφωσης και στο σημείο εκείνο έχτισε ναό στο όνομα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.
– Ο Άγιος Νικάνωρ τιμάται ιδιαιτέρως στις περιοχές της Κοζάνης και των Γραβενών. Με άδεια της μητροπόλεως Γρεβενών, όπου και υπάγεται η Μονή της Ζάβορδας που ίδρυσε ο άγιος και βρίσκεται ο τάφος του, οι κάτοικοι πολλών χωριών της περιοχής παραλαμβάνουν τεμάχια αγίων λειψάνων, τα οποία και κρατούν στο σπίτι τους επί μία ημέρα ή νύχτα κατά σειράν προς ευλογία των ιδίων και των δικών τους. Η μονή υπέστη μεγάλες ζημιές κατά το μεγάλο πρόσφατο (1995) σεισμό στην περιοχή, αλλά σήμερα ανακαινίστηκε με τη φροντίδα της μητροπόλεως Γρεβενών και των κατοίκων Κοζάνης και Γρεβενών. Σύμφωνα με τη διαθήκη του Αγίου Νικάνορα, η μονή είναι άβατη για τις γυναίκες.
*Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο «Ελληνισμός και Ορθοδοξία», Εκδόσεις PLS
